bartcaron.be

Koffie voor iedereen

Ingediend op april 26th, 2013 door bartcaron

Een kleine week in Madrid en Barcelona. Met de commissie Bestuurszaken, Integratie en Toerisme van het Vlaams parlement. Een vol programma, best leerzaam, maar ook aangenaam. Even weg van de kortzichtige kijk op de problemen, zoals wij die kennen. Als je Vlaamse kranten leest op de ipad – die komen moeiteloos via WIFI binnengewaaid – ervaar je weer eens de dorpspolitiek die ons toch zo kenmerkt.
Spanje zit in een economische crisis, een diepe crisis mag je wel zeggen. De werkloosheid bedraagt 27%, de jeugdwerkloosheid bijna 50%. In Vlaanderen komen we nog lang niet aan de helft van deze cijfers. Dat staat haaks op het (straat)beeld. Dat straalt grandeur, welvaart en klasse uit. Madrid, stad van boulevards, historische architectuur, veel groen in parken, langs straten en pleinen. De ex-hoofdstad van een vergaan imperium, met een bouwprogramma dat je best als Babels kan omschrijven. Met als toetje het calle30-project. De ringweg, een snelweg werd ondergronds gebracht, waardoor bovengronds veel groen kon komen, met fiets- en wandelpaden, schitterende pleinen en fascinerende zichten op de rivier. De Antwerpenaren mogen alvast beginnen dromen … Misschien de ring niet rondmaken, maar de bestaande snelweg overkappen en intunnelen? En de bestaande tunnels onder de Schelde aanpassen. Hoewel, wie zal de veerman betalen? Het Madrileense plan kostte 3,5 miljard euro, voorwaar ook geen peulschil. Als het vandaag niet gerealiseerd zou zijn, maar zou gepland worden, zou het nog gebeuren? Idem voor het fenomenale net van hogesnelheidstreinen. In 2u30 van Madrid naar Barcelona, comfortabel en snel dus. Maar het vertakte spoorwegennet van snelle treinen kost handenvol geld en is niet rendabel.

De welvaartstaat botst tegen haar grenzen. De bouwwoede is verdwenen, de vastgoedbubbel is ineengeklapt, investeringen zijn er nog weinig … Hier, in Spanje, wordt langzaam maar zeker geaccepteerd dat een algemene verarming van de bevolking onvermijdelijk is. De signalen zijn duidelijk: de lonen dalen, pensioenen worden door de staat verminderd, de gezondheidszorg, zoals de prijs van medicamenten, wordt duurder, subsidies ook voor sociale en culturele werkingen worden afgebouwd, het leefloon bedraagt nog amper 480 euro, de voedselbanken draaien als zot … De voorbode van wat we ook bij ons krijgen? In Spanje wordt door velen hard geijverd voor een sterk sociaal beleid, maar het is niettemin een behoorlijk hard regime. Zo is de werkloosheidsuitkering beperkt tot maximaal twee jaar, krijgen immigranten geen gezondheidszorgen meer, behalve in Catalonië…

Barcelona is de hoofdstad van Catalonië. En daar zijn ze fier op. Elke dag timmeren ze verder aan hun grootsheid. Ze zetten er veel middelen en groot alaam voor in. Olympische Spelen, fantastische architecturale projecten, urbanisme, congressen enz… Het moet gezegd: de stad bulkt van de parels van hedendaagse architectuur. De lanen blinken uit in grandeur, de winkels zijn van exquise kwaliteit, de cafés ontelbaar en zo verscheiden, de metro rijdt frequent en stipt. Maar ook deze welvarende deelstaat ontsnapt niet aan de crisis, De Catalaanse fierheid zal dat niet remediëren. 30% heeft hier Catalaans als moedertaal, maar 55% van de bevolking voelt zich Catalaan. Fier. Het Catalaans is de taal van bestuur, handel en onderwijs. Op school leren alle kinderen én Catalaans én Spaans. Meertaligheid is hier de norm. Daar kunnen we bij ons een punt aan zuigen …. Zich Vlaming voelen, maar meertaligheid bevorderen …

Immigratie is hier, net als overal in het rijke westen, een belangrijk fenomeen. Anderhalf miljoen migranten in 10 jaar tijd in Catalonië, op een bevolking van 7,5 miljoen mensen. Eigenlijk wel vergelijkbaar met Vlaanderen. 20% van de bevolking is migrant, 30% van de kinderen van vreemde origine, 50% van de migranten van hen is werkloos. Er wordt een progressief migratiebeleid gevoerd. Niet verkrampt, noch bekrompen, het is een beleid dat staat voor gelijke kansen. Migranten dragen bij tot de economie. Ze worden opgevangen, krijgen rechten maar er wordt verwacht dat ze zich integreren. Dat doen ze ook. Dat de helft van hen uit Spaanssprekende landen (ex-kolonies) komt, vergemakkelijkt dat wel wat, maar toch. Met een Zodiac vaar je in 6 minuten van Marokko naar Spanje. Realiteitszin. Niet tegen windmolens vechten. Integratie is hier een recht, geen plicht. Migratie is geen probleem, er zijn wel sociale problemen zoals uitsluiting, armoede, werkloosheid… En er is geen enkele racistische partij. Integendeel, er is bijna een consensus over het migratiebeleid. Al komen er barsten: de centrum-rechtse partido popular wil toch beperkingen. en pleit voor ‘aanpassing’. Ondertussen bouwt de centrale staat echter de financiële middelen voor inburgering af.

Koffie voor iedereen? Deze metafoor hanteren de Spanjaarden als beeld voor hun staatsindeling. Elke regio heeft dezelfde bevoegdheden en in principe gelijke financiële middelen. Alleen, de drang naar autonomie, en zelfs onafhankelijkheid is zeer verschillend tussen de regio’s onderling. Het thema van de transferts tussen Catalonië en Spanje is hier heikel. Het rijkere Catalonië wil minder delen met de armere regio’s in Spanje. Waar hebben we dat nog gehoord? Hoe ver reikt de solidariteit? Signaal van collectief egoïsme? Of selectieve solidariteit? En wat dan binnen Europa? Dat is best een lastige uitdaging.

De stad is echter in diepe rouw. Barca kreeg een pak slaag van Bayern. Als het een troost mag zijn, ook Real Madrid werd vernederd. Als dat geen metaforen zijn voor de toekomst van Spanje.

Ingediend onder bart schrijft, mijn gedacht 4 reacties

4 reacties op “Koffie voor iedereen”

Adriaan schreef:

27 april 2013 om 02:54

Dag Bart,

Ik was een week voor jou in Catalonië – o.m. om mijn Catalaans te oefenen en om de samenwerking met onze Catalaanse collegae te bespreken en te plannen.

Ik vergaderde in Barcelona, maar verbleef in de omgeving.
Barcelona is een veeltalige grootstad net als Brussel. Om de realiteit van catalonië te ervaren en te weten hoe men zich er voelt moet je buiten Barcelona gaan. Brussel is Kortrijk niet.
Ik was deze keer in Mataro en Arenys de Mar.
Ik ga sedert jaren naar Catalonië en ben in vlot in staat de Catalaanse pers te lezen, en hun TV uitzendingen te volgen. Dat Catalonië geen geld meer wil afstaan is een heel recent verschijnsel en de Catalaanse samenleving is precies gebaseerd op solidariteit. Vroegere argumenten waren steeds cultuur-argumenten en gebaseerd op historische gegevens (o.m. verwijzend naar het Verdrag van Utrecht dat wij dit jaar hier ook vieren).
Oorzaak is enerzijds de crisis, maar vooral dat Madrid bedragen die toegezegd werden en vanuit de centrale fiscaliteit aan Catalonië zouden moeten overgedragen worden niet meer doorstort. Dat verhaal van ‘gelijke financiële’ middelen klopt niet – zelfs de fiscaliteit is verschillend tussen de verschillende regio’s (zo heft Baskenland zelf de meeste belastingen en stort die door aan Madrid, in Catalonië is het omgekeerd). Recent besliste Madrid unilateraal om de overeengekomen subsidiëring van de wetenschappelijke onderzoeksinstellingen in Catalonië met 38,6% te verminderen, om het overleven van een aantal top-instellingen te garanderen moet de Catalaanse overheid nu uitzonderlijke maatregelen nemen (een analyse van dfe desastreuse toestand stond in de Catalaanse krant ARA, 13 april).
En vanuit Madrid werd na de grote betoging van september vorig jaar nog maar eens opgeroepen om alle Catalaanse producten te boycotten.

Over de taal: in het Catalaanse ‘Estatut’ was bepaald dat het Catalaans de voertaal in Catalonië zou (en buiten Barcelona is dat inderdaad zo – in Arenys de Mar moest ik niet met Castiljaans=Spaans afkomen, vorig jaar in het wijn- en cavastadje Vilafranca evenmin). Dat principe werd door het Hooggerechtshof vernietigd, omdat in de Spaanse Grondwet staat dat de voertaal voor heel Spanje het Castiljaans is. Dit betekent dat de rechtspraak in het Castiljaans moet geschieden en dat de Catalanen die in de rechtbank het Catalaans willen gebruiken daarvoor beroep moeten doen op het Europees Minderhedenverdrag: in 2011 werden er in rechtszaken daardoor maar 34.734 uitspraken in het Catalaans gedaan tegen 230.305 in het Castiljaans. In Barcelona gebeurde in minder dan 8% van de gevallen een behanding in het Catalaans, in Girona ca. 45%.
Het onderwijs werd in principe in het Catalaans gegeven – maar recent decreteerde het Hooggerechtshof dat wanneer één leerling vraagt om les te krijgen in het Castiljaans de leraar de lessen moet geven in het Castiljaans. Dat werkt als een rode lap op een stier – stel je voor dat vanuit de federale overheid bij ons zou bepaald worden dat als één leerling van een klas vraagt om les te krijgen in het Frans, de leraar zou verplicht worden om in het Frans les te geven.
Het is een beetje als de toestand in België van voor de Gelijkheidswet van 1898…
In april 2011 organiseerden 23 migrantenorganisaties samen met Catalaanse verenigingen op de Rambla del Raval in Barcelona een grote lipdub voor het Catalaans “com a eina d’inclusió dels nouvinguts i de cohesió social” (als middel tot integratie van de nieuwkomers en sociale cohesie) – zie http://societat.e-noticies.cat/lipdub-pel-catala-52592.html.
Drie dagen geleden – op 24 april – vond er een actie met post-it briefjes plaats waarbij migranten opriepen tot het aanleren en gebruiken van het catalaans (in Catalonië worden nu zo’n 200 verschillende talen gesproken, maar het Catalaans moet alle etnische groepen verenigen), zie: http://www.vilaweb.cat/noticia/4108287/20130424/catala-llengua-comuna-espai-irrenunciable.html. Toen was jij daar in de buurt, misschien een Nederlandstalig post-it’je opgehangen ?
Wanneer zo iets bij ons ?

Opmerkelijk, bekeken vanuit Vlaanderen, is ook dat het Catalaans nationalisme erg links is – bij de laatste verkiezingen waren de ERC (links-republikeinen, 21 zetels, +11) en groen-links (ICV-EUiA,13 zetels, +3) de grote winnaars, elk met een sterk independentistisch discours.

Toen ik in Arenys de Mar uit m’n hotel kwam zag ik op de hoek van de straat een tegeltableau met daarop “El poble que sap enaltir la seva llengua i tradició, és un gran poble” (Een volk dat zijn taal en tradities hoogacht is een groot volk). En het Catalaanse Estatut (2006) stelde in zijn art. 22§1: ‘Totes les persones denen el deure de respectar i preservar el patrimoni cultural’ (Iedereen heeft de plicht het cultureel erfgoed te respecteren en te bewaren)

Ik wil wel een grondig mijn Catalaanse ervaringen met de jouwe vergelijken.
Intussen vind je op mijn Facebookpagina’s een reeks foto’s, en ook heel wat links en commentaren over Catalonië.

Moltes saluts
i fins aviat
Espero beure una cervesa amb vostè

Adriaan

PS: aan de Universiteit van Lille III in Villeneuve-d’Ascq kan je Catalaans leren, toffe docente, toffe studenten
walter maes schreef:

29 april 2013 om 11:49

Daarvoor en voor niets anders (maar ook voor de centen) zitten die politieke kereltjes in ‘t parlement. Een snoepreisje naar Barcelona en Madrid op kosten van Honoré Gepluimd. Welke gepluimde belastingbetaler droomt daar niet van ? ‘Het was aangenaam’ zegt Caron. En warmer dan bij ons. Dat kunnen we best geloven. Eerlijk is Caron wel. En geen dorpspolitiek aldaar zoals in het bekrompen Vlaanderen. En ze zijn tweetalig, de Catalanen. Vlamingen daarentegen…Ze hebben één noodlottige eigenschap gemeen met de Vlamingen : super egoïstisch en af en toe een beetje separatistisch.
Bart ligt daar allemaal niet wakker van. Een weekske vakantie, een plezierreisje naar het zonnige zuiden op kosten van Jan Modaal, daarvoor doen hij en zijn collega’s het en VOOR NIETS ANDERS. Zonnige groeten !
Bart Caron schreef:

29 april 2013 om 12:39

Och ja, beste walter Maes, politici zijn zakkenvullers. We kennen de mantra van mensen van het type ‘ik ben perfect, de anderen profiteurs’. Maar is dat wel zo? Misschien is het ook goed ‘voor het slapengaan even in het eigen hert te kijken’ zoals de door jou geliefde Vlaamse auteur Alice Tahon schreef.
Één keer op reis met een commissie vangnet parlement om de vijf jaar. Niet luxueus, met veel aandacht voor sociale projecten. Maar dergelijke werkingen zal jij wel geldverspilling noemen.
walter maes schreef:

15 mei 2013 om 06:00

Neen, geen zakkenvullers. Eerder totentrekkers. Inderdaad: de politieke carrière als financieel vangnet. Schaamteloos switschen tussen politieke partijen. Opportunisme. Carrièreplanning. Beroepspolitiekers bij gebrek aan een eerbaar beroep, zoeken maar één ding : een royaal inkomen om hun kroost in leven te houden, zorgeloos door het leven te trekken en het spaarvarken aan te dikken. Komt daar een snoepreisje bij, wel, leerzaam en aangenaam en meer moet dat niet zijn.
Meer moet men niet zoeken achter de praatjes van het teveel aan politieke kwasten.
Kunnen ze niet afgeschaft worden ? De ‘mensen’ verlangen maar één ding : gerust gelaten te worden.
Stemmen voor het jobke van politiekers, ik bedank ervoor.