Zomerbrief 2: Dag Johan Swinnen,

Ingediend op juni 16th, 2014 door bartcaron

Deze zomer wordt de blog vervangen door een brievenrubriek. De zomerbrieven verschijnen onregelmatig. Vandaag nummer 2, een brief aan Prof. Johan Swinnen, naar aanleiding van de voorstelling van zijn boek. Je weet maar nooit dat er een antwoord komt…

Dag Johan Swinnen,

Ik voelde me een vreemde eend in de bijt. Ik bedoel de vooravond waarop je boek werd voorgesteld, een paar dagen geleden.Een boek met een fascinerende titel: ‘De teen van Heraclitus en het penseel van David Teniers’. een voorstelling in Bozar trouwens, centrum van de federale culturele macht, cultuurtempel van het koningshuis, maar ook het belangrijkste cultuurhuis van het land. Ik heb de facto sympathie voor iedereen die een boek schrijft over kunst en cultuur. Ze / we zijn al niet met zovelen, nietwaar? Daarom was ik er ook.

Helaas, de aandacht ging niet zozeer naar je boek, evenmin naar de visie van N-VA op cultuur – je was naast kunstprofessor ook fractiemedewerker van die partij – evenmin hoorden we visionaire of inspirerende voorbeelden. Opvallend: de kunstenaars zelf waren niet zichtbaar noch hoorbaar.

Nee, het geleek eerder op een besloten feestje waar ik haast per vergissing binnen gesukkeld was. Van jouw partij natuurlijk. ‘Kijk eens wat wij allemaal niet kunnen, zelfs op het vlak van cultuur’. Met een gevoel van onoverwinnelijkheid, ‘wij, vrienden onder elkaar, wat zijn we toch fantastisch’, Dat gevoel werd sterk mee in de hand gewerkt door Jean-Pierre Rondas, die de avond modereerde. Dat was althans zijn rol. Maar hij vond zichzelf zo interessant met zijn flauwe grapjes, met schijnbaar achteloos rondgestrooide commentaartjes, met zijn herhaalde verwijzingen naar de Gravensteengroep, Irritant als je niet tot de inner circle behoort. Master of ceremony van het overwinningsfeestje van N-VA, Hij startte de met de opmerking dat het publiek welkom was in dit ‘voorlopig nog federale’ Paleis voor Schone Kunsten. Paul Dujardin had net daarvoor de genodigden verwelkomd met een knappe speech over de meerwaarde van Bozar, de culturele uitstraling, het belang voor het publiek, de geest van samenwerking met de gemeenschappen.
Rondas startte het gesprek met een babbel over je verleden bij Amada – iedereen heeft recht op een jeugdzonde – waarbij hij zijn allergie voor links meteen etaleerde. En zo ging het door. Hij vond het zelfs gepast om tussen de gesprekjes met de gasten (Dries Sel, Willem Elias en Sofie Crabbe) uitgebreid zijn mening te ventileren over een fototentoonstelling, gecureerd door jou, die niet mocht plaatsvinden in Charlerloi. In zijn ogen een boycot van extreem-linkse Belgicistische Vlamingen, waarbij hij geheel voorbij ging aan het feit dat een aantal kunstenaars niet wilde meedoen, bang als ze waren om voor andere dan artistieke doelen ingezet te worden. Dat is ook de autonomie van de kunstenaars…

Er waren erg weinig professionals uit de cultuursector aanwezig, zeer weinig kunstenaars vooral. Dat er weinig cultuurmensen een hoge pet op hebben met jouw partij, mag niet verwonderlijk heten. Daar moet je je toch echt ongerust over maken.

Het moet mij van het hart. Het debatje was ronduit zwak. Met dank aan Rondas die erin slaagde het slechtste uit Willem Elias boven te halen, ik bedoel zijn onklopbare cynisme. WIllem zei echter ook dat er nooit genoeg subsidie is voor kunstenaars. Het is onopgemerkt voorbij gegaan, alsof niemand het wou horen. Er is verder gesproken over het belang van het Hisk, over de desinteresse van Antwerpen in het kunstonderwijs en in zeer vage termen over ondernemerschap. Dries Sel mocht daarna zeggen dat hij pro subsidies is voor de topkunstenaars (o.a. de grote instellingen) en voor nieuw talent, maar dat wat ‘onder die topkunst’ zit handenvol geld kost en problematisch is. Concreet durfde hij echter niet worden. Zijn liefde voor het Britse model van financiering van de kunsten – weinig subsidie en veel privaat geld, maar een groot draagvlak – ziet hij als hét voorbeeld, waarmee hij liet merken dat ons subsidiebestel te breed is. En te genereus?. Allez, dat belooft. Het leek me zeer nauw aan te sluiten bij de visie van N-VA op cultuurbeleid.

Beste Johan, ik mag hopen dat het boek (jouw boek) beter is dan de vertoning (de boekvoorstelling). Ik lees het deze week nog. En ik vind het vooral jammer voor jou Jij mocht best veel meer aan het woord komen. Je tussenkomsten waren genuanceerd én gepassioneerd. En eerlijk. Als de N-VA de minister van Cultuur mag leveren – in de wandelgangen doet de naam van Siegfried Bracke de ronde – dan moet jij kabinetschef worden.  Maar eerlijk gezegd, toch lkever niet de N-VA.

Ik weet niet of er een verband is, maar ik had de voorbije dagen griep.