Een slim voetbalcontract zorgt voor beter Belgisch voetbal

Ingediend op mei 14th, 2011 door bartcaron

Onlangs hoorden we een leuk verhaal van iemand die geheel toevallig eens op de tribune van een voetbalstadion was beland voor een match ergens in de kelder van tweede klasse. De persoon in kwestie zou, naar eigen aanvoelen, zelf niet misstaan hebben op het veld; zo bedroevend was het niveau.
Akkoord, geheel deskundig kan je die toeschouwer niet noemen en misschien zag ze de eventuele ingenieuze looplijnen en strategische flankwissels simpelweg niet. En akkoord, het niveau van tweede klasse ligt logischerwijs lager dan dat van de Jupilerleague. Maar toch…
Zuchten we allemaal niet eens diep wanneer we ons op een zeldzaam luie zaterdagavond in de zetel nestelen om te zappen van Studio Sport – Eredivie naar Studio 1 en later op de avond naar Match of the Day. Een diepe zucht omwille van het vaak bedroevende niveau van onze elite. En een diepe zucht er bovenop omwille van het feit dat we onze zo geroemde gouden generatie zien ronddartelen op de buitenlandse velden.

Onze supporters en ook onze spelers verdienen beter en volgens ons is dat ook mogelijk.

Deze week maakt de profliga het bestek op voor de verkoop van de rechten voor de voetbalwedstrijden, het voetbalcontract zoals dat heet. Een kwestie die, op het eerste zicht misschien verrassend, evenzeer het belang van de kijker als dat van de spelers en de ganse voetballerij dient. En ook al is profvoetbal niet meteen een voorwerp van Vlaams sportbeleid, toch heeft het een impact op de kwaliteit van ons gehele voetbal, ook de basis, en op het televisie-aanbod. Twee zaken waarover de Commissie Sport en Media wel een aardig woordje mee te spreken heeft.

Zijn we het erover eens dat het Belgische voetbal veel beter kan? Ja toch? We zijn in de staart van het Europese peloton gesukkeld. De betere Belgische en spelers worden verkocht aan vermogende buitenlandse clubs, in onze competitie moeten we het doen met tweederangs buitenlandse spelers. We schoppen het niet ver in de Champions League, als we er al in geraken en zelfs in de Europa League wordt elke overwinning aanzien als een half mirakel. Gelukkig hebben we een beloftevolle nationale ploeg, barstensvol talent, dat, hoe kan het ook anders, allemaal in het buitenland voetbalt.

Is daar nu echt niks aan te doen? Onze clubs kunnen de budgetten van de echte Europese toppers nooit benaderen, laat staan evenaren. En dus laten we de armen hangen? Een hoog niveau halen bereik je echter niet alleen door betere spelers, trainers, en omkadering in te zetten. We moeten ook onze ganse nationale competitie op een hoger niveau tillen. Dat kan door én ervoor te zorgen dat de topclubs meer tegen elkaar spelen én ervoor te zorgen dat het niveau van de kleinere clubs mee omhoog gaat. Vandaag zijn die verschillen te groot geworden, zodat er weinig of geen spankracht meer uitgaat van een duel tussen pakweg Anderlecht en Lierse.
Om die verschillen te overbruggen zorgen Amerikaanse federaties in het basketbal of het American football ervoor dat de televisierechten zo verdeeld worden dat ook de kleinere clubs genoeg middelen hebben om talentvolle spelers aan te trekken. Maar er is meer, er bestaan zelfs regels en afspraken om spelers die bij topclubs bankzitter zouden zijn, speelkansen te geven bij die kleinere clubs. Het systeem van wisselspelers van topclubs die tijdens de winterstop verkassen naar middenmotors, kennen wij ook, maar hier speelt eerder de intentie om de marktwaarde van die spelers te verhogen, want zelden of nooit keren die huurlingen terug in de hoofdmacht van hun moederploeg. Nee, ze belanden in de etalage.

Een tweevoudige herverdeling dringt zich op. Een nivellering van het niveau van de clubs, naar boven toe, en een herverdeling van de inkomsten. Dat levert gegarandeerd meer spanning op. Meer spanning die aantrekkelijk is voor het publiek. Het publiek dat in grotere getale naar de matchen komt kijken en/of bereid is om voor de wedstrijden op televisie te betalen. Twee keer bingo dus.

Is het mogelijk dat de voetbalrechten meer opbrengen dat de 45 miljoen euro die Belgacom er vandaag voor betaalt? Ja, maar dat kan enkel als er meer mensen dan vandaag een voetbalabonnement nemen op de rechtstreekse uitzendingen van de wedstrijden, aangevuld met afzonderlijke betalingen voor bepaalde topmatchen. Vandaag kunnen enkel de klanten van Belgacom TV, mits een toeslag bovenop hun digitaal abonnement de wedstrijden bekijken. Belgacom bedient in Vlaanderen slechts een gedeelte van de potentiële kijkers, in Wallonië het overgrote deel. Telenet is in Vlaanderen de grootste aanbieder van digitale televisie, naast Belgacom en de veel kleinere satelliet-aanbieders TV-Vlaanderen en Mobistar-TV.

Als de profliga nu eens zelf de exclusiviteit van één aanbieder zou doorbreken en de mogelijkheid zou voorzien dat elke distributeur het voetbal betalend zou kunnen aanbieden? Dat zou ook vriendelijk zijn voor de consument. Immers de technologie van de verschillende aanbieders is niet zo makkelijk uit te wisselen. Je gaat niet zo snel nieuwe gaten boren of leidingen leggen als je klant bent van bijv. Telenet, of Belgacom, of een andere distributeur. De technologie is verschillend, de settopboxen zijn niet compatibel, laat staan dat je er twee boven elkaar zou willen gaan zetten.
De profliga kan een bestek maken waarin zowel kan geboden worden voor exclusiviteit als voor samenwerking, uiteraard op voorwaarde dat de totale ontvangsten hoger liggen dan vandaag. Dan nog kunnen de verschillende operatoren onderling een concurrentieslag voeren met voetbalbeelden als toetje. Elke kijker krijgt er dan toegang toe, en de opbrengst voor de clubs stijgt.

Stel dat het lukt, en er dus meer geld binnenkomt. Dan kunnen we misschien, na Defour, ook Witsel op de Belgische velden houden. Willen Hazard of Chadli misschien nog wel eens proeven van hun vaderlandse competitie. Kunnen we genieten van het tactisch vernuft van trainers als Gerets of Preud’homme.
Ik bedoel maar dat daardoor ook het niveau van de Belgische competitie kan opgekrikt worden. En dan kunnen we Europees wat langer mee. Dat is voor de clubs lucratief en biedt hen mogelijkheden om een sterker spelerspotentieel te behouden of uit te bouwen. Het is een opwaartse spiraal. Ook voor de kleinere clubs, die dankzij de tv-rechten meer weerwerk kunnen bieden aan de groten, en nu en dan voor de sportieve verrassing kunnen zorgen.
Het is een oproep aan de bonzen van de voetbalwereld, de verantwoordelijken van onze topclubs, maar ook aan de politici die de kwaliteit van ons voetbal en het belang van de kijker hoog in het vaandel voeren. We weten het, het voetbalcontract is eigenlijk geen kwestie voor de politiek, maar ook wij willen graag beter voetbal, en daarom durven we ervoor pleiten dat de profliga enkele moedige beslissingen zou nemen.