Veel vakantietaken en één dikke buis

Ingediend op april 16th, 2013 door bartcaron

Even twee weken gas terugnemen, het kan zo’n deugd doen. Wat bijslapen, tijd hebben om te sporten en wat klussen in huis opknappen. Weer weten hoe ruw hout aanvoelt, splinters incluis, de geur van verf herontdekken en ondertussen zien hoe de tuin, veel later dan normaal, uit zijn winterslaap ontwaakt.

Maar dan roept weer de plicht en je zwiert vol goeie moed en vernieuwde energie je mailbox open. En wat tref je daar aan? Het rapport van minister Bourgeois, meer bepaald over het vak ‘verkiezingen organiseren’. Je weet het nog wel. Vorig jaar in oktober mochten we nieuwe gemeente- en provincieraadsleden verkiezen. De eerste verkiezingen die werden georganiseerd op basis van Bourgeois’ nieuwe kiesdecreet en dus meteen ‘the eating of the pudding’. Ten tijde van de verkiezingen hadden we al de indruk dat er hier en daar een bitter smaakje aan zat, maar dat de eigen administratie met een evaluatieboek van meer dan 300 pagina’s op de proppen zou komen, verbaasde toch enigszins. Nu kon het natuurlijk betekenen dat het Agentschap Binnenlands Bestuur zijn evaluatieopdracht heel erg ten harte had genomen en bijzonder grondig tewerk was gegaan, maar zo op het eerste aanvoelen ging ik er toch maar van uit dat er niet enkel aardig wat te evalueren, maar ook behoorlijk veel te remediëren viel.
Een terecht aanvoelen, want het rapport bulkt van de aanbevelingen. Aanmaningen om correctere instructies te geven en vooral om het huiswerk vroeger klaar te hebben. Zo zou het nieuwe computersysteem misschien eerst eens deftig uitgeprobeerd kunnen geweest zijn. Behoorlijk wat smet (met kleine letter) dus op het blazoen van de immer, haast beangstigend, secure minister. Vooral dan wanneer we zien hoeveel voorstellen er geformuleerd worden om het kiesdecreet te verfijnen of er simpelweg de fouten uit te halen. Ik heb het snel even geturfd en ik kom aan 85 artikels die volgens het rapport maar beter kunnen worden opgelapt. Ongeveer één derde van het volledige decreet. Pijnlijk.

Nu goed, we weten allemaal dat we niet alle zonden in de schoenen van de minister moeten schuiven. Hij moet, ook wat het decreetgevend en uitvoerend werk betreft kunnen rekenen op zijn kabinet en zijn administratie. In zekere zin is het Agentschap dus ook wel kritisch voor het eigen werk en dat siert hen. Wel maakten ze één slippertje in hun rapport. We herinneren ons nog levendig hoe regeringscollega’s van andere partijen wel eens op de korrel genomen worden. Zo was minister Smet volgens insiders van de N-VA weinig meer dan een oelewapper en vermocht viceminister-president Lieten het om aan de wereld kenbaar te maken hoe zij dacht over haar, van gewapend beton en teflon opgetrokken collega’s.
Op pagina 138 van het evaluatierapport lezen we hoe er binnen het agentschap gedacht wordt over een burger die het waagde om tot twee maal toe klacht in te dienen tegen de verkiezingsuitslag. “Om aan de bezigheidstherapie van deze kiezer een einde te stellen,…” Ik durf te vermoeden dat deze zinsnede ergens uit een jolig mailtje onder collega’s komt en dat ze niet meteen voor publicatie bedoeld was. Maar goed.

Het probleem met dergelijke omstandige rapporten is natuurlijk dat ze niet of nauwelijks worden gelezen. De vis verdrinken, je kent het wel. Het kabinet zal ongetwijfeld een pak voorstellen lanceren om het decreet waar nodig bij te sturen, maar veel dieper zal de evaluatie niet gaan.
Toch wil ik één iets niet zomaar blauw-blauw laten. Het staat zo een beetje verscholen helemaal in de staart van het rapport: de participatie van niet-Belgen levert de minister een dikke buis op. Amper 14% van de EU-burgers nam deel aan verkiezingen van hun woonplaats. Bij de stemrechthebbende niet-EU-burgers loopt dit percentage zelfs terug tot amper 10%. Naast de vele vakantietaken is dit een resultaat dat echt niet te delibereren valt. Ook al omdat ik bij de minister ruim van tevoren had aangedrongen om de niet-Vlamingen zo goed mogelijk toe te leiden tot de hoogmis van de lokale democratie.