Waw, de minister-president in De Standaard over Cultuurbeleid…

Ingediend op januari 5th, 2017 door bartcaron

Vandaag schreven Sven Gatz én Geert Bourgeois samen een opiniestuk in DS over het cultuurbeleid (lees het hier). Ze een amechtige poging om een positief beeld op te hangen van ‘hun’ cultuurbeleid. Een poging, dat is het. Overtuigend? Voor mij helemaal niet.

De titel van het stuk en de inleidende paragraaf – wellicht een keuze van de redactie van DS – is alvast duidelijk.
“De cultuurfinanciering zal gemengd zijn. Ook Vlaanderen schroeft de besparingen in de culturele sector terug, voeren Geert Bourgeois en Sven Gatz aan. En het zet in op cultureel ondernemerschap.”

Ik wil op twee facetten van hun opiniestuk ingaan. Omdat de positieve toonzetting, waar ze uiteraard zelf voor verantwoordelijk zijn, niet klopt. Het eerste punt gaat over de besparingen op het cultuurbudget. De ministers Gatz en Bourgeois schrijven: “Deze Vlaamse regering en de vorige sprongen behoedzamer om met het kostbare weefsel van kunst en cultuur: ja, er waren besparingen omdat we als verantwoordelijke bestuurders de tering naar de nering zetten. Maar die worden vanaf dit nieuwe jaar teruggedraaid. Door de verhoging van de Vlaamse middelen voor cultuur met tien miljoen euro én de Vlaams/federale taxshift – de werkgeversbijdragen van de kunstenorganisaties dalen – zitten we weer op het niveau van 2014. Ook de projectmiddelen gaan dit jaar omhoog. Daarnaast investeert deze Vlaamse regering ook meer dan 42 miljoen euro in het cultuurpatrimonium (KMSKA, deSingel).”
In absolute cijfers klopt dat. De ministers vergeten gemakkelijkheidshalve dat de besparingen in de cultuursector reeds in 2010 startten, en niet in 2014. Minister Bourgeois moet dat weten, zijn partij ook in deze regering. In dat jaar (2010) bedroeg het cultuurbudget nog zo’n 20 miljoen euro meer dan het in 2017 zal bedragen. Daarenboven zijn in de begroting 2017 stevige infrastructuursubsidies ingeschreven die slechts in de jaren nadien effectief zullen moeten uitbetaald worden. Dat relativeert de stijging van het budget ernstig. Daarenboven mag men niet vergeten dat de index gedurende 7 jaar (haast) niet toegekend werd. De index steeg tussen 2010 en eind 2016 met 13,2%. In koopkracht is dat niet te verwaarlozen. Alsof de lonen van de medewerkers in de cultuursector niet moesten geïndexeerd worden, de energierekening niet steeg enz.

En dan deze passage: “Bovendien geloven we in cultureel ondernemerschap dat we stimuleren door aanvullende financiering voor de sector makkelijker en vanzelfsprekend te maken: de taxshelter voor podiumkunsten is er en een kunstkoopregeling is in de maak.” Over de taxshelter verwijs ik graag naar een eerder stuk van mij: http://www.bartcaron.be/?p=3641. Ik geloof graag in sprookjes, omdat het mooie verhalen zijn die nooit in de werkelijkheid gebeuren. Ik geloof er zeker niet in als het om harde valuta gaat. Lees mijn stuk.

Ik zou verder nog diep kunnen ingaan op de volgende zinnen uit het opiniestuk van de ministers: “We houden dus woord: na de moeilijke jaren komt er weer perspectief. Maar we hebben wel degelijk ook beleidskeuzes durven maken: er zijn minder structureel gesubsidieerde organisaties, maar die krijgen meer middelen, grotere instellingen krijgen verhoudingsgewijs meer, maar moeten beter voor de kleintjes zorgen. En we mikken met onze culturele diplomatie op de internationale uitstraling van onze kunst- en cultuurscene.”
Ja, er is voor het eerst een beperkte stijging. Die maakt de verliezen van de voorbije jaren lang niet goed. Maar vooral, ik deel deze beleidskeuzes niet. Meer zelfs, ze doen pijn omdat ze geen bijdrage leveren aan een diverser en krachtiger cultureel veld. Ze versterken de ongelijkheid tussen groot en klein, versterken de rol van de grote instellingen als bewaker van de canon en de traditie, remmen vernieuwing af, verzwakken het middenveld. En wat die internationale culturele diplomatie betreft…. reeds onder de vorige minister van Cultuur werd het budget voor het internationaal cultuurbeleid met 40% verminderd. Onder Gatz zijn de besparingen gewoon verder gegaan.