Bourgeois kiest voor verkrotting openbaar erfgoed

Ingediend op november 17th, 2010 door bartcaron

De regering Peeters moet besparen, dat wisten we al. Minister Bourgeois besliste daarom vanaf 1 januari 2011 de onderhoudspremies voor onroerend erfgoed van steden en provincies af te schaffen.
Hiermee worden twee vliegen in één klap geslagen. Minder uitgaven voor de Vlaamse overheid en meer verantwoordelijkheid voor de gemeenten. ‘Responsabilisering’ om het met lievelingsterm van de N-VA te zeggen.

Een voorbeeld van goed bestuur was de beslissing van de Vlaamse Regering echter geenszins. “Bij de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten (VVSG) en Vereniging van Vlaamse Provincies (VVP) viel men compleet uit de lucht”, stelt Vlaams Parlementslid Bart Caron (Groen!) vast. “De beslissing werd zonder enig overleg genomen, hoewel ze toch aardig wat financiële gevolgen heeft voor de gemeenten.” Behoorlijke bestuur? Zelfs de SARO (strategische adviesraad ruimtelijke ordening en onroerend erfgoed) of de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, toch de experten ter zake, werden niet geconsulteerd. De eigen administratie van de minister hoorde het in Keulen donderen.
Het schrappen van de gewestelijke toelage, ten belope van 40% van de kosten, bij het gewone onderhoud van het gemeentelijk onroerend erfgoed is een fikse streep door de rekening van de gemeenten die het goed menen met hun erfgoed. Als goede huisvader weten we immers allemaal dat een regelmatig onderhoud de beste preventie is tegen dure renovaties en restauraties.

Net daar zit er volgens Caron nog een ranzig kantje aan de regeringsbeslissing. “Het wordt voor de gemeenten lonend om hun erfgoed te laten verkrotten. Dan kunnen ze plots weer wel gaan aankloppen bij de Vlaamse overheid voor steun bij de restauratie.”

Bart Caron kan zich dan ook niet voorstellen hoe minister Bourgeois, net als hijzelf toch een behoeder van ons erfgoed, tot zo een ondoordachte beslissing kon komen. “ De zorg voor ons erfgoed kan enkel gebeuren in een partnerschap van alle overheden, omdat het zo kwetsbaar is en een ruim draagvlak nodig heeft. Voor een besparing van een luttele 1,8 miljoen euro, voor de fetisj van de sluitende begroting, doorbreekt minister Bourgeois deze logica.”

Opmerkelijk was dat de duidelijk geprikkelde minister tijdens de commissievergadering deze ochtend ook kritiek kreeg vanuit de meerderheid. Valerie Taeldeman (CD&V) zei de beslissing te betreuren. Ook zij vreesde dat het niet langer investeren in onderhoud zou leiden tot meerkosten bij restauraties.
Johan Sauwens, eveneens CD&V, wees vooral op de nefaste invloed op het onderhoud van ons kerkelijk erfgoed.  Een vrees die gedeeld werd door de Brugse schepen Mercedes Van Volcem (Open VLD), vermits haar binnenstad voor één vierde bestaat uit kerken, kapellen en kloosters. “Tenzij men deze gebouwen natuurlijk kan beschouwen als ZEN-monumenten (zonder economisch nut)”. De ZEN-monumenten en molens ontsnappen immers aan de maatregel en zien hun subsidiepercentage zelfs verdubbelen tot 80%.
Minister Bourgeois moest haar daar in ontgoochelen, maar ontgoochelde ook met zijn algemene antwoord vol platitudes: “Er moeten keuzes gemaakt worden, en keuzes doen pijn”, “De meeste besturen zijn goede huisvaders” en “Laten we hopen dat het meevalt met die nefaste gevolgen”.

Bart Caron kan niet anders dan besluiten met: “Ik hoop het ook”. Groter dan zijn hoop is echter zijn vrees dat de afbouw van onderhoudssubsidies een opstap is naar de afbouw van restauratiepremies. De conceptnota voor een nieuw erfgoeddecreet wijst alvast in die richting.

Vlaanderen kan dan de voorbeeldige regio zijn die massaal zijn onroerend erfgoed beschermt, maar het kostenplaatje van die bescherming wel schaamteloos doorstuurt naar de lokale overheden. We zullen het maar responsabilisering noemen, zeker…

Bart Caron
Vlaams Parlementslid Groen!
0477/49 58 10