Dag Marc Wilmots,

Ingediend op juni 22nd, 2014 door bartcaron

Deze zomer is deze blog een brievenrubriek. De zomerbrieven verschijnen onregelmatig. Vandaag nummer 3, een brief aan Marc Wilmots. Over de voetbalgekte op pleinen. Je weet maar nooit dat er een antwoord komt…

Wat is dat toch, die duizenden landgenoten die op dorpspleinen, grote markten, cafés en jeugdclubs verzamelen om samen naar het WK voetbal te kijken. Daartussen zitten heel veel mensen die helemaal niet van voetbal houden, die toch zelden of nooit naar voetbal kijken, laat staan er de regels van kennen, zoals mijn dochters bijv. Ze staan er, te scanderen of te juichen als onze landgenoten een goal maken. Juist, de gekte slaat toe als België speelt. Niet meteen voor Ghana of voor Mexico. Hoe heb jij ze zover gekregen?

Het is lang geleden dat we zo’n hevige passies mochten meemaken. Het gaat verrekt toch om massaal veel mensen die samenkomen. Je zou haast gaan denken dat er niemand meer thuis voor de buis zit. Het is in ieder geval rustig in het verkeer, en zeker op de andere voetballoze pleinen. Je kan spiernaakt door de stad lopen, geen mens die je zal opmerken. Natuurlijk, de technische mogelijkheden van vandaag zijn groter dan ooit. Grote schermen van een hoge kwaliteit bestaan nog geen eeuwigheid. Wat een prachtige technische innovatie. Maar dat kan toch niet de belangrijkste verklaring zijn?

Er zijn nog meer dergelijke momenten, al zijn ze zeldzaam. Bij een huwelijk of begrafenis van een staatshoofd, zie je iets vergelijkbaar, al is de schaal veel kleiner. Een gelijkaardige ambiance ontwaar je wel bij de grote muziekfestivals, in Werchter, Pukkelpop of op Tomorrowland. Was dat ook zo op de grote optochten en betogingen zoals de Witte Mars of de rakettenbetogingen van lang geleden. Veel ratio komt daar toch niet bij kijken?

Mensen kijken liever samen naar het voetbal dan alleen. Dat is zoals bij grote concerten of op festivals. Een collectieve belevenis is krachtiger dan er één die je alleen meemaakt. Versterking van de emotie is zeker een sterke drijfveer. Daar spelen Kompany, Fellaini en Hazard zeker op in.
Mensen delen hun vreugde en verdriet ook liever met andere mensen dan die emoties voor zich te moeten houden. Velen toch. Je bent niet alleen samen, maar je deelt met elkaar. De ene schreeuwt het uit, de andere knikt minzaam met het hoofd, een derde blijft haast stoïcijns toekijken. Maar er is altijd een gebaar van herkenning en medeleven.

Mensen houden van helden. Van vedetten en sterren. Omdat die dingen doen die zij zelf graag ook zouden kunnen doen, maar daartoe niet in staat zijn. Iedereen droomt dat die splijtende pas niet van Hazard kwam maar van zichzelf, idem voor de kopbalgoal van Van Persie. We dromen graag. Welke fietser wordt ’s nachts niet wakker met de gedachte dat niet Boonen, maar zijzelf als eerste de wielerpiste van Roubaix binnen reden. We sublimeren zo onze onmacht.

Mensen horen er ook graag bij. Het wij-gevoel. Wie dezer dagen niet kan meepraten over de prestaties van de Rode Duivels is een oen, zo lijkt het wel. Wetenschappers stellen dat wij onze identiteit ontlenen aan de groep waarvan we onderdeel zijn. Met 6 miljoen Belgen voor de buis of het grote scherm naar voetbal kijken versterkt dat wij-gevoel ongetwijfeld. Belgen, schreef ik dat echt? Bizar toch, in tijden waar een belangrijk deel van de Vlamingen het land wil splitsen. Of zou dat toch niet zo zijn? Er zijn niet alleen de Rode Duivels maar ook Stromae en andere artiesten die de wereld veroveren. Merkwaardig genoeg zitten daar veel zwarte Belgen bij, Vlamingen zelfs zoals Origi, Lukaku of Kompany. We sluiten ze liefdevol in de armen… Blijft dat ook zo na hun topvoetbalcarrière, of krijgen ze dan dezelfde behandeling (en loon) als de doorsnee Marokkaanse werkman?

Ik weet het, massabijeenkomsten roepen in onze geschiedenis nare herinneringen op. Ze zijn ook vaak gebruikt om grote groepen mensen te overreden. Niet steeds met de beste bedoelingen zoals het uitsluiten van groepen mensen, die niet bij de ‘wij’ mochten horen, voor wie het feel good-gevoel niet toegelaten was. Er is een wezenlijk verschil met het voetbalfeest in Brazilië. Ik mag het toch hopen. De feel good die het meebrengt, is een warme gloed.

Ik ben wel benieuwd hoeveel mensen er nog op de markten en pleinen zullen staan, mocht België er in een volgende ronde uitgeshot wordt. Liever niet natuurlijk, maar het kan gebeuren. Na een onterecht toegekende strafschop aan pakweg Portugal.

En tenslotte, ik mag hopen dat de kleine mensen in het grote Brazilië er in de toekomst de vruchten van zullen dragen. Ik kijk uit naar een actie van het Belgisch team om daar de aandacht op te trekken. Schrijnende armoede, werkloosheid, discriminatie… het land heeft nog een lange weg af te leggen. Hopelijk halen ze op die terreinen het niveau van hun voetbalspel, over een paar decennia althans.

Mensen zijn toch vreemde wezens, is het niet?
Groet,

Een supporter