Reality-tv

Ingediend op mei 26th, 2005 door bartcaron

Vraag om uitleg van de heer Bart Caron tot de heer Geert Bourgeois, Vlaams minister van Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media en Toerisme, tot de heer Bert Anciaux, Vlaams minister van Cultuur, Jeugd, Sport en Brussel, en tot mevrouw Inge Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over de realityshow ‘De supernanny’.

De heer Bart Caron: Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik stel deze vraag aan de minister van Media, maar ze is meer van toepassing op de minister van Welzijn. Sinds drie weken wordt door VTM het programma ‘De supernanny’ uitgezonden, realitytelevisie over gezinnen die een beroep doen op een gedragstherapeute. Het gaat daarbij om ouders met ernstige opvoedingsproblemen die de hulp inroepen van de therapeute Wendy. Ik las over het programma: ‘Wendy gaat zes keer als deskundige de uitdaging aan om oncontroleerbare kids terug handelbaar te maken, en dat in minder dan drie weken.’ Tussen haakjes, de uitzending van vorige zondag was qua toonzetting wel anders dan de eerste twee.
Het programma stilt blijkbaar een grote infohonger inzake opvoeding. De kijkcijfers zijn immers zeer hoog. Op 24 mei keken 862.000 kijkers naar het programma en haalde een marktaandeel van 37,1 percent. Het programma bekleedde daarmee de tweede plaats na ‘Hoezo’.

Onderzoek van het Kinderrechtencommissariaat toont aan dat er een behoefte is aan informatie over opvoeding. De helft van de ouders ervaren het ouderschap als moeilijker dan verwacht en bijna de helft van de ouders heeft het gevoel de opvoeding van hun kinderen niet goed in de hand te houden. Ze twijfelen er ook vaak aan of ze het wel aankunnen. Toch slagen de meeste ouders wel in hun zoektocht naar een bevredigende relatie met en opvoeding van de kinderen. Negen op de tien ouders verklaart te genieten van het ouder en opvoeder zijn, en heeft overwegend een goed gevoel over de relatie met hun kinderen. Ouders beschouwen zich niet als alwetende opvoeders en hebben onzekerheid, twijfels en gezonde angsten die moeten worden opgevangen en erkend.

De inzet van televisie en het verspreiden van informatie kan nuttig zijn. Veel geportretteerde situaties zijn voor vele ouders en kinderen herkenbaar, waardoor het hen kan helpen om stil te staan bij de eigen situatie en het eigen handelen. Het portretteren kan echter niet op om het even welke wijze. Verschillende jeugdpsychiaters en psychotherapeuten hebben de voorbije weken negatief gereageerd op het programma dat ze omschrijven als een ‘aanfluiting van de kinderrechten’. Ik verwijs in dit verband ook naar de nota van het Kinderrechtencommissariaat die we gisteren in onze mailbox hebben gekregen. Ik kom daar straks op terug omdat ze op een goede manier nuance en achtergrond aanbrengt bij deze discussie.

Het is niet alleen een aanfluiting van de kinderrechten. De vraag is of opvoedingsproblemen zomaar tentoongespreid mogen worden. Is er geen probleem met de geheimhouding van de hulpverlening? Hier wordt niet geacteerd. Echte mensen worden hier geëtaleerd. Reality tv is meer dan ooit succesvol. De chef van de productiemaatschappij Eyeworks, de heer Segers, werd vorige week aangesteld tot algemeen programmadirecteur van VTM. Eyeworks maakt ook Toast Cannibal, Allez allez Zimbabwe en De Nieuwe Mama.
In dit geval gaat het wel om kinderen. We kunnen ernstige vragen stellen bij het ethisch handelen van al degenen die hieraan meewerken. Ook de wijze waarop kinderen en hun ouders in al hun kwetsbaarheid worden tentoon gesteld, is volgens de psychotherapeuten ‘ongehoord’. Het gaat immers om jonge kinderen die voor de deelname aan het programma volledig afhankelijk zijn van volwassenen.

De Supernanny schotelt de kijkers een al te simplistisch beeld van wat hulpverlening eigenlijk omvat. Ik betreur dat ten zeerste. Het gaat om een persoon die werkt bij een door de Vlaamse Gemeenschap in het departement Welzijn gesubsidieerde opvoedingswinkel.
Er kan voor mij veel op tv. Als het over kinderen gaat, dan moeten we echter steeds rekening houden met die kwetsbaarheid. Kinderen die jonger zijn dan 12 jaar moeten worden beschermd omdat ze niet mondig en zelfstandig zijn. Dat staat ook in het Verdrag voor de Kinderrechten.

Mijnheer de minister, ik pleit er voor dat deze regering veel investeert in de opvoedingsondersteuning. Dat staat ook zo in het regeerakkoord en in de beleidsnota van minister Vervotte. Om de noden van ouders en kinderen in te vullen, moeten we investeren in informatiesessies en vormingsactiviteiten, in begeleiding in opvoedingswinkels, enzovoort. Kind en Gezin en het sociaal-cultureel werk kunnen daarin een heel grote rol spelen. De media moeten hun verantwoordelijkheid opnemen. Het Kinderrechtencommissariaat heeft gisteren in de adviesnota geschreven dat de media respectvol moet omgaan met deze problematiek. Het stelt dat de Vlaamse overheid een aantal normen en richtlijnen moet bepalen inzake het ethisch en professioneel handelen of werken met kinderen in de media en de manier waarop ze in de media worden voorgesteld.

Ik wil ook even verwijzen naar de recentste uitzending over de MUG-dienst. Een filmploeg die een MUG volgde, maakte opnames van iemand in een slaapkamer. Tijdens de opname kreeg de persoon een hartstilstand en overleed. De familie heeft aan de tv-makers gevraagd die traumatiserende ervaring niet op televisie te tonen. De zender heeft het verzoek gerespecteerd. Het Kinderrechtencommissariaat pleit er voor om samen met de commissies voor Media, Cultuur en Welzijn een aantal richtlijnen en een bijbehorende ethische code te ontwikkelen. De zenders zouden daarbij vrijwillig het engagement aangaan om die code te respecteren. VTM is een priv