Falend mestbeleid van Schauvliege bedreigt waterkwaliteit en boeren

Ingediend op maart 19th, 2017 door bartcaron

De recente meetresultaten van de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen maken het non-beleid van minister Schauvliege pijnlijk duidelijk. Onze rivieren blijken nog steeds zwaar vervuild door nitraten en fosfaten, veelal afkomstig van bemesting, van de landbouw dus. Al sinds het jaar 2013-2014 blijft het aantal meetpunten met overschrijdingen van nitraten en fosfaten hangen rond de 20%.

En dat terwijl we van Europa op maximaal 5% overschrijdingen moeten geraken tegen 2018, heel binnenkort. Al in 1991 werd de Europese Nitraatrichtlijn van kracht voor alle lidstaten van de Europese Unie. Er mag in het grond- en oppervlaktewater maximum 50 mg nitraat per liter zitten.

De opeenvolgende mestactieplannen van de Vlaamse overheid zorgden in de eerste jaren voor goede resultaten. Het aantal overschrijdingen op de vele meetpunten nam sterk af. Maar helaas, sinds 2013-2014 zijn die blijven hangen rond 20% overschrijdingen. Het laaghangend fruit is duidelijk geplukt. Het MAP 5, het vijfde mestactieplan, zou de problemen wegwerken, aldus minister Schauvliege en de parlementsleden van N-VA, Open VLD en CD&V.

Zelfs de immer optimistische Joke Schauvliege moet nu toegeven dat het halen van de Europese norm een onmogelijke opgave is. De struisvogel haalt eventjes het hoofd uit het zand, om hem dan meteen, uit pure schaamte, terug te steken. Een krachtdadige ommekeer in het beleid kondigt Schauvliege immers niet aan.

Grafiek: percentage meetpunten met minstens 1 overschrijding van de drempelwaarde van 50 mg NO3-/l

In 2015, bij de lancering van het vijfde Mestactieplan (MAP5), klonk de minister nog heel zelfzeker: “Om de ambitieuze doelstellingen van MAP5 te realiseren, leggen we de lat hoog. Ik twijfel er niet aan dat de waterkwaliteit zal verbeteren.”

Samen met de natuur- en milieubewegingen, die uit het overleg over MAP5 stapten, was Groen heel sceptisch over de ambities en de hoogte van de lat. Nu geven de cijfers ons gelijk. Jammer genoeg, want soms is het leuker om ongelijk te krijgen. Zeker wanneer dat zou betekenen dat we in Vlaanderen properder water krijgen. Wat Zelf woon ik aan de oevers woont van de Leie, de meest vervuilde rivier van Vlaanderen met 44% van de meetpunten die de norm niet halen.

De rivierbekkens van de Ijzer, de Leie, de Boven-Schelde en de Maas vertonen geen beterschap, integendeel. Niet toevallig gebieden met heel veel megastallen.

Op zich is het natuurlijk geen verrassing dat het beleid van Milieuminister Schauvliege nefast is voor het milieu. Vreemd genoeg zijn we dat al gewend geraakt. Nieuw is wel dat het beleid van Landbouwminister Schauvliege ook nefast wordt voor de landbouwers. Het is immers slechts een kwestie van tijd voor de Europese Commissie haar geduld zal verliezen en het Vlaamse non-beleid zal afstraffen. Hier zullen alle boeren het slachtoffer van zijn, ook diegene die op heel verantwoorde wijze omgaan met hun omgeving.

Immers, Vlaanderen moet aan Europa een ‘derogatie’ aanvragen. Dat is de toelating om hogere bemestingsnormen te krijgen. Een verlenging van de derogatie na 2018 is niet vanzelfsprekend. Als er geen ernstige daling komt van het aantal rode meetpunten zullen de onderhandelingen met Europa over MAP6 wellicht niet tot een goede uitkomst leiden. Daar zullen alle boeren slachtoffer van worden, ook zij die de nitraatnormen op hun bedrijf wel halen.

Groen roept dan ook op dringend meer dan één tandje bij te steken. Om te beginnen moeten de ‘cowboys’ eruit, door striktere controles op die plaatsen waar de overschrijdingen het hoogste en het frequentst zijn. Maar daarmee alleen redden we het niet. We moeten resoluut durven kiezen voor minder mestproductie, en dus logischerwijs minder dieren. In Nederland durft men het aan om fors te investeren in een zogenaamde warme sanering. In Nederland beloont de overheid bedrijven die minder koeien houden. Er zijn premies voor bedrijven die stoppen en voor andere melkveehouders per dier dat afgestoten wordt. Er is 25 miljoen euro voor uitgetrokken, een bedrag dat door de zuivelsector wordt verdubbeld tot 50 miljoen euro. Bedoeling is minder mest te produceren en zo de derogatie te redden.

Mijn voorstel om ook in Vlaanderen via een warme sanering tot een afbouw van de veestapel te komen, werd recent weggestemd in de Commissie Landbouw van het Vlaams Parlement. De meerderheid van N-VA, CD&V en OpenVLD speelt zo verder het orkest van de Titanic.