Wanneer faire prijzen voor landbouwproducten?

Ingediend op april 30th, 2015 door bartcaron

De aspergeoorlog die de jongste dagen woedt tussen de twee grote distributieketens Lidl en Colruyt bewijst andermaal dat de prijszetting van landbouwproducten te ver boven de hoofden van de producenten gebeurt. “De grote ketens beschouwen de landbouwers als quantité négligeable. Dat kan niet”, zegt Groen-parlementslid Bart Caron.

Lidl wil zich in Vlaanderen volop in de markt zetten als specialist in groenten en fruit. Hun aspergestunt van deze week past in deze strategie. Door geen winstmarge te nemen, bood Lidl haar Nederlandse asperges 20% goedkoper aan dan de prijs op de Vlaamse veilingen waar Colruyt zijn asperges inkoopt. Colruyt, die altijd de goedkoopste wil zijn, verlaagde zijn prijs en verkoopt zijn asperges met 20% verlies.

Het gevolg laat zich raden. De supermarkten kunnen zich niet permitteren blijvend met verlies te verkopen en dus zullen ze opnieuw de producent, de boer, dwingen om zijn prijs naar beneden te halen. Uiteindelijk zal het de producent zijn die de prijzenoorlog, die boven zijn hoofd wordt uitgevochten, betaalt door te verkopen met (nog meer) verlies. Zo worden onze landbouwers zelfs meegesleept in de stunts die de grote ketens uithalen.

Een ander voorbeeld is de lage prijs voor appels van eigen bodem. De Poolse fruitboeren gooiden hun fruit massaal tegen dumpingprijzen op de Europese markt. Bij onze fruitboeren zitten de koelcellen nog barstensvol. De prijs voor de consumptieappelen (groothandelsprijs) is normaal 70 tot 75 eurocent per kilo. Nu krijgen zij er nog ongeveer een derde van.

De machtsconcentratie bij enkele grote spelers zorgt voor slechte prijsvorming. De boeren zijn met handen en voeten gebonden aan de prijs die hun afnemers willen betalen. De onderhandelpraktijken van de grote distributieketens worden steeds zichtbaarder. “Dan moet de politiek, minister van Landbouw, CD&V’ster Joke Schauvliege op kop, haar verantwoordelijkheid nemen. Dat moet meer zijn dan een oproep om meer appels, peren of varkensvlees te eten”, zegt Vlaams parlementslid Bart Caron.

Groen pleit voor een faire prijs voor producten van bij ons. “Vrijwillige overeenkomsten werken onvoldoende. Daarom is Groen voorstander van een toezichthouder voor de voedingsketen naar Brits model. Die moet kunnen ingrijpen op de prijsvorming, zodat de prijs fair is voor de klant en de landbouwer. Daarnaast moet de Vlaamse overheid inspelen op de groeiende vraag naar verse producten die ‘om de hoek’ en met respect voor natuur en omgeving gekweekt en geteeld worden. Hoe korter de keten, hoe meer grip de boer heeft op de prijs: boerenmarkten, boerencoöperaties en lokale verwerking en commercialisatie moeten gestimuleerd worden”, besluit Bart Caron.

Bart Caron
Vlaams volksvertegenwoordiger Groen