CultuurInvest is een peperdure flop

Ingediend op december 15th, 2016 door bartcaron

De steun aan creatieve economie via CultuurInvest koste de voorbije tien jaar zowat 10 miljoen euro aan de gemeenschap. Voor een een totaal van 11 miljoen aan toegekende leningen en participaties. Voor 70 projecten op tien jaar, amper 7 per jaar. De resultaten zijn zwaar ondermaat.

Vandaag was er een hoorzitting in de commissie Cultuur van het Vlaams parlement over Cultuurinvest. Er is een evaluatie gemaakt door Idea Consult. De evaluatie was niet mals. CultuurInvest, binnen de schoot van PMV, is opgericht om investeringen in de culturele en de creatieve industrie te ondersteunen. Het gaat om bedrijven in audiovisueel, beeldende kunsten, design, gaming, gedrukte media, mode, muziek, nieuwe media, podiumkunsten, erfgoed, architectuur, reclame en communicatie.
Het fonds is tien jaar geleden opgericht om financiële zuurstof te verlenen via achtergestelde leningen en kapitaalparticipaties aan creatieve ondernemers. Daarnaast biedt CultuurInvest ondersteuning door middel van coaching en advies bij investeringsaanvragen en portefeuillebedrijven.

De evaluatie is niet mals. Drie cruciale bevindingen:
1. Het multiplicatoreffect dat CultuurInvest teweegbrengt met de investeringen die ze doet, is laag in vergelijking met andere (gelijkaardige) investeringsfondsen, zelfs lager dan subsidies.
2. Het instrument CultuurInvest dekt slechts een beperkt gedeelte van de financieringsbehoeften in de cultuursector af. Enkel ondernemingen met marktpotentieel kunnen momenteel terecht bij CultuurInvest. Er blijft in de cultuursector een grote groep ‘unserved’. En de intresten op leningen zijn hoog.
3. In de werking van CultuurInvest bestaat momenteel geen duidelijke scheiding tussen enerzijds de coaching-activiteiten en anderzijds de investeringsactiviteiten.

Er zijn in de voorbije 10 jaar, zo lang bestaat CultuurInvest, niet bepaald bergen verzet. Er zijn 70 projecten ondersteund sinds de oprichting voor een totaal gecommitteerd bedrag van 11,5 miljoen euro. Dat zijn de cijfers uit hun website.

Maar wat dan wel hemeltergend is: de beheersvergoeding die PMV ontvangt voor het beheer van CultuurInvest, en die uit de begroting Cultuur komt, bedraagt zowat 1 miljoen euro per jaar. Dat komt op zo’n 10 miljoen euro, bijna evenveel als het gecommitteerd bedrag. Dat is niet oké. Het is dus een peperduur instrument met zeer weinig resultaten, en een zeer laag multiplicatoreffect. Daar moet minister Gatz stevig op ingrijpen. De beheerskosten zijn veel te hoog voor de output.

Misschien is een instrument als CultuuInvest nuttig, maar dan moet het een veel bredere range van organisaties steunen. Nu worden enkel bedrijven gesteund waarvan CultuurInvest quasi zeker is dat de centen terugvloeien naar hun rollend fonds. Zo ligt de lat zeer hoog. De succesvolle bedrijven komen niet langs bij CultuurInvest, zij kunnen ook goedkoper lenen bij de bank.
CultuurInvest is deel van PMV. Daar wordt gedacht in louter economische termen. De kwetsbaarheid, de hoge risico’s in de creatieve economie, het vergt specifieke instrumenten. Dat is de verantwoordelijkheid van de Vlaamse regering. Als ze geen grondige hervorming doorvoert, kan ze er beter mee stoppen. Investeren met subsidies heeft een groter multiplicatoreffect.