bartcaron.be

De concentratie in Medialand

Ingediend op maart 29th, 2006 door bartcaron

“Ik denk dat wat de dagbladpers betreft, de kritische grens bereikt is. We voelen toch aan onze kleine teen dat dit het maximum is.”

Bart Caron, lid voor Spirit in de commissie Cultuur en Media in het Vlaams Parlement, heeft misschien iets gevoeligere zintuigen dan u en ik. Maar hij is niet alleen in zijn visie dat er iets ondernomen moet worden om de mediaconcentratie minstens een halt toe te roepen. Guido Van Liefferinge, oprichter van onder meer Dag Allemaal, Joepi, Goed Gevoel en nog een aantal bladen, heeft er een boek over geschreven: ‘Glammer en glitter, geld en macht. Welkom in medialand’ waar hij de concentratie aankaart door haar minder mooie facetten bloot te leggen. Bart Caron ventileert zijn mening over de concentratie, cross-ownership en de rol van Vlaanderen, België en Europa daarin.
“Ik heb het boek nog niet gelezen maar ik was wel op de voorstelling van het boek aanwezig en heb ook de vele krantenartikels die erover verschenen zijn. Ik ken de onfrisse verhalen zo’n beetje. Ik deel Van Liefferinge zijn mening maar langs de andere kant wil ik ook wel wat nuanceren. De dagbladpers, daar zitten we bijna aan  alarmfase rood. Maar op het gebied van radio en televisie is de toestand nog vrij behoorlijk. Ook daar is er concentratie maar we hebben wel een openbare omroep. Die heeft een zo groot corrigerend effect dat je daar een heel andere situatie krijgt. Het beste stuk in zijn boek en tevens het meest kritische gaat over het feit dat er zo weinig persgroepen en titels zijn. Die visie deel ik. Ik denk dat in Vlaanderen – wat de dagbladpers betreft – de kritische grens bereikt is. Je mag niet vergeten dat De Persgroep nu, na de overname van De Tijd zo’n veertig procent van de krantenmarkt in handen heeft, de VUM ongeveer vijfendertig procent, Concentra tweeëntwintig. We voelen toch aan onze kleine teen dat dat het maximum is.”

“Maar we moeten wel het een en het ander relativeren want uiteindelijk, paradoxaal genoeg, kunnen de kranten overleven dankzij de mediaconcentratie. Je moet eerlijk zijn. Er komen geen krantentitels bij in dit land, buiten Metro. Er zijn pogingen geweest. De Standaard heeft dat klein krantje gelanceerd (Espresso, n.v.d.r.) maar dat bleek niet te werken. Er zijn nog pogingen geweest en die stierven meestal. Dat bewijst dat het economisch niet leefbaar is. Roularta had al lang een dagblad gelanceerd mocht het financieel haalbaar zijn. Ze zouden het toch zo graag, het is een droom van de familie De Nolf. Ze konden De Tijd overnemen maar die is dan weer verlieslatend.”

“Maar als van Liefferinge beweert dat de concentratie zo groot is dat de media hun democratische functie niet meer kunnen vervullen moet ik hem tegenspreken. Laten we eerlijk zijn. Als je de kranten iedere dag leest, zoals ik, dan merk je daar niet veel van. De Standaard, die eerder een conservatieve krant is, is ook een kritische krant. In alle intellectuele eerlijkheid wil ik de opmerking maken dat er onder een dak verschillende telgen met verschillende visies kunnen leven. Want ik merk nu dat de inhoudelijke, ideologische en filosofische diversiteit in de berichtgeving er wel is. Dat moet ik zelfs Christian Van Thillo, de Gedelegeerd Bestuurder van De Persgroep, nageven. De gevarenzone is nog niet bereikt. Maar we moeten dan wel nu limieten opleggen. Grenzen van ‘daarover ga je niet.’ Zoals we ook limieten moeten stellen voor de elektriciteitsproductie. Omdat een monopolie daar ook niet mag. Maar hier speelt niet alleen een economische belang maar ook een ideologisch visie op pluriformiteit en democratie. Je verliest aan breedheid, aan een waaier van visies, rechts en links.”

De agent van de gedachte

Daarnaast heb je het mondiale fenomeen cross-ownership, het feit dat een mediabedrijf actief is op verschillende mediamarkten. Hoe zit het daar mee?
“Ook daar moeten we een aantal limieten stellen in de toekomst. In Nederland zijn er een aantal regels die plafonds bepalen over het bezitten van verschillende mediabedrijven. In Vlaanderen moeten er ook zulke regels komen en we moeten zelfs nog verder durven gaan. Maar aan de andere kant mag je de link tussen economische factoren, zoals rentabiliteit, en dat cross-ownership niet uit het oog verliezen. Want kranten en tijdschriften moeten ook economisch leefbaar zijn. In een klein land heb je sneller kruisparticipaties en als gevolg minder titels en minder zenders. En die hebben weer minder lezers en kijkers. Het heeft te maken met de schaal maar desalniettemin moeten we daar paal en perk aan stellen. Ik geef een voorbeeld. Als je nu ziet wat er dreigt te gebeuren, als de verhalen kloppen. Het verhaal doet de ronde dat Roularta zijn aandelen in de VMMa wil verkopen om zich verder te richten op de printmedia, en hierbij vooral aan buitenlande overnames denkt. RTL/TVI, een Luxemburgse multinational, zou geïnteresseerd zijn maar er doet ook een tweede gerucht de ronde. Namelijk dat Van Thillo zijn aandeel zou willen vergroten in de VMMa. Met als gevolg dat het cross-ownership  – helaas – meer en meer begint te lijken op een duaal gegeven. Langs de ene kant De Persgroep met Het Laatste Nieuws en de VMMa en aan de andere kant de openbare omroep met de VUM. Via onder meer Woestijnvis (VUM heeft 20% aandelen in Woestijnvis, n.v.d.r.), Klara maar ook onrechtstreeks via reclame voor gezamenlijke wedstrijden en promoties. Je moet er eens op letten. Dat verband maakt dat je een soort van duaal landschap krijgt, ik heb liever een drie- of vierdelig landschap.”

“Concentra speelt op dit gebied minder mee. Aangezien zij vooral regionale kranten in hun bezit hebben. Maar let op, het cross-ownership gaat ook op dat niveau verder. Er zijn de commerciële verbanden tussen regionale televisie, de streekkranten en de huis-aan-huisbladen in de reclame. Concentra is sterk aanwezig in de regionale televisie in Antwerpen en Limburg en ook Roularta, in onder meer West-Vlaanderen maar ook in andere provincies via de reclameregie. We moeten opletten dat we in dat geheel van bladen een zekere breedheid hebben. De reden daarvoor is heel simpel. Televisie in eerste instantie, gevolgd door respectievelijk radio en de geschreven pers zijn eigenlijk de agenten van de gedachte. Ik bedoel daarmee dat heel veel mensen waarden oppikken via de televisie. Zeker op volwassen leeftijd. Die is heel erg keuzebepalend. Je krijgt dan een zodanige concentratie dat mensen die de streekkrant en het Laatste Nieuws lezen en naar VTM kijken wel een heel erg eenzijdig wereldbeeld krijgen. Die pluriformiteit is echt heel belangrijk.”
 
Geen Belgische pers

Of het we nu de grens bereikt hebben of er al over zitten, over een ding zijn journalisten en politici het eens. Er moet iets gebeuren. Waarom is dat nog niet gebeurd Meneer Caron?
“Zo simpel ligt het niet. Deze discussie gaat over de wetgeving op de concurrentie en kartelvorming wat federale wetgeving is. Daar kunnen wij vanuit Vlaanderen niks aan doen. Dat is een heel ergerlijke situatie. Want de mediaspecialisten zetelen niet in de Kamer maar in het Vlaams Parlement. Het is het zoveelste bewijs van het gebrek aan homogene bevoegdheden. De nieuwe Vlaamse Regulator van de Media (VRM) mag bijvoorbeeld de concentratie in kaart brengen, maar ze kan er niks tegen doen.”

“In het kader van de volgende staatshervorming moeten er zeker een aantal afspraken gemaakt worden. Van de Raad voor de Mededinging, die nu onder de vleugels van de federale minister van Economie valt, een Vlaamse bevoegdheid maken bijvoorbeeld. En dat we dan in Vlaanderen regelgevend werk kunnen verrichten om het plafond van nu wettelijk vast te leggen. En ook omtrent het cross-ownership moeten we een aantal maatregelen nemen zoals in Nederland. Daar mag een bedrijf dat meer dan 25% van de krantenmarkt in handen heeft, niet m
eer dan 33% van de televisiemarkt bezitten. Ik  ben absoluut vragende partij om dat te doen. De situatie zoals nu kan ik accepteren maar ze mag niet verergeren. Als de persgroep bij wijze van spreken Concentra nog een zo overnemen, No Way. In dat geval moet er een andere kapitaalstructuur komen opdat Concentra zou blijven bestaan. Anders krijgen we letterlijk een duale krantenmarkt.”
 
“Maar het is verre van eenvoudig. Het feit dat die hervorming nog niet doorgevoerd is heeft te maken met de algemene politiek in België. In die zin dat Vlamingen al 50 jaar vragende partij zijn voor meer bevoegdheden maar dat onze Waalse vrienden dat liever niet willen. Er bestaat een verschil in politieke visie en dat speelt heel erg mee. Geen goede regels op het federale niveau is daar het kwalijke gevolg van. Dat beleid wordt gekenmerkt door slappe wetgeving. Daarmee bedoel ik dat regeren met zes, zeven, acht partijen leidt tot ‘overcompromissen’ als ik het zo mag stellen, of tot niet handelen. Dat zou ons wel eens zuur kunnen opbreken. Dit zeg ik niet omdat ik tegen de Walen ben, maar ik zeg je dat omdat er niet zoiets is als een Belgische pers. Er zijn de Franstalige en Nederlandstalige pers die heel sterk geënt zijn op hun taalgebied. De bevoegdheid over de krant moet dat ook zijn, zoals de openbare omroep en de rest van de media.”

Amerikaans imperialisme

Als we er in België niet uitkomen, kunnen we Europa niet vragen om in te grijpen?
“Ik denk dat we ongetwijfeld Europese bemoeienissen gaan krijgen en ik ben daar vragende partij voor. Om twee redenen. Ten eerste stel ik vast dat er in België te weinig moed is om initiatief te nemen. We zijn een klein land wat ook zijn kwalijke kanten heeft. In die zin dat de politieke macht heel sterk verstrengeld is met de media en daardoor niet durft ingrijpen omdat ze elkaar hard nodig hebben. We hebben dus een derde arbitraire instantie – Europa in dit geval – nodig die regels kan opleggen om een grote overname van de commerciële televisie te vermijden. En daar is mijn tweede punt. Want hetgeen wij nu op Vlaamse schaal geschetst hebben, dat kan ook op Europees niveau. Het zou best mogelijk zijn dat Silvio Berlusconi, ik zeg nu zo maar iets, in vele landen van Europa kleine regionale televisiestations overneemt en daar programma’s lanceert met zijn gedachtegoed. Daar mag ik niet aan denken. We moeten Europa ook beschermen tegen, ik wil het hardop zeggen, Amerikaanse imperialisten. Tegen Rupert Murdoch en de RTL’s en de SBS’en van deze wereld. Want die gaan op een goede dag ook inbreken. Be shure about that! Ik wil die pluriformiteit in Vlaanderen maar ook op Europees niveau bewaren. Want tegen culturele imperialisten moet je je altijd protectionistisch opstellen en de Amerikanen zijn culturele imperialisten h

Ingediend onder bart schrijft Reacties uitgeschakeld voor De concentratie in Medialand

boek

Klik hier om het boek te downloaden


'Vanop de Frontlijn, Reflecties op het Vlaamse Cultuurbeleid' - Bart Caron en Guy Redig, Uitgeverij Vrijdag, april 2019




Bart Caron met contrabas (foto: Viviane Decock)

 

Nieuws

Vlaams parlementslid Bart Caron (Groen) stopt met actieve politiek

We moeten af van ‘middeleeuwse’ overdracht van jachtrechten

Alternatieven voor dierproeven

Het ‘kleine’ parlementaire werk. Recente voorbeelden: Geluidshinder kusttram – Hakhoutbeheer – Restauratiepremies Onroerend Erfgoed – Beschermde landschappen

Ketnet wil zender voor allerkleinsten, “Legitieme vraag en begrijpelijke ambitie”

Gereglementeerde boekenprijs unaniem goedgekeurd door Vlaams parlement

Wat liep er fout met de bescherming Villa Slabbinck? (Brugge)

Groen verwelkomt Bellegemse windmolens, maar vraagt ‘windplan’ voor regio Kortrijk

Groen wil geen sloop hoekhuis Kasteelkaai-Belfaststraat.
Hoog tijd voor een Kortrijkse visie op erfgoed!

Woede van boeren terecht, maar alleen ander landbouwmodel geeft boeren een zekere toekomst.

Provinciebestuur W-Vl verliest vele (culturele) instellingen

Bart Caron : “Overdracht cultuurbevoegdheden provincies is een wangedrocht !”

Leve Mest-Vlaanderen

Nog geen bescherming poldergraslanden

Nog redders aan de kust?

Brugge weert plooifiets uit overheidsgebouwen

De Leie of het Kanaal naar Roeselare: Groen wil meer binnenvaart

Kortrijk Airport, milieuvergunning aangepast?

Wanneer faire prijzen voor landbouwproducten?

Kortrijk heeft de bus gemist

Burgerkabinet ontslaat Gatz niet van plicht om al bestaande inspraak te versterken

Steeds meer monumenten wachten op broodnodig onderhoud. Ondertussen verkrotten ze

Freya Piryns voorgedragen als vertegenwoordiger in de Raad van Bestuur van de VRT

Regering krimpt beloofde natuurgebieden langs de Leie sterk in

Bruggen in Kortrijk, werkende verlichting op de fietspaden is een brug te ver…

LAR-zuid, woordbreuk van de stadscoalitie

Informatie, diverse sporten en cultuur moeten prioriteit VRT blijven

‘Gemeenteraad is wachtzaal voor wie schepenambt wil’

Persmededeling: Groen maakt werk van versterking West-Vlaamse open ruimte.

Persbericht: 5 Groene werven voor een impuls in West-Vlaanderen.