Bestaat er zoiets als duurzaam voetbal?

Ingediend op februari 13th, 2010 door bartcaron

De kandidatuur van België en Nederland voor het WK voetbal in 2018 biedt kansen. Het kan een enorme boost geven aan onze nationale volkssport nummer één en leiden tot meer samenwerking onder clubs en duurzame investeringen in broodnodige nieuwe stadions. Helaas wordt het te weinig aangewend voor duurzame ontwikkeling van steden. En het risico is groot dat de geboden kans wordt verknald als men de weg opgaat van veel nodeloos ruimtebeslag.

Dit bleek op een rondetafel die we met de Groen!-fractie in het Vlaams Parlement organiseerden. Alain Courtois kwam er zijn project voor 2018 uit te doeken doen, waarna deskundigen uit de meest verscheiden takken van de maatschappij er hun visie konden op geven. Het was een bijzonder moment: voor het eerst worden experten uit de architectuur, de economie, de sportwereld, de sociale werkingen bij elkaar gebracht rond voetbal, het WK 2018 en de problematiek van de stadions.
Het Belgische voetbal lag de jongste maanden en jaren regelmatig zwaar onder vuur. Van de zaak Yé, de vaak bedroevende prestaties van onze nationale elf, het faillissement van eersteklassers tot discutabele scheidsrechterlijke beslissingen, een bijklussende bondscoach en geïmproviseer met bondsreglementen.

De Nederlands-Belgische kandidatuur voor de organisatie van de Wereldbeker kan die negatieve sfeer doorbreken. Op sportief vlak kan deze kandidatuur de aanzet zijn voor een doorgedreven investering in alle lagen van de voetballerij, voor beter begeleid jeugdvoetbal, voor meer en beter opgeleide trainers die talent snel opsporen en laten ontwikkelen. Maar bovenal kan de kandidatuur bijzondere impulsen geven aan steden voor hun ontwikkeling.
De bouw van nieuwe stadions is een thema waar Groen! vaak huiverachtig tegenover stond. De reden hiervoor was nooit dat we de clubs en supporters misgunden om in optimale omstandigheden van hun sport te genieten. Integendeel. Maar al te vaak bleken de grootse plannen een ware aanslag op de schaarse open ruimte, dreigde een immens mobiliteitsinfarct of werden er shoppingcentra aan gekoppeld die de lokale middenstand de das omdeden.
De rondetafel leerde echter dat het ook ander kan. Een hedendaags stadion is verantwoord als het zich sportief richt op toegankelijk, comfortabel en veilig voetbalplezier voor het hele gezin, als het een motor is van vele andere ontwikkelingen die reeds in de ontwerpfase mee worden bepaald – zoals het Stade de France in Parijs het noordelijk gebied van Parijs revitaliseerde – als het architectonisch hoogstaand en vooral goed ingebed is in het landschap – zoals het stadion van Braga in Portugal – en als het een hefboom is voor een betere mobiliteit vooral via het openbaar vervoer,  en als het CO2-neutraal is.  De beste formule lijkt die van multifunctionaliteit. Maar dan wel een verweving met andere functies, van een brandweerkazerne – zoals in Neufchâtel – , over andere sporten tot evenementen en cultuur, soms ook wonen, maar zelden nieuwe winkelcentra. Ook al betekent dit een grotere financiële inbreng van de overheden. Maar ook in het andere geval is er een hoge maatschappelijke kost, denk aan slechte mobiliteit, aan winkelleegstand, enz.

Clubs en stadions moeten ook nauw samenwerken met hun directe omgeving, met de buurt en met de supporters. Onze kandidatuur voor het WK kan het verschil maken als België inzet op de sociale dimensie – community development en verdraagzaamheid – en op duurzaamheid. De Belgische overheid moet van de stadionbouwers eisen dat ze de leefomgeving actief betrekken bij hun project.
Kortom, een WK voetbal bij ons is mogelijk als zo’n project ingebed is in duurzame stedelijke ontwikkeling, goed doordachte mobiliteit, ten bate van elke burger, niet alleen de voetbalwereld.