Vraag over de kwaliteit van inspraak in onze stad

Ingediend op november 2nd, 2013 door bartcaron

Op de gemeenteraad van 10/06 kondigde de burgemeester een GAS-conferentie aan. Ik citeer hierbij het verslag van de zitting: “We zullen trouwens een GAS-conferentie organiseren in Kortrijk waar we aantonen hoe we verstandig omgaan met GAS. Daarbij zullen we onder meer de jeugdraad, de welzijnssector, de bijzondere jeugdzorg uitnodigen.” (p.120 PV zitting maandag 10 juni 2013). De groene fractie stond nogal sceptisch over dit opzet. Vooral omwille van de formulering die ik net voorlas. Er worden wel meer conferenties georganiseerd om iemands eigen gelijk in de verf te zetten. Maar, uiteindelijk kwam er geen GAS-conferentie maar een GAS-debat, dat op 26/11 plaatvond in Jeugdcentrum Tranzit. We vonden het spijtig dat de scoop van dat debat vernauwd werd tot jongeren, maar waren tevreden dat er een debat zou komen.

Dat een stadsbestuur rond verschillende dossiers debatten organiseert, vinden we met Groen een goeie zaak. Ik wil dat nog eens onderlijnen: Groen Kortrijk vind het een goeie zaak dat een stad in debat gaat met haar burgers. Een stad die in debat gaat maar haar burgers is een stad die beweegt, durft en verandert. Als stadsbestuur moet niet alleen polsen naar de voorkeuren van burgers, je moet ook in dialoog durven gaan. Een stadsbestuur moet haar beleid verdedigen, maar ook voelen wat het draagvlak is voor dat beleid en dan eventueel bijsturen. Zo hadden wij het GAS-debat begrepen, dus waren we tevreden.

Beste gemeenteraadsleden, ik weet niet of u, of één van u leden, op dat GAS-debat was? Ik heb mijn licht bij verschillende aanwezigen opgestoken en de reacties waren unaniem: “het was beschamend”. Collega’s, dit is geen platte oppositie. Ik zeg dit uit oprechte bezorgdheid over de kwaliteit van inspraak in onze stad. Ik geloof in Kortrijk Spreekt, maar alleen als het stadsbestuur het ook serieus neemt. Wel, na het GAS-debat heb ik daar mijn twijfels over.

Op geen enkel moment is daar ruimte gemaakt voor een kritische stem (ik meen mij te herinneren dat vertegenwoordigers uit de verschillende fracties betrokken zouden worden in de voorbereiding van die aangekondigde GAS-conferentie). Mag ik verwijzen naar het advies van de Kinderrechtencommissaris? De standpunten van de Vlaamse Jeugdraad? Naar het verenigde middenveld uit Vlaanderen? Die kregen geen plaat. Een tegenstem lijkt me een evidentie als je tot een grondig debat wil komen. Die was er dus niet. Na een zeer gekleurde uiteenzetting van de burgemeester en het GAS-team (duurde een meer dan een uur, waarna heel wat jongeren het al voor bekeken hielden) konden deelnemers aan praattafels debatteren over afgebakende thema’s. Het was natuurlijk het stadsbestuur die besliste welke thema’s open waren voor debat. Wat je eigenlijk kreeg waren ambtenaren die het beleid van hun werkgever verdedigden. Dat deden ze voortreffelijk, maar voor Groen is dat geen inspraak. Het komt zelf niet in de buurt en het ondergraaft de goesting van burgers om zich in de toekomst nog te engageren voor dergelijke initiatieven, niet in zijn minst de goesting van jongeren, die zich toch wel bekocht voelden na het GAS-debat.

De Groen fractie erkent dat het stadsbestuur weinig expertise heeft in deze materie en dat alle begin moeilijk is. Maar er moet dringend duidelijkheid komen over het kader, de methodiek en de planning van inspraak-initiatieven in onze stad. Na het GAS-debat kondigde de burgemeester een referendum af over het gras afrijden op zondag, dat werd later een online bevraging. En nu merken we dat de jeugdraad een online-bevraging organiseert rond GAS, toch grotendeels dezelfde die de stad organiseerde in aanloop van dat pijnlijke GAS-debat in Tranzit. Dit is van de hak op de tak en ongeloofwaardig. Zo organiseer je geen inspraak.

Mijnheer de burgemeester, inspraak kent drie basiselementen, een soort stappenplan. 1) informatie: mensen moeten weten waarover het gaat; 2) interactie: verschillende meningen moeten een platform krijgen zodat er een debat kan plaatsvinden; en 3) participatie: mensen moeten weten op welke manier ze kunnen meebeslissen voor ze ook effectief mee beslissen.

Als ik deze drie basiselementen toepas op de inspraak die u ploeg organiseert rond GAS kom ik tot deze drie vragen:

Informatie: Hoe informeert u de burger over GAS in Kortrijk? Waar kan de Kortrijkzaan die informatie vinden? Onder het luikje ‘inspraak’ van onze stadswebsite vind ik alvast niets. Laat staan dat iemand het politiereglement kan vinden en begrijpen. En omdat u de jeugdraad een beslissende stem geeft kan ik de vraag ook stellen naar jongeren. Waar kunnen jongeren zich informeren over GAS in onze stad? U speelt de jeugdraad vlot een online-vragenlijst door, maar informatie over GAS lees ik toch niet op hun website. Deze vraag kan ik evengoed stellen over ander ‘inspraakmomenten’ zoals laats bijvoorbeeld dat over de inrichting van de Houtmarkt. Waar staat die informatie?

Interactie: Komt er nog een brede GAS-conferentie zoals aangekondigd of moeten we ons tevreden stellen met het eerder gebrekkige GAS-debat dat we hadden in Tranzit? Met andere woorden: durft u – rond GAS, maar ook rond ander thema’s – een echt publiek debat organiseren waar ook tegen-stemmen een platform krijgen?

Participatie: Als het gaat over GAS: wat is de methodiek die u hanteert? Het is gemakkelijk om een online-bevraging op te zetten, maar tot wat moet dat leiden? Als Kortrijkzanen dat invullen, hoe wordt dan rekening gehouden met hun stem? Hoe beslissen zij dan mee? En hoe weten de mensen die dat invullen dat dan?

het antwoord van burgemeester V. Van Quickenborne, waarvan de tekst luidt als volgt:

“Engagement 1 van het Plan Nieuw Kortrijk luidt ‘Een stad die luistert en dialogeert’. Kortrijk is op minder dan een jaar een laboratorium in Vlaanderen geworden als het gaat over inspraak en participatie. Ik heb vrijdag op een seminarie in Antwerpen de werking van Kortrijk Spreekt toegelicht aan een publiek van Vlaamse lokale politici en ambtenaren. Op 13 december worden in Brussel op De Wakkere Burger de Budget Games voorgesteld. Een Antwerpse districtsschepen heeft verklaard dat hij ook in zijn district geïnteresseerd is.

Het stadsbestuur wil werk maken van meer inspraak en participatie, niet alleen voor de verkiezingen maar vooral erna. En dat doen we voortdurend. Met de GAS-conferentie, met de inrichting van onze markten en speelpleinen, met Kortrijk Spreekt, met Budget Games. Maar om inspraak alle kansen te geven, moet je de mensen au serieux nemen. En dan is het bijzonder jammer dat u de resultaten van de GAS-conferentie afdoet met de zinsnede dat ‘de reacties unaniem waren: het was beschamend’. Jammer omdat u zelf niet eens aanwezig was.

Des te jammer omdat de meningen van de kleine honderd deelnemers in grote meerderheid wel positief waren. De mening van de voorzitter van de Jeugdraad, Merel Gruwez, vat het geheel op de juiste manier samen: ‘Inspraak krijgen is veel meer waard dan die betoging zaterdag in Brussel’.

Aan de GAS-conferentie is veel werk voorafgegaan. Er werd uitdrukkelijk over gesproken in het Plan Nieuw Kortrijk en concreet gemaakt naar aanleiding van uw resolutie op 10 juni 2013.

1. Informatie

We hebben de conferentie ruime tijd op voorhand aangekondigd via allerlei kanalen: in de stadskrant, in de media, op de website van de stad en op Twitter en Facebook. We doen dat trouwens voor al onze inspraakmomenten. Voor de GAS-conferentie werden de partners uit het middenveld en representatieve organisaties uitgenodigd, zoals vzw Oranjehuis, de Jeugdraad, vzw Cohesie, de scholen, de jeugdverenigingen, het Centrum voor Jeugd- en Gezinsbegeleiding. En men kon zich uiteraard ook op individuele basis inschrijven. Wie aanwezig was op het GAS-debat zal kunnen bevestigen dat het publiek zeer divers was.

2. Interactie

De conferentie zelf heeft de ganse voormiddag geduurd. De GAS-ambtenaren van onze stad hebben deskundige uitleg gegeven over de GAS-procedure en -bemiddeling in Kortrijk, over de nieuwe GAS-wet en over de cijfers en feiten achter de GAS-toepasingen in Kortrijk. Die informatie is een bewuste keuze want een debat voer je niet op basis van slogans maar op basis van kennis van het dossier. Elke vraag die gesteld werd, werd beantwoord. Ook de vragen van mensen die resoluut tegen GAS zijn. En er waren er. Daarna werd het debat verder gevoerd aan 4 werktafels waarbij de deelnemers een keuze konden maken. Ook dat werd uitvoerig gedebatteerd.

3. Participatie en actie (= verandering)

Al die debatten hebben concrete resultaten opgeleverd. Een aantal bepalingen wordt versoepeld, aangepast en beter geduid (beledigen, kampvuur, reclameborden). Een aantal bepalingen wordt geschrapt (dozen slepen, speelplein, confetti). De jeugdraad werd gevraagd een advies te geven omtrent het verlagen van de leeftijdsgrens. De jeugdraad heeft zelf beslist om dat via een poll voor te leggen aan de Kortrijkzanen. Net zoals we zelf een poll hebben georganiseerd.

Een laatste – en misschien wel belangrijkst – resultaat is dat beslist werd dat de GASmedewerkers extra expertise zullen opdoen over de ouderlijke betrokkenheid bij de instellingen van de Bijzondere Jeugdzorg.

Als ik uw vragen bekijk die u op 10 juni gesteld heeft aan het college dan is de conclusie dat we u op 4 van de 5 tegemoet gekomen zijn: de screening van de overtredingen, de leeftijd niet te verlagen, prioriteit te geven aan bemiddeling, te spreken met het middenveld. Op 1 konden we u niet tegemoet komen aangezien uw vraag om de boetes niet te verhogen door de wetgever beantwoord is en ons geen antwoord laat.”