Visienota Kunsten: voor elk wat wils?

Ingediend op april 1st, 2015 door bartcaron

Vandaag heeft Cultuurminister Sven Gatz zijn Visienota Kunsten voorgesteld. Met als ondertitel: ‘Naar een dynamisch, divers en slagkrachtig kunstenlandschap in Vlaanderen.’

Een interenssante nota van 66 pagina’s. Maar scherpe keuzes? Die zijn vooral tussen de lijnen te lezen: minder gesubsidieerde organisaties, voorrang aan de grote Kunstinstellingen – die dan wel het peterschap van vernieuwende kunstenaars moeten opnemen, beetje vreemd dat de traditie de vernieuwing gaat ondersteunen – meer ondernemerschap – alsof de organisaties vandaag geen culturele ondernemers zijn – meer samenwerking en synergie tussen organisaties, wat dat ook moge betekenen.
Hij poneert ook fijne opties zoals meer aandacht voor jazz en wereldmuziek, voor kinder- en jeugdtheater, voor non-fictie in de letteren, voor kleinschalige musical, voor duurzame carrières van kunstenaars, voor correcte betaling van kunstenaars, voor doorbraaktrajecten internationaal, voor de problemen van geografische spreiding over Vlaanderen. Dat zijn opties die ik graag ondersteun.

Maar de nota is zo breedvoerig dat elkeen er wel zijn gading in vindt. Dat is alvast de eerste indruk bij lezing van de Visienota. Het lijkt bij wijlen op een proefschrift van een student die vooral aan de proffen wil tonen hoe goed zij of hij de materie beheerst. De conclusies – lees: de scherpe keuzes – ontbreken echter. De nota betitelen als een ‘tsjevennota’ is misschien té negatief, maar het is wel duidelijk dat er veel politiek overleg is aan vooraf gegaan en dat teveel water bij de wijn leidt tot smaakloze en slappe drank.

Als het van mij zou afhangen, zou Gatz sterker mogen inzetten op bepaalde kunstvormen. Ik zou, zelfs binnen de bestaande middelen, meer de kaart trekken van de beeldende kunsten en het sociaal-artistiek werk. Theater en muziek hebben historisch al een voorsprong, een groter aandeel van de koek. Bij hen zou de productiedwang mogen verminderen. Liever minder voorstellingen, maar beter én in een langere speelperiode. En waarom niet meer onderling samenwerken of integreren? Verder zou ik kiezen voor cultuureducatie en -participatie. Knippen in het zgn. middenveld is niet zonder risico’s, je doorbreekt trajecten van kunstenaars. En daarnaast, precies in dat middenveld zitten de gezelschappen en ensembles die hun werk spreiden over Vlaanderen, daar waar veel publiek komt, publiek dat niet elke week in deSingel of het Concertgebouw komt.

De democratisering van cultuur is een van de grootste verdiensten van de laatste 40 jaar. Dat mogen we niet omkeren. Cultuur mag niet iets worden voor mensen met geld. Met private funding of een verhoogde fiscale aftrek voor wie investeert in cultuur heb ik geen probleem. Maar dat behoort niet tot Gatz’ bevoegdheden en staat niet in het federaal regeerakkoord. We mogen ook niet vergeten dat zulke fiscale voordelen uiteindelijk ook over ons geld gaat. Dan kies ik liever voor een model van subsidies.