De vierde macht: journalisten aanduiden bij loting?

Ingediend op oktober 3rd, 2013 door bartcaron

Interessant, zeker weten. Dat is mijn eerste reactie op de analyse die David van Reybrouck maakt en op voorstellen die hij doet in zijn nieuwe boek. Hij heeft grote en terechte vragen bij de werking van de democratie, en zeker bij de rol van de politieke partijen. Ik herken het. Het gekissebis dezer dagen is niet schoon meer. Het beeld van een politicus wordt met de dag zwarter, als hij/zij de zuurverdiende centen van de bevolking weggraait om zichzelf te verrijken, en dat meestal zonder er hard voor te werken.

Het volk verdient de politici die heeft, zegt men wel eens. Mocht dat zo zijn, dan zegt dat ook niet veel moois over de Vlamingen. Zure melk is ons lot. Ook voor groenen. Zij mogen dan nog proberen de witte ridder te spelen, de gave des onderscheids dringt niet door tot in de dorpsstraat.

De democratie in ons land is als een uitgesleten traploper: ooit mooi en praktisch, maar nu lelijk en gevaarlijk. Van Reybrouck wijt het niet alleen aan de slijtage, maar ook aan de constructie zelf. Het partijpolitieke spel wordt belangrijker dan de inhoud, dan de maatschappelijke keuzes die moeten gemaakt worden. Het versluiert de waarheid,

De partijpolitiek heerst. Op de hoofdkwartieren worden de strategische positionering en de spelletjes bedacht, in de parlementen en regeringen worden ze uitgevoerd. Is het echt zo? Of speelt hier nog een andere kracht, een vierde machtige actor? Namelijk de pers. Een kritische pers is noodzakelijk in een democratie, om de bevolking, de kiezers dus, goed te informeren. Maar is het ondertussen geen gevreesde vierde macht geworden? Politici hebben de pers nodig. Het is de megafoon van hun politieke werk. Niet dat ze er meestal zo tevreden over zijn. Ze sakkeren erop, net omdat diezelfde pers steeds meer de reële agendasetting van het politieke handelen bepaalt. Maar vooral omdat de pers oh zo graag zelf de politique politicienne aanblaast. Gisteren werd o.a. over klimaat, over musea, over de Oosterweelverbinding gedebatteerd in het Vlaams parlement. Wat bracht Villa Politica en waarover berichten de kranten vandaag? Kijk het maar eens na, maar zeker niet over deze thema’s.

Daarom heb ik een voorstel. Als we de senaat kunnen vervangen door een groep burgers die representatief zijn voor onze bevolking, want via loting aangeduid, dan zouden we dan beter ook doen met (een deel van) de krantenredacties. Ik stel voor dat een kwart van de krantenredacties voortaan bestaat uit burgerjournalisten die via het lot worden aangeduid.  Misschien, of is het wellicht, zullen die burgerjournalisten over andere onderwerpen schrijven dan de doorwinterde profs. Die burgers zullen het politieke gehakketak wellicht links laten liggen en het onnozele gespin achterwege laten, maar objectief de feiten beschrijven en geargumenteerde oplossingen voorstellen. Als ze dat kunnen in de senaat, dan kunnen ze dat ook in de media. Ik zie het al gebeuren: een heldere analyse van een probleem, een overzicht van de remedies met de consequenties voor de belastingbetaler. Nuchter, vanuit de inhoud en de maatschappelijke noodzaak om de problemen op te lossen.

De pers moet, wat mij betreft, niet wachten tot de senaat wordt hervormd, ze mogen er morgen aan beginnen, in De Standaard, Het Laatste Nieuws en andere kranten, in weekbladen als Knack of Humo, op VTM en de VRT.

Of droom ik?