Vlaamse adviesorganen moeten inbinden…

Ingediend op oktober 7th, 2013 door bartcaron

Het is niet in het grote nieuws geweest, maar de Vlaamse regering gaat fors ingrijpen in haar adviesorganen. Geen onschuldige ingreep, verre van. Het is een aanslag op de slagkracht van deze adviesorganen. Met een duidelijke politieke agenda. Die lastigaards uit het middenveld kunnen beter monddood worden gemaakt. De N-VA, die zich ontpopt tot etatistische en centralistische partij, is liever zelf baas. De partij moet duidelijk niet veel hebben van het middenveld.

Tot de verbazing van veel mensen, onverwacht en zo plots, besliste de Vlaamse regering de strategische adviesraden te herstructureren. De retoriek is modieus: tot een slankere overheid komen via zogenoemde efficiëntiewinsten. Volgens de regeringsnota zou dat moeten leiden tot ‘schaalvoordelen, minder verkokering en adviezen die inhoudelijk veel breder gaan’. Kan het nog wolliger?

De SERV, dat zijn de sociale partners. Kunnen zij deskundig advies geven over bijv. Het Kunstendecreet, of over woonzorgcentra of de huurprijzen van sociale woningen? Zitten de meeste specialisten niet in het middenveld? Het zijn net die mensen die vandaag die strategische adviesraden bevolken. De inbedding van adviesraden in de SERV, zoals de SARC, houdt absoluut geen rekening met de realiteit dat in pakweg ontwikkelingssamenwerking, cultuur of welzijn de sociale partners niet de geschikte en zeker niet de enige adviseurs en/of gesprekspartners zijn.

We hebben de indruk dat wat nu gebeurt een ander doel ambieert, nl. het verzwakken van de strategische advisering. De Vlaamse regering heeft liever geen lastige en kritische raadgevers. Denk aan de Woonraad (die waarschijnlijk te kritisch was over de woonbonus), de raad welzijn en gezondheid, de raad Cultuur,… Die zullen daardoor veel van hun onafhankelijkheid verliezen. Dat is jammer. Een goed samenspel leidt tot een hogere kwaliteit van de beleidsvoering. Het is een goede traditie dat het maatschappelijk middenveld daarbij betrokken wordt.

Wat nog het meeste stoort is dat in dezelfde zwaai enkele adviesraden worden afgeschaft. De raden voor internationaal beleid (ontwikkelingssamenwerking), binnenlands bestuur, en wetenschappelijk onderzoek verdwijnen. De Vlaamse overheid liever geen bemoeials?

Verontrustend is ook de economische logica van deze operatie. Cultuur, welzijn e.d. worden voortaan vanuit die ratio benaderd. Het gaat om veel meer dan dat, toch? Adviezen over deze thema’s zullen ondergeschikt worden aan economische doelstellingen.

PS1 Opvallend is ook dat enkel de SERV door de Vlaamse regering om advies werd gevraagd over deze hervorming. De mening van de andere adviesraden over hun eigen voorbestaan, fusie met een andere raad of opname in de SERV, doet dus blijkbaar niet ter zake voor de regering. Dat is op zich al veelzeggend.

PS2 Ik wil graag een voorstel doen aan de minister, voor het geval hij de effectiviteit van de strategische adviesraden wil verhogen. Ik durf voorstellen om het advies vroeger te vragen, nl aan het begin van de hele besluitvormingsprocedure. Nu wordt meestal pas om advies gevraagd na de principiële goedkeuring van de beslissingen op de Vlaamse regering. Dat is in veel gevallen te laat om nog impact te kunnen hebben.