Bussen van De Lijn: illustratie van meervoudig links

Ingediend op januari 22nd, 2014 door bartcaron

Het debat over De Lijn in de plenaire zitting van het Vlaams parlement, zou een prachtige oefening opleveren voor studenten politieke en sociale wetenschappen. Je zou kunnen analyseren waar de verschillen zitten tussen SP.A en Groen, wat het onderscheid is tussen progressief en links, waar de asociale punten van N-VA zich situeren, waarom CD&V-ers tsjeven worden genoemd, en zelfs hoe minister Hilde Crevits de populistische trommel kan roffelen zonder dat ze die indruk wekt. Ze zegt bijv., op de kritiek dat er wel veel geld in wegen wordt geïnvesteerd, dat die wegen toch ook nodig zijn om bussen op te laten rijden? Ja ja, maar Vlaanderen investeert vooral in snelwegen en grote gewestwegen, die amper gebruikt worden door het openbaar vervoer.

Ik bespaar de lezer de link naar de uitzending van Villa Politica. Het debat had niet bepaald een hoog intellectueel gehalte, het leek bij wijlen op een toogdiscussie in een oud café vol aan hun barkruk vastgeroeste stamgasten, best wetende dat het de kwaliteit van hun café en van de samenleving niet zal beïnvloeden.

Bussen als lege dozen. En toch, het debat toonde zo mooi aan dat er sterk uiteenlopende visies leven over openbaar vervoer. Hogere tarieven? Niet meer gratis voor senioren?
Bussen als metafoor van het keizer-kosterbestuur van Vlaanderen. Lokale besturen moeten zich niet komen bemoeien met bussen en trams. Dat die toevallig over gemeentewegen rijden, is geen reden. De burgemeesters krijgen de klachten, De Lijn blijft stoïcijns doof.

Nog even over dat verschil tussen SP.A en Groen. Interessant. De SP.A wil niet af van de gratis bussen voor 65-plussers. Wij wel. We worden daarin gesteund door de Vlaamse Ouderenraad, OKRA enz. Als ouderen zouden moeten betalen, zou dat zowat 10 miljoen euro opbrengen. Het is geen fortuin, maar het kan helpen. Kapitaalkrachtige ouderen hebben er toch geen probleem mee om een busticketje te kopen? Voor mensen in armoede zijn sociale correcties uiteraard wel nodig. Maar daarvoor moet toch niet iedere gepensioneerde gratis reizen met bus en tram? Ik denk dat ouderen liever betalende bussen hebben dan gratis bussen die niet rijden. Netjes gezegd: ouderen willen vooral voldoende en comfortabele bussen met een behoorlijke frequentie, liever dan gratis bussen die veel minder rijden.
Het is een merkwaardig schouwspel. Aan het decreet Basismobiliteit, een geesteskind van Steve Stevaert, mag niet geraakt worden. Zo moet iedereen een bushalte vinden binnen de 750 meter van zijn woning. Mooi idee, maar nooit gerealiseerd. Zouden we niet beter nadenken over de wijze waarop iedereen mobiel kan zijn. Nee, we willen niet nog meer avondritten afschaffen, laat staan lijnen op het platteland afschaffen.

Dezelfde regering, met de SP.A, dwong De Lijn te besparen. De basismobiliteit is peperduur. Als het openbaar vervoer wil overleven dan zal het zeer sterk vraaggericht moeten worden. En de basismobiliteit maakt daar abstractie van. Teveel lege bussen, veel te vaak. Maar vaak ook overvolle en uitpuilende bussen of trams. Twee keer problemen, vandaag zonder goede oplossingen. Zoals een Groene collega zei: “Het klinkt straf, maar de basismobiliteit heeft de opmars van het openbaar vervoer in Vlaanderen heel erg vertraagd.”
Een sociale aanpak van het openbaar vervoer heeft meerdere gezichten…