Integratiebevorderende initiatieven

Ingediend op mei 10th, 2005 door bartcaron

Vraag om uitleg van de heer Bart Caron tot mevrouw Inge Vervotte, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, over integratiebevorderende initiatieven in verband met gezinsondersteuning

De heer Bart Caron: Mijnheer de voorzitter, mevrouw de minister, collega’s, ook ik begin mijn vraag met een ‘federale insteek’, hoezeer me dat ook spijt. Mevrouw Mandaila is als staatssecretaris bevoegd voor het gezin en voor personen met een handicap. De bevoegdheidsverdeling inzake welzijn, gezin en aanverwante dingen als interculturaliteit, opvoedingsondersteuning en dergelijke is in ons landje sterk verspreid.
Mevrouw Mandaila, in wier goede voornemens ik meen te mogen geloven, wil werken aan de problemen van gezinnen, die overigens niet klein zijn. Ze wil dat doen op basis van een evenwicht tussen enerzijds het wegwerken van ongelijkheden en anderzijds het ondersteunen van gezinnen in een heel kwetsbare positie. Het feit dat ik deze vraag stel, betekent niet dat ik van oordeel ben dat de federale overheid hier sturend mag optreden.
Een aantal bevoegdheden ligt echter nu eenmaal op het federale niveau, zodat we maar beter kunnen samenwerken dan elkaar tegen te werken. Persoonlijk heb ik de voorbije maanden vrij frequent contacten gehad met ouders van allochtone afkomst. Ik ben ervan overtuigd geraakt dat de problemen bij die families zeer groot zijn. De problemen hebben te maken met de culturele kloof tussen hun leven met hun eigen cultuur en hun leven in deze Belgische of Vlaamse samenleving.
Ze staan met elk been in een andere cultuur. Hun eerste cultuur vertoont in belangrijke mate een opvoedingspatroon met een brede maatschappelijke inslag, zodat de opvoeding voornamelijk gebeurt door de clan, het dorp, de gemeenschap en de buurt. Ze zijn echter terechtgekomen in de westerse samenleving met haar geïndividualiseerd leefpatroon, waarin opvoeding vooral wordt toevertrouwd aan de ouders en de school, en daarnaast aan enkele andere voorzieningen.

Daardoor ontstaat een grote mate van vervreemding tussen de kinderen en hun ouders. De ouders kunnen vaak niet om met de gedragingen van hun kinderen. Vorige week stond in de krant een artikel over het feit dat de participatie van allochtone ouders aan de reguliere oudercontacten in de lagere en middelbare scholen heel laag is. Dat is geen indicator van de problemen, maar toch een illustratie.

Mevrouw de minister, in uw beleidsnota hebt u opvoedingsondersteuning opgenomen als een heel belangrijk punt. Mijn vraag heeft echter te maken met de intenties van de federale overheid en met de specifieke problematiek van allochtone ouders met kinderen.

– Heeft de federale staatssecretaris, gelet op haar verklaringen, u reeds gecontacteerd om samen met alle actoren en vertegenwoordigers van alle gezagsniveaus – zoals zij het zelf noemde – samen te komen en initiatieven te ontwikkelen?

In Antwerpen is er een organisatie die de aanzet wil zijn tot een steunpunt opvoedingsondersteuning. Ik vermoed dat dit veeleer in de Vlaamse sfeer zit, en onder de bevoegdheden valt van de Vlaamse Regering.
– Hebt u daar weet van? Bent u bereid een coördinerende rol te spelen om dat initiatief te steunen?

Minister Inge Vervotte: Mijnheer de voorzitter, collega’s, de federale staatssecretaris heeft hierover geen contact met mij opgenomen. Het steunpunt opvoedingsondersteuning waarvan sprake is een initiatief van de beleidsgroep opvoedingsondersteuning van de stad Antwerpen zelf. Verschillende actoren uit het beleidsdomein Welzijn nemen aan die beleidsgroep deel, zoals de regioteams en de inloopteams van Kind en Gezin, de organiserende besturen van de consultatiebureaus van Kind en Gezin, de jeugddienst, de kansarmoedecel, de Lerende Stad, de CAW’s, het OCMW, Integrale Jeugdhulpverlening en de preventiecel bijzondere jeugdzorg.

Die organisaties werken er dus samen aan, en dat stemt ook overeen met onze visie op opvoedingsondersteuning. We hebben een evaluatie aangekondigd om de huidige versnippering tegen te gaan. Die evaluatie zal ook gebeuren via het parlement, dat er sturing aan kan geven. Het is onze bedoeling opvoedingsondersteuning te laten verlopen via een samenwerking van de verschillende actoren en sectoren, die zo voor een ruim aanbod kunnen zorgen. We zijn voorstander van netwerken waarvan iedereen deel uitmaakt die een of andere verantwoordelijkheid draagt. Dat zijn bijvoorbeeld de reeds genoemde partners in die beleidsgroep. Zij kunnen onderling afspraken maken, wat kan resulteren in bijvoorbeeld opvoedingswinkels, zoals in Genk. Het moet daarbij altijd de bedoeling zijn laagdrempelig te werken.

We willen dus de bestaande versnippering tegengaan, de krachten bundelen en meer aan netwerkvorming te doen. Die virtuele netwerken kunnen zelfs resulteren in werkafspraken over bijvoorbeeld opvoedingswinkels. In het aanbod voor allochtonen is het belangrijk dat onze benadering niet al te categoriaal is. We hebben goede ervaringen met de Inloopteams van Kind en Gezin. Momenteel zijn er dertien. Ik heb er een paar van mogen meemaken, en heb toen ervaren dat er een heel grote appreciatie van de ouders voelbaar is. Vaak zijn dat allochtone ouders, maar ook kansarmen. Voor hen zijn andere initiatieven vaak te weinig toegankelijk. Via de Inloopteams wordt alsnog de nodige toegankelijkheid bereikt. Er is een heel actieve opvolging, en de mensen worden actief uitgenodigd. Vaak gaat men daarvoor tot bij hen thuis.

Daar rijst ook steeds meer de vraag naar het opheffen van leeftijdsbeperkingen. Opvoedingsondersteuning is vandaag veelal gericht op de lagere leeftijdsgroepen. In de allochtone gemeenschap bestaat echter de uitdrukkelijke vraag naar een aanbod dat tegemoetkomt aan de onzekerheid en de problemen met opvoeding die allochtone ouders vaak hebben als hun kinderen al wat ouder zijn dan die huidige categorieën.

Dat is een belangrijke uitdaging voor de allochtone gemeenschap. De opvoedingsproblemen die specifiek zijn voor hun situatie en voor allochtone gemeenschappen, hebben misschien een extra effect in de puberteit. Daarom moeten we in de opvoedingsondersteuning voor deze doelgroep gerichter werken.
Samengevat werken we dus vooral via netwerken, samenwerking en de Inloopteams. Er is uitdrukkelijk vraag naar een ruimere opvoedingsondersteuning, die nu veelal beperkt is tot bepaalde leeftijdscategorieën. We denken dat via de laagdrempelige
Inloopteams een heel actieve beweging tot stand kan worden gebracht, waarmee we zowel de kansarmen als de allochtonen kunnen bereiken.

De heer Bart Caron: Mevrouw de minister, ik dank u voor uw antwoord. Ik heb in mijn vraag misschien niet genoeg beklemtoond dat er op het punt van de leeftijdsgrens een belangrijk verschil is tussen allochtone gemeenschappen en mensen van autochtone afkomst. In onze autochtone cultuur, met zijn opvoeding in gezinsverband, zit ingebakken dat we de kinderen langer bij ons houden, zowel in letterlijke als in figuurlijke zin in de omgang. Dat beschouwen veel allochtonen als een probleem omdat ze er niet mee kunnen omgaan. Ik ben heel blij dat u wilt nadenken over het verbreden van opvoedingsondersteuning. Het probleem is niet gering. Als we niet preventief handelen, komen veel van die kinderen helaas terecht in de bijzondere jeugdzorg, en wordt bevestigd dat er in een aantal groepen geen integratie is. Er is onbegrip door onkunde, en door het samenvallen van kansarmoede met de afkomst uit een andere cultuur, wat de achterstand versterkt.