Het Streekpact van Resoc 2013-2018

Ingediend op oktober 16th, 2013 door bartcaron

Commentaar bij het streekpact, uitgesproken tijdens de Kortrijkse gemeenteraad van 13 oktober 2013

Wat een verschil met het vorige Streekpact. Wat een verademing. Dat is onze globale reactie bij dit nieuwe Streekpact. Met ambities als een wervende regio, een duurzame regio en een warme regio. Met zeven hefboomprojecten die uit het verkiezingsprogramma van Groen kunnen komen. Ik verwijs naar o.a. Het Blauw-groen-netwerk als drager van omgevingskwaliteit, De klimaatneutrale regio tegen 2050, Cultuur, sport en toerisme als bouwstenen, Warme buurten.
Het oude Streekpact had het veeleer over ondernemerschap, reconversie van het economisch weefsel, land- en tuinbouw, logistieke regio… De toon is vandaag totaal verschillend. Een en ander zal het gevolg zijn van de voorbereidende rondetafelgesprekken met het middenveld.

Ik beperk mijn commentaar tot de hefboomprojecten en de prioriteiten van onze stad. Ik zal lovend zijn, maar ook kritisch.

1. Ondersteunen en stimuleren van ondernemerschap

Dit is het meest conservatieve hoofdstuk. Wat hier staat over onderwijs en opleiding is louter gericht op het bedrijfsleven. Het staat zelfs haaks op het speerpunten rond zorg en cultuur; zijn daar geen opleidingen nodig?
En zoals steeds wordt weer gepleit voor meer bedrijventerreinen. Via een aanpassing van afbakening van het regionaal stedelijk gebied. En voor de luchthaven Kortrijk-Wevelgem.
Waarom moet het kanaal Bossuit-Kortrijk volledig afgewerkt worden? Er is haast geen scheepvaart. De langsbewoners mogen weer vrezen voor onteigeningen… Waarom? De weinige bedrijven langs het kanaal gebruiken het niet (meer). De doorgang via Bossuit laat schepen van 1350 ton toe. We steunen wel wat er staat over waterrecreatie en natuurontwikkeling. In dit hoofdstuk is geen sprake van impulsen voor een groene economie. Die is bijzonder innovatief en creëert veel jobs. Vergeten? Verder in het pact wordt wel gepleit voor klimaatneutraliteit. Er is geen verband gemaakt. Zo zie je maar dat verschillende ‘invloeden’ de pen hebben vastgehouden.

Er staat een stukje over ‘sociale innovatie stimuleren’. Maar dat is zoooo vaag.

2. Zuid-West ontwikkelt en werft talent

Een degelijke hefboom. Dat we technische en creatieve talenten moeten ontwikkelen is zeer goed. Alleen, ik mis het kernprobleem: het aantrekkelijker maken van technische scholen en technische beroepen. Die moeten van hun negatieve stigma af.
Leuk is dat Resoc een toegepaste opleiding voor hoger kunstonderwijs wil aanbieden.
We juichen ook de noodzaak aan diversiteitsplannen toe. Kansengroepen kunnen er alleen beter van worden. Idem voor het versterken van de basiseducatie. En voor de kwalitatieve inbedding van de sociale economie. Mag sociale economie ook niet gelinkt aan de eerste hefboom, nl. verantwoord ondernemen? En hoe zit het met de verantwoordelijkheid van de reguliere bedrijven in deze? In het ontwerp streekpact heette het hoofdstuk: “een gepaste job voor iedereen.” Helaas, in de realisatie lijkt het veel te veel op “iedereen passend maken voor een job”.

3. Blauw-groene netwerk als drager van omgevingskwaliteit en identiteit voor de regiomarketingstrategie

Interessant en positief hoofdstuk. Wij pleiten al jaren om deze groene structuren te gebruiken als basis van de ruimtelijke ordening. Het Streekpact wil streven naar een charter met de betrokken actoren.
Het blauw-groen netwerk is ongetwijfeld een meerwaarde voor de streek.
We zijn ook blij dat beleid inzake regionale landschappen tot onze streek zal doordringen.

4. Leven in een klimaatneutrale regio tegen 2050

Dit is een straf stuk. Op het eerste gezicht althans. Het ambieert de renovatie woonpatrimonium, duurzame mobiliteit, reconversie en hergebruik van ruimte, energietransitie, en rationeel watergebruik. Maar, 2050 is eigenlijk helemaal niet ambitieus om klimaatneutraal te zijn. Deze datum haalt alle sense of urgency weg. 2020 (zoals in de provincie Limburg) moet de ambitie zijn. Zelfs de Europese Unie is ambiteuzer dan onze regio. Een citaat uit het Streekpact: “Wij willen stapsgewijze evolueren naar een regio waar de totaal bebouwde oppervlakte niet meer toeneemt”. Dat ‘stapsgewijze’ vind ik evenmin ambitieus. Wil men wachten tot de open ruimte volledig weg is?
Goed zijn wel de prioriteiten voor de huurwoningen en de kwetsbare doelgroepen, Rekover: performant openbaar vervoersnetwerk en een fijnmazig fietsnetwerk: weliswaar zeer vaag.

5. Cultuur, sport en toerisme als bouwstenen voor streekontwikkeling

We zijn blij dat er zo’n hoofdstuk opgenomen is. Eindelijk wordt het belang voor de leefkwaliteit onderkend. Maar de inhoud is een beetje mager, voorspelbaar. Veel acties zijn al een tijdje bezig – ze krijgen geen extra schwung toebedeeld – zoals het creatief labo voor ontwikkeling, het kanaalpark Bossuit-Kortrijk voor watersport en avontuurlijk sporten.
Interessant is het fietsnetwerk uitbreiden tot de Eurometropolis. Het zal een toeristische meerwaarde betekenen. Net zoals het beleven van culturele sites en erfgoed is, en het uitspelen van sportieve trekpleisters. Voor die actie is geen ‘trekker’ aangeduid.
Sportinfrastructuur voor iedereen: oké natuurlijk, maar zo vaag…. De zwembadinfrastructuur komt even aan bod: meer samenwerking binnen de regio is nodig, zo zegt het pact….

6. Zorg en innovatie

Deze hefboom is sterk op gezondheidszorg gericht. Is niet echt innovatief, noch ambitieus. Het bouwt vooral door op plannen die al vroeger ontwikkeld zijn (AZ Groeninge, psychiatrisch centrum Menen, de Korenbloem …). Innovatief is wel de zorg op maat voor mensen met een beperking. We missen een regionale visie op zorg/innovatie. Armoedebestrijding krijgt terecht aandacht, maar daarbuiten?

7. Warme buurten

Een interessante hefboom. Wij staan achter de betere toegang tot betaalbare medische zorg in de buurt, de versterking van sociaal buurtweefsel enz.
Ik heb bij lezing vastgesteld dat er 23 kansarme buurten zijn in de streek, waarvan 13 in Kortrijk. Het gaat om zo’n 25.650 inwoners, niet weinig. Onze streek mag dat niet kunnen verdragen. De acties in het Streekpact zijn oké, maar de omvang ervan kunnen we niet inschatten. Het pact spreekt over de gezondheidskloof aanpakken (met bijv. wijkgezondheidscentra), kinderopvang, kleuterparticipatie, school- en huiswerkbegeleiding, brede scholen … Dit moeten absolute prioriteiten zijn, maar we lezen geen beoogde resultaten. De stad en het OCMW zijn betrokken partners, maar hebben deze acties niet bij de stedelijke prioriteiten opgenomen. Kan de OCMW-voorzitter mij dat eens uitleggen? De stad pleit voor de fusie van de sociale bouwmaatschappijen met als eerste stap een centraal wachtregister. Akkoord. Mocht dat op streekniveau niet lukken, begint de stad dan aub op stedelijk niveau?

Tot slot.

Ons bestuur haalt terecht de demografische uitdagingen aan voor de regio. We moeten inderdaad stagnatie tegengaan. Dit plan kan daar toe bijdragen, maar concrete hefbomen vind ik toch niet.
En dat ons college vraagt om het takenpakket van Resoc en Leiedal te verduidelijken en te bekijken, is een verrassende stelling. Is er een probleem met het vertrouwen?
Aan de andere kant stelt de stad voor om tot een fusie te komen van de sociale sector (één operationele structuur voor het volledige sociale en welzijnsbeleid in de streek). Dit staat echter niet in het Streekpact. Hoe wordt zo’n fusie gezien?

Het is een inspirerend en redelijk ambitieus Streekpact. Het heeft wel een algemeen probleem: de mooie doelen worden zelden concreet vertaald in zg. ‘beoogde resultaten’. Hoe kunnen we resultaten later beoordelen? Wij stellen voor een tussentijds breed overleg te organiseren, met het middenveld en de gemeenteraden.
Bovenal: hoe vermijden we dat het streekpact dode letter blijft? Zo lang elke gemeente als het er echt om draait niet snel van onder de eigen kerktoren wegkomt? Neem nu de strijd om de jonge gezinnen en de bedrijven. Interessant, want die betalen belastingen. En elke gemeente wil die dus op haar eigen grondgebied…
Mogen wij dromen van een echte stadsregionale samenwerking op termijn? En is het daarom geen tijd om de waardevolle aanbevelingen van “sterk besturen in een sterke regio” ook in daden om te zetten, met in het bijzonder de federatieve samenwerking? Een stadsregio Leiedal, daarin schuilt voor ons de echte ambitie. Of is dat een brug te ver?