Een intendant voor Cultuur (tussenkomst Gemeenteraad Kortrijk)

Ingediend op september 15th, 2009 door bartcaron

Ik heb, bij de bespreking van de beleidsnota Cultuur, maar ook naar aanleiding van de bevoegdheidsverdeling van het schepencollege het volgende gezegd: “Beste heren schepenen van Cultuur, straks ook mevrouw – wij zullen u voortaan inderdaad in het meervoud aanspreken omdat we dan zeker zijn ons tot de juiste schepen te richten. (…) Nu zijn jullie opnieuw met vier. Waarom toch? Wat een verspilling van energie, wat een bron van verwarring, wat een wazigheid.“ En ja, er zijn reusachtig grote verschillen in visie bij Stefaan De Clerck, Stefaan Bral en Jean de Bethune.  Dan is een samenhangende besluitvorming ver weg. En dan wordt er veel tijd, veel geld en veel mensen verspild.

Mijn initiële kritiek werd tegengesproken, en op het eerste zicht gaf het cultuurbeleidsplan het schepencollege nog gelijk. Ik zei bij de bespreking van het Cultuurbeleidsplan in december 2007 dat ik daar op mijn honger bleef. Maar dat het allemaal kommer en kwel was, is ook niet zo. De stad heeft goede en creatieve medewerkers, en die hebben een goed plan afgeleverd. Ik zei goed te kunnen leven met:
– de heldere opbouw van het document
– de keuze voor prioritaire doelgroepen: kinderen en jongeren, kwetsbare groepen, nieuwe Belgen en bewoners van wijken en deelgemeenten
– de strategische doelen zijn goed uitgewerkt met een bijzondere stip voor ‘cultuurparticipatie’
– de oefening om van de bibliotheek een brede school voor volwassenen te maken, een huis van levenslang leren.
Ik las met zeer veel genoegen de stukken over de gemeenschapsvorming. En ik apprecieer ook de keuze voor de uitbouw van het Muziekcentrum Track, het Team Jeugd met een boeiend verhaal over jonge creatievelingen, de kunstenparagraaf …
Ook de erfgoedconvenant zag er veelbelovend uit, net als de nota van de bibliotheek.

Maar het college heeft zich vergist. Het gaat blijkbaar slecht. Want er moet nu een intendant komen. De eerste zin van de memorie van toelichting bij dit punt klinkt zo: “Het cultuur- en kunstenbeleid van de stad Kortrijk wordt op heden gekenmerkt door een veelheid aan (deel)visies en beleidsplannen die er dienaangaande intern en extern leven.” Niet te geloven, dit is een zeldzaam staaltje van open en eerlijke politiek. Ik voorspelde het twee-en-een-half jaar geleden.

Nu we bijna halverwege de legislatuur zijn, is het gepast een eerste evaluatie te maken van het cultuurbeleid. En wat zien we? Het palmares leest als een blunderboek. Of het rapport van een brokkenpiloot. Sorry, er wordt politiek gestunteld op het domein cultuur en de nieuwe schepen mag puin ruimen omdat de andere schepenen er niet in slagen om samen een coherent beleid te voeren. 

Een overzicht van het puin:
– de uitgeschreven studies en rapporten van Rudi Laermans, Eric Temmerman en Guido Debrabandere, waar achteraf haast niets mee gedaan is;
– de niet-erkenning door de Vlaamse Gemeenschap van het museum 1302; inbegrepen het ontbreken van voldoende wetenschappelijke medewerkers;
– de steeds opnieuw uitgestelde verbouwing en herinrichting van het Vlasmuseum;
– de tergende traagheid in het beheer van het autonoom gemeentebedrijf Buda; het is van “Traagzaam trekt de witte wagen door de stille straten (…)”; straks daarover meer;
– de directie van het cultuurcentrum wegtrekken, twee mislukte oproepen en selecties, een geselecteerde die al afhaakt voor hij in dienst komt, dan mensen haast dwingen om de functie op te nemen om finaal te landen met een tijdelijke oplossing;
– de recente en met de nodige aplomb verlopen aanwerving van een directeur Cultuur die nu vervangen wordt door een intendant Cultuur
– het gehakketak rond de financiering van de bibllliotheek van het levenslang wachten, sorry leren; komt die er nog voor 2018?
– de slechte afstemming van de cultuurfunctionarissen en de gebiedswerkers die in de ontmoetingscentra werken; ze zijn deels Cultuur, deels gebiedswerking. Er is geen globale en eenduidige visie noch aanpak. De beste krachten hebben de voorbije maanden uit ontgoocheling over het non-beleid zelf hun ontslag gegeven; sommige worden niet meer vervangen;
– de voortdurende onduidelijkheid over de taken en verantwoordelijkheden van sommige medewerkers van de Dienst Cultuur zelf; (en de voortdurende interne verschuivingen)
– het gebrek aan middelen voor de programmering in de Schouwburg/Cultuurcentrum of voor collectievorming in de bibliotheek: veruit de laagste dotatie van alle Vlaamse centrumsteden;
– de steun aan de professionele kunstenorganisaties in Kortrijk die de laagste is van het Vlaamse land;
– de verpletterende ‘overload’ van de vele cultuurgebouwen: in Kortrijk is cultuur gelijk aan bakstenen;
– de onstuitbare drang om steeds nieuw warm water uit te vinden. Er worden evenementen bedacht die veel geld wegzuigen, cf. Secret Gardens; of er worden nieuwe evenementen bedacht die de particuliere inrichters concurrentie aandoen.
– het onttrekken van een democratische controle op tal van initiatieven door ze te verzelfstandigen: vzw FIK, AGB Buda, Design Regio enz… Wie weet nog wat het allemaal aan de gemeenschap kost?
– het mislopen van Europese subsidies voor grensoverschrijdende cultuurprojecten zoals Anneau Blue of voor de verbouwing van de Budafabriek;
en toch een halve positieve noot: de aanzet van de uitbouw van het Muziekcentrum Track, al is dat beperkt gebleven tot een verbouwing van de Concertstudio.
Qua erelijst kan dit wel tellen.

En nu moet er een antwoord worden gevonden op al deze problemen. Nu zal er worden gezocht naar dat ‘witte konijn’. Of liever, nu komt er een deus ex machina. Dat is natuurlijk een toneeltruc, geen werkelijkheid. De Griekse toneelauteurs waren geen politici, zij mochten hun verbeelding botvieren en dankzij een Goddelijke ingreep alsnog een happy end creëren. Maar of die intendant zal kunnen, daar heb ik de grootste twijfels over.
De taakstelling is immers vreemd: Ik lees in de memorie: “Deze intendant zet in essentie de grote lijnen voor het cultuurbeleid van de stad Kortrijk (en haar partners) uit en implementeert deze visie.”
Hij/zij mag de grote lijnen uitzetten: al dan niet nieuwe of de bestaande lijnen. Het gaat dus zeker ook over inhoud en strategie. Hij mag dus zijn verbeelding gebruiken. Wordt er tabula rasa gemaakt met het verleden? Moet er een nieuw cultuurbeleid komen? Wel, ik begin het eigenlijk wel een interessante job te vinden, en goed betaald ook.

We kunnen ons ook over zijn statuut en bevoegdheid heel veel vragen stellen. Hij wordt in dienst genomen als zelfstandige. Dat is nieuw. Waarom zo? Omdat er anders niemand wil komen voor een A-loon? Een contractuele invulling met een mandaat is echter ook mogelijk, maar dat gebeurt niet.
Een zelfstandige kan geen leiding geven aan het personeel van de Dienst Cultuur, hoe moet dat dan met een grote baas die niets mag zeggen? En hoe zal de verhouding zijn met de politiek? Een zelfstandige kan doen en zeggen wat hij wil. Hij hoeft niet te luisteren naar de politiek én niet naar de burger. En wat als hij met frisse ideeën komt die het schepencollege niet lust? U wil een combinatie van een expert en een manager, maar met zo’n statuut zal dat niet te realiseren zijn, vrees ik.

We zijn niet noodzakelijk tegen een intendant. Nieuwe gedachten en een andere methode kunnen veel opleveren. Maar nu en op deze wijze lijkt het wel erg op een noodoperatie. Een daad van hulpeloosheid en hopeloosheid.

Ik wil concluderen.
1.Ik voorspelde een fiasco van 3 schepenen op cultuur die niet dezelfde visie delen;
2.de tussentijdse evaluatie cultuurbeleidsplan valt niet positief uit (ondanks een goed beleidsplan);
3.er komt nu een intendant met een onduidelijke positie.
Wil het college aub de moed opbrengen om de neuzen in dezelfde richting te zetten en de ambitieuze doelstellingen van het plan daadwerkelijk in praktijk brengen?
Wij willen dat het beleidsplan uitgevoerd wordt. Zo eenvoudig is dat.

Bart Caron