Eindelijk een halt aan Amerikaans cultuurimperialisme

Ingediend op oktober 21st, 2005 door bartcaron

Ik ben heel blij dat de algemene vergadering van de Unesco de heel belangrijke Conventie over culturele diversiteit heeft goedkeurd. Die Conventie heeft een groot belang voor het toekomstig cultuurbeleid. Ze gaat over het belang van culturele diversiteit over de hele wereld, ook in Vlaanderen. Het belang zit hem in het feit dat zo’n Conventie een instrument is van internationaal recht, en dus juridisch bindend is.
Culturele diversiteit even belangrijk is voor de mensheid als biodiversiteit voor de natuur.

Deze problematiek is heel erg belangrijk en aanwezig. Al lijkt het iets te zijn dat zich ver van ons bed afspeelt, het heeft een directe impact op de economische en culturele ontwikkeling in Vlaanderen. Immers, de internationale vrijhandel rukt steeds verder op, en als we dat onbegrensd toepassen in de culturele sectoren, dan is te verwachten dat de dominante culturen, denk daarbij vooral aan de Amerikaanse, maar bij uitbreiding aan de Westerse, de hele wereld ‘veroveren’. Kijk bijvoorbeeld naar Vlaanderen en wat te zien is op onze televisiezenders en te horen is op onze radiostations, of de aanwezigheid van Amerikaanse films in de cinema. Hun films, soaps en fictieseries beheersen de beeldcultuur, de populaire muziek domineert podia en radiostations, enz. Hun marktaandeel neemt zozeer toe dat het bedreigend wordt voor de ontwikkeling van de eigen cultuur, van Vlaamse films, muziek van bij ons enz..

We kunnen dan wel de culturele diversiteit bepleiten, maar als de mondiale markteconomie exclusief de regels gaat bepalen, dan verdwijnt de diversiteit. Deze Conventie is daar een antwoord op. Ze bepaalt dat het voeren van een eigen subsidiebeleid in het kader van een Vlaamse cultuurpolitiek mag blijven bestaan, en dat in het kader van de mondiale liberalisering van de handel in goederen en diensten binnen de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Immers een totale vrijhandel, dus zonder dat subsidiëring of bijv. quota van eigen Vlaamse producties op de openbare omroep VRT, zou mogen, zou dodelijk zijn voor deze vormen van cultuur uit minder rijke landen uit het zuiden, uit kleine regio’s en taalgebieden, zoals Vlaanderen, maar ook voor culturele uitingen die omwille van hun aard kwetsbaar zijn. Het is nu eenmaal zo dat je in Vlaanderen geen hedendaagse dans of toneel of beeldende kunsttentoonstellingen kan maken zonder subsidie. Dat geldt trouwens ook voor een populaire cultuuruiting als film, net omwille van onze kleine schaal.

De Amerikanen zijn zowat de enigen die tegen deze Conventie gekant zijn. En toevallig is dat niet. Vooral de Europese audiovisuele sector (film, TV en muziek) ligt bij hen onder vuur, maar ook steun aan auteurs, uitgevers, theatermakers of orkesten wordt geviseerd.

Deze Conventie moet voor alle culturen van over de hele wereld kansen bieden om zich volwaardig te ontwikkelen, zodat we de grote culturele diversiteit versterken, in plaats van te evolueren naar een mondiale culturele eenheidsworst.