Overmatige schuldenlast

Ingediend op mei 8th, 2007 door bartcaron

Vraag om uitleg van de heer Bart Caron tot mevrouw Inge Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over de bestrijding van overmatige schuldenlast

De heer Bart Caron: Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, collega’s, zowat een jaar geleden stelde ik een vraag over het beleid ter bestrijding van overmatige schuldenlast. De aanleiding was toen de verontrustende berichtgeving over de toenemende wachtlijsten bij de diensten voor schuldbemiddeling, een thematiek die in deze commissie ondertussen al verschillende keren is besproken.

Mevrouw de minister, in uw antwoord kondigde u vorig jaar enkele acties aan. Ik zet ze nog even op een rijtje. Aangezien er heel weinig aandacht besteed wordt aan budgetbeheer en huishoudmanagement bij jongeren en de schulden binnen deze groep alsmaar schijnen toe te nemen, zei u dat u nog in 2006 de opdracht ging geven om een lessenpakket samen te stellen dat ingezet kan worden in middelbare scholen. Het pakket zou, behalve het informatieve onderdeel en de sensibilisering, ook budgetbeheer bevatten. Het zou ter beschikking worden gesteld van het derde, vierde of vijfde jaar van het middelbaar onderwijs.

U stelde toen ook dat u overleg pleegde met de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) om na te gaan hoe het decreet over de registratie van die gegevens zou worden uitgevoerd. Over het observatorium is hier al gepraat. Er werden voorstellen geformuleerd en er zou een goed softwarepakket worden gemaakt.
U stelde dat de financiële situatie van het Vlaams Centrum Schuldbemiddeling (VCS) versterkt zou worden. Het centrum zou ook een aantal bijkomende opdrachten krijgen, onder meer het verzamelen van informatie en documentatie. Ik meen dat daarover een en ander staat in het voorstel van decreet dat we toen hebben goedgekeurd, maar ik wil nu een stand van zaken krijgen. Er zijn dus een aantal dingen gebeurd, maar voor de volledigheid wil ik nog een aantal vragen stellen.

1. Wat is de stand van zaken met betrekking tot het lessenpakket? Is het samengesteld?

2. Welke inhoud heeft het? Hebben scholen er al gebruik van gemaakt?

3. Bent u nog van plan om andere maatregelen te nemen om jongeren te sensibiliseren rond overmatige schuldenlast?

4. Wat is de stand van zaken met betrekking tot het registratiesysteem?

5. Vanaf wanneer kunnen de diensten schuldbemiddeling er gebruik van maken?

6. Hoeveel middelen krijgt het VCS voortaan jaarlijks voor zijn opdrachten? Bent u van plan deze middelen de komende jaren nog uit te breiden?

7. Welke acties zult u nog ondernemen om de overmatige schuldenlast in Vlaanderen te bestrijden?

Minister Inge Vervotte: Mijnheer Caron, het pakket is inderdaad al samengesteld. Het lessenpakket ‘Op eigen benen’ is uitgewerkt door een werkgroep van OCMW’s, diensten voor schuldbemiddeling en leerkrachten van het beroepsonderwijs. Het is bedoeld voor de studenten van de derde graad van het beroepsonderwijs, de meest kwetsbare groep inzake deze problematiek.
Dit lessenpakket is tot stand gekomen vanuit de vaststelling dat de OCMW’s steeds meer geconfronteerd worden met jongeren in financiële moeilijkheden. Het wil de jongeren voorbereiden op het leven na de school. Het pakket sluit heel goed aan bij de leefwereld van deze jongeren en is preventief ten aanzien van de schuldenproblematiek.

Het was trouwens ons opzet om niet alleen op het einde van de rit, maar ook preventief te werken. Het voordeel van dit lessenpakket is dat het kan worden geïntegreerd in de reguliere lessen, in het project algemene vakken (PAV) en in maatschappelijke vorming (mavo). Dat is voor ons cruciaal. We willen ook dat dat op een grondige, geïntegreerde manier gebeurt. We hebben het er in de commissie al vaak over gehad dat we veel verwachten van het onderwijs, maar dat het ook realiseerbaar moet blijven.
Nog vóór het reces zullen alle leerkrachten PAV en mavo van de Vlaamse scholen voor beroepsonderwijs, via de directies, gratis een lessenpakket ter beschikking krijgen. De scholen die met deze pakketten aan de slag willen, kunnen gratis de nodige exemplaren voor de leerlingen bestellen. Desgewenst zullen we ook een exemplaar bezorgen aan de commissie. Alle afspraken met de uitgeverij zijn ondertussen gemaakt.

We mikken op het schooljaar 2007-2008. Voor deze actie heb ik 85.000 euro uitgetrokken. Ik plan een herhaling van deze actie voor het schooljaar 2008-2009. Het VCS kreeg de opdracht om na te gaan of er ook binnen het ASO en TSO behoefte is om met dit of een soortgelijk pakket te werken. De moeilijkheid hier is dat dit niet geïntegreerd kan worden binnen de bestaande vakken. Daarenboven is het een nieuwe preventieve opdracht van het VCS om andere maatregelen voor te stellen om jongeren te sensibiliseren. Volgens de decreetswijziging is het de opdracht van de Vlaamse Regering om het uniforme registratiemodel te bepalen. Gezien de complexiteit van het thema en de bestuurlijke randvoorwaarden, heb ik ervoor gekozen om dit te ontwikkelen samen met de vertegenwoordigers van de centra voor algemeen welzijnswerk (CAW) en de OCMW’s.

De afgelopen maanden hebben zij, op basis van de bestaande praktijkervaring, een beperkt registratiemodel uitgewerkt. Op 29 maart 2007 heb ik aan de diensten voor schuldbemiddeling een brief geschreven waarin ik hen vraag om aan de hand van het beperkte registratiemodel alle lopende dossiers van 2007 te registreren en deze cijfers vóór 31 januari 2008 te bezorgen aan het VCS. Dit registratiemodel maakt een onderscheid tussen verschillende soorten van dossiers: budgetbegeleiding, budgetbeheer en schuldhulpverlening.
Zonder op de technische details in te gaan, wordt de schuldhulpverlening nog eens opgesplitst in de eenmalige bemiddeling, de bemiddeling zonder of met budgetbegeleiding of budgetbeheer en de collectieve schuldenregeling.
Een handleiding voor dit registratiemodel is uitgeschreven door het VCS. Een uitgebreider en definitief model wordt momenteel uitgewerkt. Dit definitieve model zal voorgelegd worden aan de Vlaamse Regering en zal vanaf 2008 gehanteerd worden door de diensten voor schuldbemiddeling.

Het VCS wordt jaarlijks voor 174.000 euro gesubsidieerd. Voor zijn nieuwe preventie- en onderzoeksopdracht heeft het een bijkomende subsidie van 100.000 euro ontvangen. Vanaf 2008 worden alle opdrachten van het VCS in een overeenkomst samengebracht. Deze middelen kunnen worden uitgebreid in functie van specifieke projecten. Zo krijgt het VCS dit jaar een bijkomende subsidie van 34.000 euro om een nieuw draaiboek te ontwikkelen voor de diensten schuldbemiddeling.
Dit draaiboek moet worden beschouwd als een soort methodische handleiding voor een kwalitatieve schuldbemiddeling.

Voor de ontwikkeling van bijkomende beleidsmaatregelen willen we natuurlijk maximaal een beroep doen op de ervaring en de kennis van de mensen zelf. Het VCS bundelt de krachten van de vertegenwoordigers van de CAW’s en de OCMW’s. De opdrachten van het centrum zijn ondertussen al lang bekend.

Daarnaast heb ik aan de administratie de opdracht gegeven om een Vlaams platform voor schuldoverlast op te richten. Een eerste bijeenkomst heeft plaatsgevonden op 19 april 2007 onder het voorzitterschap van professor Bertel De Groote. Tweemaal per jaar zullen academici, verbruikersorganisaties, vertegenwoordigers van de beslagrechters, van de arbeidsrechtbank, van de kredietsector, van de incasso-ondernemingen, van de gerechtsdeurwaarders, van de VVSG, van het steunpunt Algemeen Welzijnswerk (SAW), van Welzijnszorg, van het VCS, van het Vlaams Netwerk van verenigingen waar armen het woord nemen, van het werkveld, van het kabinet en van de administratie met elkaar in gesprek gaan, reflecteren en debatteren over de brede problematiek. Ook de federale aspecten ervan komen daarbij aan bod. Dit zal leiden tot gerichte beleidsacties.

Het zal het onderlinge begrip versterk
en en aldus aanleiding geven tot meer samenwerking. Voor ons is dat essentieel.
Het project waar u naar verwezen hebt, kennen we niet. We willen het zeker en vast eens bekijken. Er zijn al heel wat initiatieven genomen. Daarom is het juist zo essentieel dat er een platform en kenniscentrum is om kennis te nemen van de goede praktijken en methodiekontwikkelingen en om ze, waar mogelijk en noodzakelijk, beter in te zetten.