De overdracht van het provinciaal cultuurbeleid, wat een geknoei

Ingediend op maart 9th, 2017 door bartcaron

De overtocht van het cultuurbeleid van de provincies naar de Vlaamse overheid (grotendeels) en naar gemeenten vertoont zeer bizarre trekken. Zo was het een mysterie waarom het kunstenfestival van Watou overal liet weten dat het ‘gered’ was, met geld van de provincie W-Vl en van de Vlaamse overheid.
Deze ochtend heeft minister Sven Gatz verduidelijking gebracht. Het is niet fraai. Het verdient een medaille voor bestuurlijk knoeiwerk. Sorry dat mijn oordeel zo hard is.

Hoe zit het ineen? Er komt voorlopig geen Regiodecreet, dat komt er pas eind 2017. Terwijl men al in 2015 al de beslissing nam om de bevoegdheid Cultuur van de provincies af te nemen. Nu komt dat pas boven.. Er is in de Cultuurcommissie al tien keer gevraagd naar de stand van zaken, naar teksten van een Regiodecreet of een conceptnota. We kregen haast niks terwijl we via de kranten en de regionale televisiemoeten vernemen dat de minister een belofte heeft gemaakt. Dat is geen goed bestuur. Meer zelfs, het komt over als een beleid ‘à la tête du cliënt’.

Geen Regiodecreet dus, maar wat gebeurt dan wel?
De provincies geven meerjarige subsidies die veelal nominatim in de provinciale begrotingen staan. Dat betekent ‘op naam’ toegekend, niet op basis van een reglement of zo. De minister zal die in 2018 en 2019 eenvoudig overnemen in de Vlaamse begroting. De gesubsidieerden mogen dus, zonder enige beoordeling of evaluatie, nog drie jaar op beide oren slapen. Dat is bijv het geval voor het kunstenfestival van Watou. Zij krijgen in die jaren telkens 135.000 euro Vlaamse subsidie. Toch plezant voor een organisatie die bij de ronde van het Kunstendecreet een onvoldoende kreeg. Mag ik hopen dat ze van die periode gebruik maken om hun werking zakelijk en artistiek te versterken.
Daarnaast is er de aanvullende subsidiëring aan organisaties die worden gesubsidieerd via Vlaamse decreten zoals het Kunstendecreet en het decreet sociaal-cultureel werk. Deze organisaties zullen de provinciale middelen erbij krijgen.
En dan zijn er de projectsubsidies. Hiervoor komen er tijdelijke reglementen die momenteel worden ontwikkeld. Die zouden deze zomer worden voorgelegd aan de Vlaamse Regering.

Is dat wel zo oké? Het toont in ieder geval aan dat de operatie afbouw van de bevoegdheden van de provincies geen enkele meerwaarde heeft. Zeker de eerste jaren niet. Van het moment dat de Vlaamse regering aantrad (in 2014) tot in 2020 is er een status quo. Waarom al die moeite doen zonder beleidseffect?
Daarnaast is het niet aanvaardbaar dat er allerlei maatregelen worden genomen zonder dat er een decretale basis is. Het is het verderzetten van het (eerbiedig gesteld) ad hoc beleid of à-la-tête-du- cliënt-beleid (oneerbiedig). Ik heb wel begrip voor de ‘zachte landing’ voor die organisaties. Dat had perfect onderdeel kunnen zijn van een Regiodecreet. Maar nee, de lastige klus – keuzes maken – wordt gewoon doorgeschoven naar de volgende regering.
Wie de voorbije jaren weinig of geen centen kreeg van Vlaanderen maar wel van een provincie, heeft het in een aantal gevallen makkelijker dan al wie de voorbije jaren subsidiedossiers voor Vlaamse decreten bij elkaar schreef. Dan hebben we nog geen weet van onrechtvaardigheden tussen de provincies onderling. De minister beloofde subsidielijsten van alle provincies te bezorgen… over een tweetal weken, want ze zijn nog niet klaar.
Meer zelfs, als een provincie dit jaar nog gauw-gauw een nieuwe subsidie toekent – nominatim – dan schuift die ook mee naar Vlaanderen en krijgt de begunstigde drie jaar subsidie. Tenzij Vlaanderen het referentiejaar (2014) strikt bewaakt.

Nog dit over Watou: de minister zei expliciet dat ze moeten voldoen aan de voorwaarden van goed bestuur. Hij zei letterlijk: “Dat gaat over transparantie van de structuur, helderheid over de delegaties van het beslissingsproces enzovoort. Transparantie – en ik trap een open deur in – houdt ook in dat er een gedragenheid moet zijn van het bestuur, dat louter uit derden kan bestaan en niet uit door familiebanden verbonden personen. Deze voorwaarden zullen nog verder worden uitgeklaard vanuit onze eigen administratie en, naar ik verneem, ook vanuit de stad Poperinge.” Ik laat het oordeel van de lezers. Wat ik wil van Watou vroeg Sven Gatz. Ik antwoordde: “Ik wil dat Watou, artistiek en zakelijk, een topproject wordt dat op het kruispunt van literatuur, poëzie en beeldende kunst werkt. Als ik het voor het zeggen zou hebben, zou ik de opdrachtgevers aanspreken om te maken dat er artistiek en zakelijk garanties zijn dat het project van topniveau is. Ik denk dat u mij goed begrijpt.”

Wie de volledige verklaring van Sven Gatz en de reacties van onder meer Cathy Coudyser en mezelf wil lezen, zie hier: https://www.vlaamsparlement.be/commissies/commissievergaderingen/1119062/verslag/1121124