Regen kan je niet voorkomen – overstromingen wel

Ingediend op november 22nd, 2010 door bartcaron

Tienpuntenplan voor Kortrijk

Kortrijk heeft wellicht geluk gehad. Op wapenstilstand en de dagen nadien viel de regen ook wel met bakken uit de hemel, maar we kregen bijlange niet de 70 liter over ons heen als bijvoorbeeld Geraardsbergen of Oudenaarde. Ook Zwevegem, toch wel pal in onze achtertuin, kreeg het zwaar te verduren. We hebben dus geluk gehad. Met hevige regenval moet je nu eenmaal geluk hebben; hij valt of hij valt niet.

Wanneer we echter spreken over de gevolgen van die vele regen, overstromingen, kunnen we niet meer teren op geluk. Zeker in het licht van de klimaatsverandering, moeten we rekening houden met nog meer van die uitzonderlijke periodes van zware regenval. We kunnen ons dus maar beter goed voorbereiden en een degelijk preventieplan opmaken en uitvoeren.

Maar heeft Kortrijk zo’n plan? Groen!Kortrijk alvast wel.

1. Kortrijk heeft een basisopdracht bij de realisatie van een integraal waterbeleid. Samen met het bekkencomité Leie kan de stad er voor zorgen dat overstromingen worden vermeden door effectief meer ruimte te geven aan water :
De Leie en de beken moeten weer kunnen meanderen en op zoveel mogelijk plaatsen terug beschikken over een winterbedding of ruimtes die tijdelijk kunnen overstromen. Zo kan het water worden vastgehouden.
Daarnaast kunnen er meer (buffer)bekkens komen (Rollegem, Marke …).

2. Water moeten we vasthouden aan de bron en vertraagd afvoeren langs grachten en greppels. Door het snel afvoeren van grote volumes water via ingebuisde beken en rivieren of door grote riolen, zorgen we voor wateropstoppingen en overstromingen in lager gelegen gebieden. Beken en grachten die ingebuisd werden, kunnen we, waar mogelijk, op termijn beter terug boven de grond halen. Een inventarisatie is alvast een eerste dringende noodzaak.
Bij voorkeur worden deze grachten en beken dan nog omzoomd met kleine landschapselementen; hagen en heggen of door een verantwoord akkerrandbeheer.  Dit stimuleert niet enkel de infiltratie en vertraagde afvoer, maar voorkomt ook erosie van kostbare landbouwgrond.
Blauwe aders zijn bovendien een bron van rust, recreatie en natuurontwikkeling. Kijk maar naar de nieuwe en prachtige Leiedoortocht in Kortrijk.

3. Bij nieuwe straten of bij de heraanleg ervan kan de stad infiltratiegreppels voorzien. Bij nieuwe verkavelingen kunnen wadi’s worden aangelegd; lager gelegen groene zones die in de zomer de ideale ravotplaats zijn, maar in natte periodes het regenwater bufferen en trapsgewijs traag afvoeren.

4. Kortrijk moet consequent en daadwerkelijk rekening houden met de watertoets bij het beslissen over een bouwvergunning. Er mag niet meer gebouwd worden in overstromingsgebieden. Kortrijk plant 400 nieuwe woningen op Langwater (Lange Munte). De grachten in die toekomstige wijk stonden vorig weekend allemaal ruim buiten hun oevers…. Nu waren het nog ondergelopen landbouwgronden, morgen huizen? En ook in Heule zouden er verkavelingsplannen bestaan in de nabije omgeving van de Toortelbeek en de aansluiting op de Heulebeek. Ook hier dringt een inventarisatie zich op.

5. Het afkoppelingsbeleid moet doortastend worden verder gezet. Gezinnen en bedrijven worden aangezet om regenwater en afvalwater maximaal te scheiden. Regenwater hoort thuis in grachten, niet in rioolpijpen. Het overbelast niet enkel de rioleren, maar ook de zuiveringsstations.
Kortrijk subsidieert nu al de installatie van regenwaterputten en groendaken, maar het kan beter. Nog beter dan bufferen en afvoeren in gescheiden stelsel is immers het maximaal benutten van alle eigen infiltratiemogelijkheden. Veel tuinen zijn perfect geschikt als infiltratiebekken.
In risicogebieden kan de stad ook particulieren steunen die (samen) grotere (ondergrondse) buffer- en infiltratiebekkens aanleggen, van waaruit het water langzaam de grond in kan sijpelen.

6. Op termijn zouden enkel nog zelfzuiverende nieuwbouwwijken mogen gebouwd worden, wijken die zelfstandig hun afvalwater opvangen, zuiveren en hergebruiken en zo dus geen afvalwater meer lozen in de gemeentelijke riolen.

7. Zuinig watergebruik is noodzakelijk bij gezinnen en bedrijven. Regenwater kan opgevangen en opnieuw gebruikt worden om kostbaar leidingwater te sparen. De stad Kortrijk kan subsidies verlenen voor wateraudits, die gezinnen of KMO’s helpen hun waterverbruik in beeld te brengen.

8. De stad Kortrijk moet absoluut werk maken van het verminderen van de hoeveelheid verharde oppervlakte in de gemeente. Via premies kunnen particulieren, instellingen, scholen aangespoord worden om opritten, wegen, speelplaatsen te ‘ontharden’ of op zijn minst hiervoor materialen te gebruiken, die water doorlaten.
Het spreekt voor zich dat ook bij de beoordeling van nieuwe bouwaanvragen, nauwlettend wordt toegezien op de maximale beperking van verharde oppervlaktes. Grote verharde oppervlaktes zoals voor de ingang van het nieuwe ziekenhuis mogen dus nooit meer kunnen, tenzij ze waterdoorlatend zijn.

9. De stad kan ook heffingen voor bedrijven aanpassen op basis van de hoeveelheid verharde oppervlakte (verharde parkeerplaatsen, …) die ze voorzien, tenzij deze gecompenseerd worden door voldoende buffermogelijkheden en infiltratievoorzieningen. Dat moet onderzocht worden.

10. De stad moet het goede voorbeeld geven: het waterverbruik van de eigen diensten verminderen, bij (ver)bouwwerken van eigen gebouwen maatregelen nemen om water op te houden, groendaken op eigen gebouwen, geen grote parkings die geen water doorlaten, een eigen klimaatplan om broeikasgassen en de CO2-uitstoot terug te dringen, enz.

Bart Caron, Vlaams volksvertegenwoordiger en gemeenteraadslid
Maureen Lievyns, provincieraadslid
David Wemel, voorzitter Groen! Kortrijk