Ingediend op augustus 12th, 2019 door bartcaron
Twee opmerkelijke teksten die over cultuurbeleid gaan, vandaag. Er is de formatienota van Bart De Wever, met een opvallend stuk over cultuur. Dat er zo’n passage voorkomt, is eigenlijk niet zo verbazend voor een partij die identiteit centraal stelt. Cultuur is immers dé bouwsteen van identiteit. En verder een meer dan terecht opiniestuk in De Standaard over onze bijzonder slecht betaalde beroepsgroep: kunstenaars.
Dit schrijft De Wever: “Vlaanderen kan pas echt stralen als het ook cultureel straalt.” Dat is nog juist ook. Dan verwijst de nota naar de Vlaamse Meesters – uit heden en verleden en in alle creatieve richtingen – die het uithangbord moeten worden van de grootsheid die Vlaanderen in zich heeft (sic). En dan de niet zo verbazende paragraaf over de grote kunstinstellingen die de artistieke topambassadeurs die Vlaanderen internationaal op de kaart moeten zetten. De traditie voorop dus. Maar ook een visie die niet uitgaat van een groeiproces van kunstenaars. Alsof ze zo geboren worden. Alsof ze zonder steun van de Vlaamse overheid de top hebben bereikt, wat zeker geldt voor hedendaagse topartiesten.
Ook het Vlaamse culturele erfgoed verdient een financiële inhaalbeweging. Allez vooruit, dat is nog terecht ook. Alleen mogen we hopen dat dit niet samenvalt met de Vlaamse meesters die in grote blockbustertentoonstellingen zijn verpakt en toeristisch / commercieel worden geëxploiteerd. (meer…)
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor De Wever: Cultuur ten dienste van natievorming en identiteit
Ingediend op mei 2nd, 2019 door bartcaron
Wekelijks tot aan de verkiezingen bloggen Staf Pelckmans en ikzelf over cultuur in de samenleving.
…
Hoe belangrijk is Cultuur in het Vlaamse beleid? We hebben toch al een ‘cultuur’-minister. Dat mag een troost zijn. Een schrale. Immers, in financieel opzicht is cultuur een uiterst marginaal beleidsdomein. Cultuur is vertegenwoordigt slechts 1,12% van de totale Vlaamse begroting. Deze laatste klokt in 2019 af op haar hoogste bedrag ooit, nl. 46,3 miljard euro.
Dat onderwijs en welzijn veel kosten, is logisch en begrijpelijk. Maar cultuur is toch maar het ondergeschoven kind. Die 1,12% voor cultuur is aan de magere kant. Het komt neer op zo’n 517,7 miljoen euro. Daarmee worden in Vlaanderen honderden organisaties ondersteund in verschillende sectoren: in de kunsten, het sociaal-cultureel werk en het cultureel erfgoed. Daar zijn spraakmakende huizen bij zoals NTGent, of het KMSKA, of de AB, het SMAK enz., maar ook tal van organisaties als Femma, Davidsfonds, Vormingplus, VLAMO of Koor en Stem, vele musea en archieven, veel jonge artiesten, enz. De effecten zijn groot. De inbreng van de overheid is beperkt. Veruit de meeste organisaties verwerven overigens op basis van die subsidies ook veel eigen middelen. Elke euro van de overheid mobiliseert minstens evenveel geld uit de samenleving. Het is trouwens een arbeidsintensieve sector, met matige lonen, en veel onzekerheid.
Helaas, tijdens de voorbije legislatuur werd er door de Vlaamse regering dan nog eens stevig bespaard op dat beperkte budget. Cultuur leverde het meeste in van alle beleidsdomeinen. Zonde.
Het (on)belang van cultuur blijkt ook het feit dat Sven Gatz in de rangorde de laatste minister is. De Open VLD kwam pas in de coalitie toen ze als partij nodig bleken om een federale regering te vormen. De partij eiste meteen ook twee ministerposten op in de Vlaamse regering. Dat gebeurde pas nadat het Vlaamse regeerakkoord al was onderhandeld. Kortom, minister Gatz en zijn partij hadden nul komma nul inbreng in het cultuurprogramma. De kaarten waren al verdeeld, de opties genomen, de budgetten vastgelegd. Gevolg? Financiële ademruimte voor cultuur heeft hij niet kunnen waarmaken.
Kijk ook even naar de cultuurcommissie van het Vlaams parlement. Fijne mensen, oprecht geïnteresseerd in kunst en cultuur, maar niet meteen de toppers van hun partij. Cultuurpolitiek is vandaag de B-ploeg van de politiek. De A-ploeg houdt zich bezig met economie, werk, onderwijs, welzijn… (meer…)
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Is cultuurbeleid iets voor B-politici?
Ingediend op april 25th, 2019 door bartcaron
Bart Caron en Staf Pelckmans delen twee passies: een passie voor politiek en een passie voor kunst en cultuur. Wekelijks tot aan de verkiezingen (en wie weet daarna nog) bloggen ze over het belang van cultuur in de samenleving. Deze week is het woord aan Staf. Over cultuur als verbindende factor en bruggenbouwer.
In een maatschappij, die economische belangen zo centraal stelt dat het menselijke – en meer nog het sociale – dreigt verloren te gaan, zoeken mensen naar nieuwe vormen van verbinding en zingeving. Cultuur bouwt bruggen zodat mensen elkaar in alle openheid kunnen ontmoeten. Groen meent dat we hiermee misschien niet de wereld kunnen redden maar wel versterken! Kunst inspireert, confronteert, relativeert, ontroert, daagt uit en geeft hoop! Verbeeldingskracht is onmisbaar om het bekende te bevragen en ons nieuwe werelden te tonen.
Kunsten en cultuuruitingen bestaan bij de gratie van haar makers en bedenkers. Daarom wil Groen met cultuur (en dus ook de kunsten) voluit inzetten als een toegevoegde waarde ‘an sich’ : als wezenlijk maatschappelijk bindmiddel. Op een open en tolerante houding waarin iedereen zich kan ontplooien, op een culturele kruisbestuiving die leidt tot nieuwe inspiratie en creatie.
En neen, cultuur functioneert niet in een vacuüm, maar is een wezenlijk deel van een landschap en dus van een ecosysteem. Meer zelfs, ze spoort als een locomotief door onze Vlaamse en internationale velden. Ze gaat hierbij niet alleen op zoek naar de schoonheid maar ook – en zeer bewust – naar de helaasheid der dingen. De vijf V’s: vergrijzing (steeds ouder), verdunning (steeds meer alleenstaanden), vergroening (steeds jonger) en – vooral ook – verarming (steeds armer) en verkleuring (steeds diverser qua herkomst), plus de interacties daartussen.
De volgende Vlaamse regering moet veel slimmer de krachten van haar cultuurbeleid inzetten! Transversaal zowel in haar onderwijs-, welzijns- en diversiteitsbeleid als in haar strijd tegen kansarmoede en voor haar klimaatambities! En alstublieft niet alleen symbolisch en voor de schone schijn maar ook daadwerkelijk met aan budgetten gekoppelde acties. In ‘realtime’ en een gezamenlijk geloof in de bijzondere krachten ervan. Immers: geen reis zonder trein, geen trein zonder rails, geen sporen zonder dwarsverbindingen!
Staf Pelckmans, 24 april 2019

Ingediend onder
bart schrijft,
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Over rails, dwarsbalken en sporen
Ingediend op april 21st, 2019 door bartcaron
De kranten, tijdschriften, radio en televisie besteden steeds minder aandacht aan kunst en cultuur. Behalve als het om populaire – lees: commerciële – cultuur gaat. De reden klinkt simpel: het levert meer lezers, dus meer verkochte kranten en tijdschriften op.
De commerciële belangen van populaire evenementen en media sporen samen. Kijk maar naar Rock Werchter, K3, studio 100, nieuwe filmreleases, mode, enz. Ze hebben vooral belangstelling voor incidenten en tragische gebeurtenissen. Blader even door Dag Allemaal, het populairste tijdschrift in Vlaanderen, of in Humo, het equivalent voor de lezer met een andere (niet meteen betere) smaak. Vergelijkbaar, Het Laatste Nieuws en De Morgen.
In de populaire pers gaat het over de vedetten van de populaire cultuur, over sterren met schuin gedrag. Maar over Tomorrowland, Kamping Kitsch, rock en pop schrijven alle media, ook de ernstige. De cultuurconsument zapt dat het een lieve lust is, de media volgen.
(meer…)
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Cultuur en de media
Ingediend op april 3rd, 2019 door bartcaron
Komt het nieuwe mestactieplan (MAP6) er nog deze legislatuur? Volgens parlementsvoorzitter Jan Peumans verdient het decreet een “grondige behandeling in het parlement”. Hij gaat daarom in op de vraag van Bart Caron en Björn Rzoska (Groen) en Bruno Tobback (sp.a) om een advies te vragen bij de Raad van State en op de vraag van Hermes Sanctorum om ook een advies van de Minaraad en de SALV te vragen.
De mestvervuiling van de Vlaamse rivieren gaat totaal de verkeerde kant uit. Onlangs bleek eind vorig jaar nog dat bij 36 procent van de metingen de nitraatnorm werd overschreden, in de Leievallei zelfs 70 procent, terwijl de regering op 5 procent had moeten uitkomen, de Europese norm.
De regering brak de tanden stuk op de mestproblematiek. Eerst minister Joke Schauvliege poogde tot een nieuw mestactieplan (MAP6) te komen. Na lang onderhandelen lukte het toch nog. Dat plan heeft de ambitie om de vervuiling van het oppervlakte- en grondwater door nitraat en fosfaat binnen de Europese vereisten te brengen. Het politieke akkoord verhuisde naar het Vlaams Parlement waar enkele parlementsleden het als een voorstel van decreet indienden. Dat gaat sneller.
Er kwam meteen een storm van kritiek, uit alle hoeken: van de landbouwers tot de milieu-organisaties. En in het parlement lieten de oppositiepartijen Groen en sp.a hun ongenoegen blijken. Parlementsvoorzitter Jan Peumans gaat nu in op de vragen tot advies. Hij heeft zelf heel ernstige vragen heeft bij de manier waarop men dit decreet op de valreep door het parlement wil duwen. Advies vragen aan de adviesraden en de Raad van State hoort bij de procedure. Bovendien blijkt uit een juridisch advies van de eigen diensten dat het voorgelegde voorstel van decreet “vol zat met slordigheden en onduidelijkheden”.
Het gevolg is dat het MAP6 voorlopig niet kan gestemd worden. Bedoeling is dat de adviezen er binnen een termijn van 30 dagen zijn. Als het parlement het MAP6 nog deze legislatuur gestemd wil krijgen, zal er wellicht een extra plenaire zitting nodig zijn na de voorziene laatste zitting van 24 april. Maar dan komt de datum van de verkiezingen (26 mei) wel dichtbij.
Inhoudelijk is het een regeling dat onmogelijk tot propere rivieren zal leiden. Het zit vol uitzonderingen, achterpoortjes en dienstbetoon. De kernproblemen worden eigenlijk niet aangepakt: de te grote veestapel (en dus teveel mest), het oncontroleerbare gebruik van kunstmest, de vele gaten in het net die tot misbruiken en fraude aanleiding geven, vooral bij mestverwerkers en transporteurs.
Kortom, de meerderheid verdient een buis. Hopelijk verhuist het dossier naar een nieuwe regering die samen met de boeren de problemen zal aanpakken.
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Nieuw mestactieplan op losse schroeven
Ingediend op maart 31st, 2019 door bartcaron
Een artikel uit VDV-magazine 245, het ledenblad van de Vlaamse Dierenartsenvereniging van maart 2019.
Dierenwelzijn hoort bij het beleidsdomein van minister Ben Weyts (N-VA). Het werd voor het eerst een Vlaamse bevoegdheid.
Het blad polste bij enkele commissieleden waarover ze al dan niet tevreden zijn, en wat de volgende commissie zeker moet aanpakken.
Lees hier het hele artikel
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Terugblik op de commissie Dierenwelzijn
Ingediend op maart 10th, 2019 door bartcaron
Welkom op de voorstelling van het boek “Vanop de Frontlijn, Reflecties op het Vlaamse Cultuurbeleid”, dat ik samen met Guy Redig schreef. Wij houden het cultuurbeleid een spiegel voor…

Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Vanop de Frontlijn, Reflecties op het Vlaamse Cultuurbeleid
Ingediend op maart 7th, 2019 door bartcaron
Nooit stond ik in mijn 15-jarige loopbaan als Vlaams volksvertegenwoordiger voor een groter dilemma. Steun ik het decreet rond een weersverzekering voor de boeren zoals het op vandaag voorligt of zorg ik ervoor dat het niet gestemd geraakt? Het is kiezen tussen de pest en de cholera. Niet voor mij, maar voor de boeren. Want één zekerheid is er: zij zullen de pineut zijn, ongeacht of de nieuwe regelgeving er komt of niet.
Waarover gaat het? De jongste jaren moet de (Vlaamse) overheid steeds meer tussenkomen wegens schade aan de oogsten. Denk maar aan de droogte van vorig jaar, de plotse hevige regenval, de schade aan fruitbloesems door late vorst wanneer de bomen, zoals dit jaar, veel te vroeg ontwaken uit hun winterslaap.
Iets wat te veel kost en ‘dankzij’ de klimaatverandering in de toekomst wellicht steeds meer zal gaan kosten, daar wil de Vlaamse Regering graag vanaf. En dus ging ze de boer op, op zoek naar private aanbieders van een weersverzekering voor de landbouwsector.
Een moeizame tocht blijkbaar, want alhoewel het voornemen al stond ingeschreven in het regeerakkoord ligt er nu, 5 jaar later pas een heel wazig voorstel op tafel. Een voorstel dat volgens de juridische dienst van ons parlement broddelwerk is en dat geen enkele concrete garantie biedt voor de landbouwers. Zal er een privéverzekeraar gevonden worden om een dergelijke polis te ontwikkelen? Dat weet Assuralia (de koepel van de verzekeraars) niet. Zullen de boeren er op intekenen, of laten, zoals in Nederland, ook hier 90% van de boeren de kelk aan zich voorbij gaan? Hoeveel zal de premie kosten aan de boer? Er worden getallen genoemd van €50 per hectare, maar even goed van €1.000 per hectare. Zo nat is de vinger waarmee er gewerkt wordt.
En ja, tijdens de opstartjaren zal de Vlaamse Overheid wel een deel van verzekeringspremies subsidiëren. Het voorstel van decreet spreekt zelfs van 65% het eerste jaar. Maar zelfs dat is niet meer dan een aanname. Het is immers de Vlaamse Regering die gemandateerd wordt om de modaliteiten te bepalen.
Diezelfde Vlaamse Regering bestelde een dure studie om de haalbaarheid van een weersverzekering te onderzoeken en het eindoordeel luidt: we weten het niet. Een weersverzekering is dan ook iets helemaal anders dan pakweg een brandverzekering. Als Vlaanderen getroffen wordt door aanhoudende droogte claimt de ganse sector op het zelfde moment vergoedingen. De buffer bij de verzekeraars moet dan ook veel groter zijn dan voor het compenseren van de 0,0… % woningen die jaarlijks afbranden. De verzekeringspremies zullen allicht navenant zijn.
Een regeling met zoveel onzekerheden en onvolkomenheden kan je toch onmogelijke goedkeuren, denk je dan. Terecht. Maar helaas, zo simpel is het niet.
Eind december vorig jaar, tussen de regels van het programmadecreet door, schrapten de Vlaamse meerderheidspartijen N-VA, CD&V en OpenVLD de mogelijkheid voor boeren om nog langer steun te krijgen van het algemene Vlaamse rampenfonds. De oude regelgeving werd dus al afgeschaft voor er zicht was op een alternatieve verzekering.
Met een dergelijk onbehoorlijk bestuur zet de meerderheid mij vandaag dus het mes op de keel. Ofwel laat ik de boeren in de kou staan, zonder recht op steun van het rampenfonds en zonder dat er een alternatief is. Ofwel steun ik het krakkemikkige alternatief, vol onzekerheden, dat vandaag voorligt. Een alternatief waarvan niemand weet of het ooit levensvatbaar en betaalbaar zal zijn.
Het zijn twee opties, maar in beide gevallen is de boer de pineut.
Door de stemming twee weken uit te stellen, heb ik de collega’s wat extra bedenktijd gegeven. Het is immers geen schande om terug te keren op hun voortvarendheid. De oude regelgeving kan gerust vanonder het stof gehaald worden en nog een paar jaar doorlopen tot er een gedegen onderbouwd alternatief is waarbij de boeren niet per definitie de klos zijn.
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor En de boer… hij staat in de kou
Ingediend op februari 26th, 2019 door bartcaron
Dit stuk richt zich tot iedereen die in ons Vlaamse platteland voedsel produceert en dat met zoveel mogelijk zorg voor onze omgeving en het leefmilieu probeert te doen. Dat loopt niet altijd even vlot, daar is de slechte waterkwaliteit een frappant voorbeeld van. Het probleem: na meer dan twintig jaar
mestactieplannen (MAP) stromen er nog steeds teveel meststoffen in onze grachten en rivieren. De eerste MAP’s hebben destijds veel stof doen opwaaien maar hebben hun effect uiteindelijk niet gemist. Die pluim kunnen boeren terecht op de hoed steken.
Maar sinds 2014 zit er steeds meer sleet op de formule en de laatste jaren gaat de waterkwaliteit ronduit achteruit. De cijfers van de recente metingen katapulteren ons een decennium terug in de tijd. 33% van de zogenaamde MAP-meetpunten is rood, terwijl we op maximaal 5% hadden moeten uitkomen, de Europese nitraatnorm. Een reprimande van de Europese Commissie dreigt. De boer zal het slachtoffer van de rekening worden.
Proper water is cruciaal voor de natuur. Waterbewoners als vissen en libellenlarven hangen direct af van de waterkwaliteit: is die onvoldoende, dan leggen zij het loodje. Ook veel natuur op het land is afhankelijk van de kwaliteit van het (grond)water. Maar ook voor ons drinkwater en zelfs voor frisdrank en bier hebben we zuiver drinkwater nodig.
Echter, zonder mest geen groenten, fruit en voedergewassen. Dat is een boerenwijsheid. Maar alles met mate. Nu zitten de verhoudingen scheef. Omdat Vlaanderen veel meer koeien, varkens en kippen heeft, is de geproduceerde mesthoop veel groter dan wat onze gewassen nodig hebben om goed te groeien. En omdat elke beerkar die niet op het veld wordt uitgereden, een factuur teveel is voor noodlijdende boeren.
Er wordt veel meer mest uitgereden op de akkers en weiden dan de bodem aankan. Het gevolg: de stront vloeit naar onze grachten en rivieren en komt terecht in het grondwater. Geen enkel mestactieplan heeft deze wetmatigheid aan de wortel aangepakt.
(meer…)
Ingediend op december 18th, 2018 door bartcaron
Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz ambieerde bij het begin van de regeerperiode om de hele wereld te hervormen, althans de culturele. Naar goede liberale traditie zou hij één en ander grondig rationaliseren. Dat mag best daar waar het soms aan efficiëntie ontbreekt en waar het beter kan. En waar is dat niet eigenlijk? Constante innovatie is niet alleen voor de economie noodzakelijk, ook voor de culturele wereld betekent stilstaan achteruitgaan. Het adagium klinkt verheven: innovatie stimuleert efficiëntie en geeft steeds betere antwoorden op de urgente maatschappelijke uitdagingen.
Daarbij paste een hervorming van de zogenaamde bovenbouw. Die is volgens de minister van Cultuur slecht georganiseerd, versnipperd, weinig efficiënt en onvoldoende effectief. Deze – inderdaad complexe – bovenbouw bestaat uit steunpunten, belangenbehartigers en zijn administratie (Departement Cultuur, Jeugd en Media). En dus ging de minister aan het werk. Er kwamen besparingen bij de gesubsidieerde – zeg maar ‘klassieke’ – steunpunten zoals Socius, Faro, Kunstenpunt. Die zijn nochtans broodnodig. Ze bevinden zich halverwege tussen de overheid en het veld, als plekken van reflectie, ondersteuning, onderzoek en verdieping. Daarop bespaarde de minister.
Tegelijk richtte hij nieuwe structuren op. Ze moeten vooral de privat profit-sector helpen. Kijk naar het Cultuurloket, een adviesbureau voor kunstenaars. Of de cultuurbank, die leningen verstrekt. Of Cultuurconnect, dat digitale toepassingen in de sector promoot, maar te veel tijd nodig heeft om een goed draaiende provinciale bibliotheeksector te vervangen door een peperduur Vlaams systeem. En laat ons ook de tax shelter niet vergeten, een manier voor bedrijven om belastinggeld in te zetten voor podiumkunsten, maar vooral ook om meer intrest te genereren dan bij elke andere belegging. Dat de staat er armer van wordt – bijdragen aan fiscus en sociale zekerheid evaporeren in winsten voor aandeelhouders – neemt de minister er met plezier bij.
(meer…)
Ingediend onder
geen categorie,
mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Wat nu gebeurt in de culturele sector getuigt van een hemeltergende inconsequentie