Musea slaken (te?) late noodkreet

Ingediend op juni 7th, 2014 door bartcaron

De musea hebben gelijk. Met 24 zijn ze, de door de Vlaamse Gemeenschap erkende en gesubsidieerde musea. Toen minister Joke Schauvliege in de lente de subsidies voor de volgende vijfjarige periode bekendmaakte, reageerden enkele intimi verontwaardigd. De musea zelf bleven stil. oorverdovend stil. Hoe komt dat toch? Ongetwijfeld om de musea voor het overgrote deel bestuurd worden door overheden, vooral door steden. Er zijn altijd lokale bestuurspartijen die zich wat geremd moeten voelen omdat hun partij ook deel uitmaakt van de Vlaamse regering. En zo kon de minister (en de regering) zonder schade wegkomen, geheel ten onrechte. Maar nu de Vlaamse regering nog enkel de lopende zaken regelt, en de ministeriële kabinetten wachten op nieuwe excellenties, durven de musea zich wel roeren. Jammer genoeg te laat, maar beter laat dan nooit. Ze hopen terecht dat de volgende Vlaamse regering de onrechtvaardigheid zal herstellen. Ze hebben immer overschot van gelijk.

De sector heeft argumenten te keur en te koop. Het zijn culturele vlaggenschepen met impact. Onze musea hebben immers bijzondere collecties. Ze koesteren ons visueel en materieel geheugen en leggen vandaag vast wat voor de toekomst belangrijk is.

Iedereen erkent dat wel, maar de VLaamse overheid stelt zeer hoge verwachtingen. Terecht? Ja, maar dan moet wzt daar financieel tegenover staat, evenredig zijn. Musea moeten aan vele criteria beantwoorden: een actieve collectievorming, een grondige wetenschappelijke benadering, voldoende aandacht voor behoud en beheer, maar ook digitalisering en ontsluiting van de collecties, meespelen op internationaal niveau, maatschappelijk verankerd zijn. En de lat hoog leggen werkt: er is ontegensprekelijk een sterke drive en een dynamiek in de museumsector en onze medewerkers staan op scherp.

Maar dit staat haaks op de stagnerende budgetten. De overheid (i.c. minister Joke Schauvliege) erkent al jaren dat de museumsector ernstig ondergesubsidieerd is. Dit werd nogmaals pijnlijk duidelijk bij de jongste subsidieronde voor de periode 2014-2018: de verwachte en beloofde verhoging kwam er niet. De minsiter kon deze noodzaak niet hard maken in de regering.

Ze werd daarin ook niet aangepord door de museumsector zelf. Zoals al gezegd is deze brave sector vooral in overheidshanden en (te) brave medewerkers. Het zou in de kunstensector geen waar zijn geweest. Ze braken desnoods de ambtswoning van de minister-president op het Martelaarsplein eigenhandig af….

Het is niet vol te houden. Hoe lang kan een overheid verhoogde kwaliteitseisen stellen en daar niet de nodige middelen tegenover zetten? Er dreigt een leegloop van talentvolle medewerkers weg. De musea kunnen de collecties met moeite in stand houden, amper iets tot niets aankopen.

En daarom is de vraag van de sector om deze situatie te keren, meer dan terecht. Vandaag geeft de Vlaamse Gemeenschap aan de 21 erkende musea in totaal 8,2 miljoen subsidies. Per museum is dat een lager bedrag dan een klein theatergezelschap. Verdubbelen is legitiem. Als de musea aan de nieuwe Cultuurminister hun boodschap gaan overmaken, vrees ik echter het voorspelbare antwoord, nl. dat de nieuwe subsidies – de facto dezelfde als in het verleden – ingaan op 1 januari 2015 en voor vijf jaar gelden. Tot dan kan er weinig of niks gebeuren, en het is crisis, en er komen andere bevoegdheden bij, en ndus meoten we besparen, en nog veel meer van dat soort blablabla. Eigenlijk is de vorige regering laf geweest met de musea…

Ik hoop voor de musea dat het niet te laat is.