bartcaron.be

Van betutteling tot ‘trek-je-plan’

Ingediend op juni 29th, 2015 door bartcaron

Zal de bibliotheek de boeken moeten toedoen? Gaat het spotlight uit in het cultureel centrum? Komen de vinkenzetters op droog zaad te zitten? Vergeef me de flauwe woordspelingetjes. Het is gewoon een simplistische voorstelling van een moeilijk te vertalen debat dat vandaag wordt beslecht in het Vlaams Parlement.

Dinsdag wordt er gestemd over de manier waarop Vlaanderen sturing geeft aan het lokale beleid. En het daaraan verbonden geld. Sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw groeide in Vlaanderen het besef dat de steden en gemeenten voor hun bevolking meer konden betekenen dan uitreikers van identiteitskaarten of wieders van onkruid tussen de voetpadtegels te zijn. Velen deden uiteraard meer, maar sommigen bleven achter. Net om alles wat te stroomlijnen, om dienstverlening niet afhankelijk te maken van je woonplaats – en dus de capaciteit of visie van je lokaal bestuur – werd één en ander in sectorale decreten gegoten. Een minimale dienstverlening en beleid inzake bv. cultuur, sport of jeugd werd zo van hogerhand aangemoedigd of zelfs opgelegd zoals de openbare bibliotheek. En er kwam Vlaams geld tegenover te staan. De wortel om de zaken vooruit te helpen.

De vruchten van een ‘sectoraal’ beleid

Enkele tientallen jaren later plukt iedere Vlaming de vruchten. Elke gemeente heeft zijn bibliotheek en cultuur- of gemeenschapscentrum, overal te lande werden jeugdraden geïnstalleerd, sociaal-culturele verenigingen kregen een subsidiekader. Een mens kan zich simpelweg niet meer voorstellen dat het ooit anders was.
En net doordat het zo verworven is (of lijkt), wordt het systeem nu in vraag gesteld. Wordt het als ‘betuttelend’ beschouwd. Dus is wat vandaag voorligt: ‘afschaffen die handel’.

Zullen eerstdaags de boeken dicht- of de lichten uitgaan? Nee, natuurlijk niet. Zijn onze gemeentebesturen niet te vertrouwen? Natuurlijk wel. Maar waar zit de noodzaak om de wortel weg te nemen? Waarom zou enige extrinsieke motivatie plots niet meer nuttig zijn?

Gemeenten en hun geldzorgen

We kunnen blind vertrouwen op de goede bedoelingen van onze lokale bestuurders, bijna steeds terecht, maar anderzijds mogen we niet blind zijn voor de financiële toestand van onze steden en gemeenten. Wanneer we dan weten dat de sectorale Vlaamse middelen weliswaar worden doorgestort via het gemeentefonds, maar dat er eerst 5 tot 10% vanaf gaat en dat er bovendien niet langer zal geïndexeerd worden, dan kunnen we niet anders dan ongerust zijn.
Er zullen keuzes moeten gemaakt worden. Vaak harde keuzes, keuzes waar ook de gemeentebesturen het moeilijk zullen mee hebben, maar budgettair noodzakelijke keuzes. En niet zelden zullen er foute keuzes gemaakt worden, om heel begrijpelijke, electorale redenen. Het zijn haast de keuzes die bedrijven moeten maken wanneer er een reeks sponsoraanvragen binnenlopen.

Ik wil mijn ongerustheid concretiseren aan de hand van één specifieke groep in onze samenleving. De sector van de ‘Werking met Maatschappelijk Kwetsbare Jongeren’ (WMKJ) is bij uitstek een sector die ‘genoot’ van de betuttelende Vlaamse regelgeving. Elke stad of gemeente die zijn WMKJ’s ondersteunde, kon een deel van dat budget recupereren. Nu zal geen enkel gemeentebestuur zeggen dat de WMKJ’s overbodig zijn, uiteraard, maar wat als er moet gekozen worden? En is een begroting opmaken niet steeds een kwestie van kiezen? WMKJ’s of veilige fietspaden? Of een nieuw zwembad? Of citymarketing begot.

Loslaten of je plan trekken?

Na enkele tientallen jaren van sectorale decreten kan Vlaanderen zeggen: “Hier laat ik je los, gemeente.” Vlaanderen kan er op rekenen dat de steden en gemeenten ondertussen oud en wijs genoeg zijn om zelf verantwoord met de erfenis om te gaan. Maar, en dan denk ik even als vader, mogen we onze kinderen, ook al zijn ze feitelijk volwassen, niet een beetje blijven sturen? Is het zo fout om te suggereren dat het geld dat ze van je krijgen, beter kan ingezet worden om het inschrijvingsgeld aan de hogeschool te betalen dan om een tweehandssportwagentje met extra grote spoiler te kopen? En zullen we de resultaten monitoren? Zo krijgen we zicht op accidenten. Kan er niet beter worden samengewerkt tussen gemeenten om samen zwembaden en grote cultuurcentra te beheren? Waarom geen bibliotheekdecreet zoals in Nederland waarin staat waar een openbare bibliotheek (kwalitatief) dient aan te beantwoorden.Waar blijft de Vlaamse visie op op lokaal jeugd- en cultuurbeleid, niet om te controleren om om gemeenten toe te laten zichzelf te spiegelen? En tenslotte, leg toch geen model op voor burgerparticipatie maar stimuleer en respecteer nieuwe methoden.

Maar nee, Vlaanderen zegt tegen de lokale besturen: “trek je plan”. “We geven je (een deel van) je geld, en je doet er maar mee wat je wil.”
Ik ga ervan uit dat morgen nog alle bibliotheken zullen open zijn, dat geen enkel toneellicht zal doven en vinken noch vinkeniers meteen zullen verhongeren. Maar als vinkenier zou ik toch waakzaam zijn of er geen verschuiving komt naar de immer hongerige en populairdere voetballers. Misschien zal ik mijn programmatie in het CC op termijn toch wat (financieel) veiliger en braver maken. Misschien zal ik als aankoper van de bib mijn wenslijstje wat moeten inperken.
En als stemloze, kwetsbare jongere zal ik de vaderlijk beschermende hand van Vlaanderen best wel missen.

Ingediend onder mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Van betutteling tot ‘trek-je-plan’

boek

Klik hier om het boek te downloaden


'Vanop de Frontlijn, Reflecties op het Vlaamse Cultuurbeleid' - Bart Caron en Guy Redig, Uitgeverij Vrijdag, april 2019




Bart Caron met contrabas (foto: Viviane Decock)

 

Nieuws

Vlaams parlementslid Bart Caron (Groen) stopt met actieve politiek

We moeten af van ‘middeleeuwse’ overdracht van jachtrechten

Alternatieven voor dierproeven

Het ‘kleine’ parlementaire werk. Recente voorbeelden: Geluidshinder kusttram – Hakhoutbeheer – Restauratiepremies Onroerend Erfgoed – Beschermde landschappen

Ketnet wil zender voor allerkleinsten, “Legitieme vraag en begrijpelijke ambitie”

Gereglementeerde boekenprijs unaniem goedgekeurd door Vlaams parlement

Wat liep er fout met de bescherming Villa Slabbinck? (Brugge)

Groen verwelkomt Bellegemse windmolens, maar vraagt ‘windplan’ voor regio Kortrijk

Groen wil geen sloop hoekhuis Kasteelkaai-Belfaststraat.
Hoog tijd voor een Kortrijkse visie op erfgoed!

Woede van boeren terecht, maar alleen ander landbouwmodel geeft boeren een zekere toekomst.

Provinciebestuur W-Vl verliest vele (culturele) instellingen

Bart Caron : “Overdracht cultuurbevoegdheden provincies is een wangedrocht !”

Leve Mest-Vlaanderen

Nog geen bescherming poldergraslanden

Nog redders aan de kust?

Brugge weert plooifiets uit overheidsgebouwen

De Leie of het Kanaal naar Roeselare: Groen wil meer binnenvaart

Kortrijk Airport, milieuvergunning aangepast?

Wanneer faire prijzen voor landbouwproducten?

Kortrijk heeft de bus gemist

Burgerkabinet ontslaat Gatz niet van plicht om al bestaande inspraak te versterken

Steeds meer monumenten wachten op broodnodig onderhoud. Ondertussen verkrotten ze

Freya Piryns voorgedragen als vertegenwoordiger in de Raad van Bestuur van de VRT

Regering krimpt beloofde natuurgebieden langs de Leie sterk in

Bruggen in Kortrijk, werkende verlichting op de fietspaden is een brug te ver…

LAR-zuid, woordbreuk van de stadscoalitie

Informatie, diverse sporten en cultuur moeten prioriteit VRT blijven

‘Gemeenteraad is wachtzaal voor wie schepenambt wil’

Persmededeling: Groen maakt werk van versterking West-Vlaamse open ruimte.

Persbericht: 5 Groene werven voor een impuls in West-Vlaanderen.