bartcaron.be

Vlaanderen duwt het lokale cultuurbeleid uit z’n bed!

Ingediend op mei 10th, 2019 door bartcaron

Onze fiere cultuurstaat Vlaanderen nam voorbije legislatuur meer dan ooit afstand van één van haar sterkste troeven: namelijk haar dynamische verhouding met het lokaal cultuurbeleid. Enerzijds door het wegnemen van de persoonsgebonden bevoegdheden van de provincies, anderzijds door het bruusk afbreken van haar immer spannende latrelatie met de lokale besturen.

Decennialang stimuleerde de Vlaamse gemeenschap haar lokale besturen via een breed en gevarieerd instrumentarium van subsidies en structureel geoormerkte middelen voor hun lokaal cultuurbeleid. In 2016 slaagde men er echter in (quasi geruisloos!) het decreet lokaal uit te hollen tot een lege doos: alle Vlaamse cultuursubsidies worden immers vanaf dan – via de grote stoofpot van het gemeentefonds – aan de gemeentebesturen overgemaakt: onvoorwaardelijk en zonder tijdsafbakening. Waar in het synchrone kunstendecreet elke euro bijna obsessief moet worden verantwoord ontneemt de Vlaamse overheid zich in deze elke vorm van aansturing, coördinatie en stimulering.

Dit alles onder het adagio van een ongebreideld geloof in de kracht van de lokale besturen: mooi en edel op papier maar een vergiftigd geschenk dat heel ons zorgvuldig opgebouwd cultureel eco-spreidingsysteem dreigt te verzieken. Want diezelfde krachtdadige lokale besturen trokken vorige week nog aan de noodrem. Sommigen onder hen dreigen zelfs – letterlijk – failliet te gaan (cfr. Cis Stijnen in DM 26/04). Vlaanderen schuift immers zoveel bevoegdheden naar hen door zonder de nodige boter bij de vis waardoor de lokale bestuurskracht zich alvast financieel laat uitputten. Niet noodzakelijke uitgaven zoals bv. voor de cultuursector zullen dan ook niet zelden als eerste geviseerd worden. Kunstenpunt maakte in 2018 al gewag van 30% minder programmering van gesubsidieerde gezelschappen in de culturele centra…

Deze hele operatie voltrok zich bovendien volledig boven de hoofden van de cultuurwerkers ten velde: ik ken geen enkele directeur, bibliothecaris of coördinator van een cultuur- of gemeenschapscentrum die hier een begin van enthousiasme voor voelde. De meeste schepenen van Cultuur waren hier geen vragende partij voor. Ze weten maar al te goed dat als steden en gemeenten, en Vlaanderen, samenwerken, ze betere resultaten halen. Tegelijk werden ook – met het mes op de keel – hun steunpunten VVC, VVBAD zonder geld gezet. Vlaanderen wil minder bemoeials en wilde de centen inzetten voor het nieuwe steunpunt  ‘Bovenlokale cultuurwerking’.

En voor alle duidelijkheid, Groen wil niet mordicus terug naar het oude model van geoormerkte subsidies en beleidsplannen. Het zijn volwassen organisaties die hun ding kunnen doen. Maar de samenleving verandert, de uitdagingen voor culturele instellingen (bibs, cc en gc’s, cultuurdiensten) ook. Ze blijven echter van onwaarschijnlijk groot belang voor ons cultureel ecosyteem van productie en spreiding, zeker voor kwetsbare maar zo nodige kunstvormen die nauwelijks kunnen overleven. In een echt ambitieus en vooruitdenkend cultuurbeleid had men van de gelegenheid gebruik moeten maken om de spreidingssector grondig te analyseren en te renoveren. En om samen te investeren in meer kleur in het publiek, op het podium en in de kantoren. Onze cultuurhuizen zijn blank. De etnisch-culturele diversiteit binnenbrengen is een reuzegrote uitdaging.

Het ombouwen van onze cultuur-en gemeenschapscentra  tot echte dynamische cultuurhuizen met een veel grotere autonomere bestuurskracht en responsabilisering, en ook een gedepolitiseerde ‘cultural governance’. Met  slimme verbindingen met andere culturele actoren en instellingen. En waarom niet: op sub-regionaal niveau een schaalvergroting waarbij duurzame samenwerkingsmodellen extra mogelijkheden krijgen.

De band tussen de steden en de gemeenten en de Vlaamse overheid moet dus met urgentie worden hersteld. Groen gaat hierbij voor een op vrijwilligheid gebaseerd stimuleringsbeleid. Dus, zonder verplichtingen voor de lokale besturen, behalve één: het openhouden van een openbare bibliotheek,  de toegang tot informatie en literatuur- via boeken, tijdschriften, internet en andere dragers – voor alle burgers vinden we een basisopdracht voor elk lokaal bestuur.

Het recente decreet op de bovenlokale cultuurwerking kan bij dit alles hooguit de pijn wat verzachten. De rommelige snelstart en onderfinanciering van het daaraan gekoppelde nieuwe steunpunt  boezemt helaas niet zoveel vertrouwen in.

Kortom: het lokale cultuurbeleid is door Vlaanderen uit haar warme nest geduwd. Kil en koel helemaal op schema met haar genadeloos vrije marktdenken.

Voorwaar een warm Vlaanderen!

Bart Caron en Staf Pelckmans delen twee passies: een passie voor politiek en een passie voor kunst en cultuur. Wekelijks tot aan de verkiezingen (en wie weet daarna nog) bloggen ze over het belang van cultuur in de samenleving. Deze week is het woord aan Staf. Over de verhouding met het lokaal cultuurbeleid.

Bekijk de historische beelden van het ontstaan van de Kultuursentra(!) in Vlaanderen”

Ingediend onder mijn gedacht Reacties uitgeschakeld voor Vlaanderen duwt het lokale cultuurbeleid uit z’n bed!

boek

Klik hier om het boek te downloaden


'Vanop de Frontlijn, Reflecties op het Vlaamse Cultuurbeleid' - Bart Caron en Guy Redig, Uitgeverij Vrijdag, april 2019




Bart Caron met contrabas (foto: Viviane Decock)

 

Nieuws

Vlaams parlementslid Bart Caron (Groen) stopt met actieve politiek

We moeten af van ‘middeleeuwse’ overdracht van jachtrechten

Alternatieven voor dierproeven

Het ‘kleine’ parlementaire werk. Recente voorbeelden: Geluidshinder kusttram – Hakhoutbeheer – Restauratiepremies Onroerend Erfgoed – Beschermde landschappen

Ketnet wil zender voor allerkleinsten, “Legitieme vraag en begrijpelijke ambitie”

Gereglementeerde boekenprijs unaniem goedgekeurd door Vlaams parlement

Wat liep er fout met de bescherming Villa Slabbinck? (Brugge)

Groen verwelkomt Bellegemse windmolens, maar vraagt ‘windplan’ voor regio Kortrijk

Groen wil geen sloop hoekhuis Kasteelkaai-Belfaststraat.
Hoog tijd voor een Kortrijkse visie op erfgoed!

Woede van boeren terecht, maar alleen ander landbouwmodel geeft boeren een zekere toekomst.

Provinciebestuur W-Vl verliest vele (culturele) instellingen

Bart Caron : “Overdracht cultuurbevoegdheden provincies is een wangedrocht !”

Leve Mest-Vlaanderen

Nog geen bescherming poldergraslanden

Nog redders aan de kust?

Brugge weert plooifiets uit overheidsgebouwen

De Leie of het Kanaal naar Roeselare: Groen wil meer binnenvaart

Kortrijk Airport, milieuvergunning aangepast?

Wanneer faire prijzen voor landbouwproducten?

Kortrijk heeft de bus gemist

Burgerkabinet ontslaat Gatz niet van plicht om al bestaande inspraak te versterken

Steeds meer monumenten wachten op broodnodig onderhoud. Ondertussen verkrotten ze

Freya Piryns voorgedragen als vertegenwoordiger in de Raad van Bestuur van de VRT

Regering krimpt beloofde natuurgebieden langs de Leie sterk in

Bruggen in Kortrijk, werkende verlichting op de fietspaden is een brug te ver…

LAR-zuid, woordbreuk van de stadscoalitie

Informatie, diverse sporten en cultuur moeten prioriteit VRT blijven

‘Gemeenteraad is wachtzaal voor wie schepenambt wil’

Persmededeling: Groen maakt werk van versterking West-Vlaamse open ruimte.

Persbericht: 5 Groene werven voor een impuls in West-Vlaanderen.