Straatnaamgeving in Kortrijk …

Ingediend op maart 15th, 2013 door bartcaron

Een straatnaam goedkeuren, het is zo’n puntje dat op een gemeenteraadszitting heel snel is afgehandeld. De voorgestelde naam (door de onafhankelijke straatnaamcommissie) wordt meestal vlot aangenomen. Vaak kennen de raadsleden de verdienste niet van de persoon die een straat krijg, maar goed, dat is de verantwoordelijkheid van de commissie. Ter info: de Constantin Vandermeerschstraat is genoemd naar een voormalige burgemeester van Rollegem, en medeoprichter van de lokale fanfare.
De samenleving verandert, terwijl straatnamen een soort eeuwigheidswaarde hebben. Ze zijn een spiegel van ons verleden En het is vaak een delicate kwestie. Wie ergens een woning koopt in pakweg de Hellestraat, waar ik zelf nog gewoond heb, die zal zich dat misschien zijn hele leven beklagen. En er is ‘eer’ aan verbonden. Als pakweg Emmanuel de Bethune in de toekomst een straatnaam krijgt, zal dat een pad, een weg, een straat, een laan of een lei worden? Dat drukt appreciatie uit. Gelukkig hebben we hier geen Maarschalk Fochplein. Allemaal gevoelig. Zeker als je straks ook in de Zwarte Reke gaat wonen of de Krakeelhoek.
Maar wat we zeker zijn, is dat de gemeenteraad bevoegd is voor de straatnaamgeving.

Toponiemen, bekende figuren, feiten uit de geschiedenis …. het zijn mogelijke aanknopingspunten. Laat me even naar Kortrijk kijken.
Op een voorbije gemeenteraad moest er weer een straatnaam worden toegekend. Pastoor Dewitte was de gelukkige van dienst. Hij vervoegt de andere 101 straten die rechtstreeks gelinkt zijn aan de Katholieke kerk. 10% van alle starten en pleinen in onze stad draagt een naam gelinkt aan de katholieke kerk.  Daar zitten heiligen, kloosterordes, pastoors en kanunniken bij. Zelfs de Heilige geest heeft in Kortrijk een eigen straat. En ook het vagevuur, het hemelrijk en zelfs de hel. Daartegenover staat Erasmus moederziel alleen als tegengewicht. Een straatnaam voor een vertegenwoordiger van een andere erkende religie is niet te vinden.

Dat de katholieke kerk in het verleden haar verdienste had in deze stad staat buiten kijf. Ik ben er dan ook geen voorstander van om straatnamen te veranderen. Toch ben ik er voorstander van om ook uit andere (niet-katholieke) hoek verdienstelijke personen te belonen met een straat. Of geloven we echt dat enkel dat wie wekelijks naar de mis gaat (ging) een straat mag krijgen. De (religieuze) diversiteit in deze stad moet zich ook afspiegelen in de straatnamen. Ik kijk alvast uit naar de eerste profeet Mohamed-straat. Als dat niet kan moeten we maar kiezen voor seculiere straatnamen. Verdienstelijke personen genoeg.

Maar niet alleen qua levensbeschouwing moet er dringend wat meer diversiteit komen in de straatnamen. Ook het genderevenwicht zit behoorlijk fout. Voor elke 9 mannen die hun naam lenen aan een straat is er slechts één vrouw. Geloven we in deze stad echt dat er dus 9 keer meer verdienstelijke mannen dan vrouwen bestaan? Ook hier moet dringend een correctie komen. Al zal de inhaalbeweging traag gaan als we geen bestaande namen wijzigen. Wij pleiten niet om straten van naam te veranderen (behalve dan misschien van Leopold II, wiens blazoen ook niet meer op te blinken is.

In het verleden vroegen zowel Cathy Matthieu als ikzelf om een straat te noemen naar Jan Vermeire, de stichter van Poverello, geboren en opgegroeid in Kortrijk. Helaas. maar er zijn nog voorvechters van sociale ontvoogding die geen straat kregen … En artiesten?

Daarom, mag ik een lans breken om in de toekomst wat meer (ideologische) diversiteit in de straatnamen te steken en ook ruimte te maken voor verdienstelijke vrouwen. Die zijn zeker met evenveel als mannen …
Zo kunnen de straatnamen weer een weerspiegeling worden van de waarden waar we als samenleving voor staan. Ik hoop dat de stadscoalitie dezer uitdaging met plezier aanneemt en zo onze stad pluralistischer en diverser zal inkleuren dan de voorbije 150 jaar.

Laat ons afspreken dat de bevoegde gemeenteraadscommissie de straatnaamcommissie uitnodigt voor een babbel. Ik wil graan de criteria kennen die de straatnaamcommissie hanteert. En mag ik vragen dat het schepencollege deze bekommernissen aan hen overmaakt?

Tusenkomst in de gemeenteraad van 11 maart 2013
(met dank aan Matti Vandemaele)