Kunstenbeleid: Berbertje moet hangen

Ingediend op maart 26th, 2015 door bartcaron

Een nieuw staaltje N-VA-arrogantie, vandaag in De Standaard. De meerderheidspartij N-VA zet Cultuurminister Sven Gatz in de wind. De partij dicteert hem wat in zijn visienota over de subsidieronde in de kunsten moet staan. Inhoudelijk is de koers duidelijk: de N-VA kiest voor de grote instellingen die ze zal aansturen, voor Vlaamsche uitstraling, voor de traditie en de canon, voor nieuwe bezuinigingen, voor vermarkting, en wil Vlaamse verantwoordelijkheid afschuiven naar het lokale niveau.

Volgende week presenteert Sven Gatz in de Commissie Cultuur, Jeugd, Sport en Media de visienota voor de volgende subsidieronde van het Kunstendecreet. Dat is zo afgesproken met de minister. In die visienota schetst de minister de inhoudelijke krijtlijnen van zijn kunstenbeleid.

Ik houd, samen met het culturele veld, de adem in. Als we de visie van de minister kennen, kan de discussie losbarsten. Het Vlaams parlement zal het debat voeren, en daarbij ook het kunstenveld uitnodigen en beluisteren.
Nu is er een Vlaams parlementslid van N-VA die meent dat hij een schot voor de boeg moet geven en zijn eigen visie de wereld moet insturen. Het lijkt er sterk op dat hij als lid van der meerderheid inkijk kreeg in de nota van de minister en die echoot, en die ter elfder ure wil in de ideologische matrijs van de N-VA wil gieten.
Dat is zijn goed recht. Maar het is niet netjes op deze wijze onder de duiven te schieten van de minister van Cultuur. De N-VA wil haar partijprogramma opleggen aan Sven Gatz. Dat betekent knippen in het veld. Waarom? N-VA wil focussen op initiatieven met impact, bereik en uitstraling op Vlaams en internationaal niveau, en op de grote kunstinstellingen die als topambassadeurs meer armslag krijgen. Dit is een passage uit het N-VA-programma.

Maar het is ook niet loyaal aan afspraken die gemaakt zijn in de Commissie Cultuur. De minister zal daar zijn visienota eerst voorstellen. Daarna volgen hoorzittingen met het veld, een debat en een besluit. Het is aan de minister om te beslissen of hij zijn visienota la dan niet nog aanpast. Het is betreurenswaardig dat collega Meremans zijn eigen commissie voorbij schiet. Het is politieke profileringsdrang van een parlementslid, gecombineerd met N-VA-arrogantie,

Collega Meremans illustreert ook dat de N-VA niet echt opkomt voor de kunst en de kunstenaars. Zijn bewering dat er 30 dansgezelschappen zijn in Vlaanderen, illustreert de gebrekkige terreinkennis. Er zijn er nl. 22 in Vlaanderen. Zou N-VA eigenlijk kijken en luisteren naar kunstenaars en organisaties? Kennen ze hun noden? En dan het verwijt dat er in de Kempen en in Kortrijk – mijn thuisstad – vooral artistieke actoren van lokaal belang actief zijn, en dus beter door de stad of streek worden ondersteund, onderstreept zijn ‘on’kennis. Te belachelijk om op te reageren. Het zal de cultuurschepen uit Kortrijk, ook van N-VA, plezieren. We kunnen incasseren, West-Vlamingen zijn nu eenmaal de Berbers onder de Vlamingen.

N-VA wil de grote Vlaamse kunstinstellingen groter maken, en het middenveld saneren. Spitsen scoren. Juist, maar zonder passes van creatieve middenvelders maken de spitsen ook geen goals. Daarenboven, beseffen de N-VA-ers dat het zgn. middenveld van kunstenorganisaties en vruchtbare humuslaag is van vele artiesten? Beseffen ze dat deze brede groep gezelschappen en ensembles de spreiding verzorgen in Vlaanderen? En de grootste publieksgroepen bereikt die niet zo snel naar de grote huizen in de grootstad afzakken?

En door de grote kunstinstellingen te steunen, vooral meer steun aan de canon, aan de gevestigde waardes en orde, aan de traditie, aan de cultuuruitingen die het beste de glorie van natiestaat Vlaanderen reflecteren. Burgerlijk en braaf. Maar de kritische makers, de avant-garde die de gevestigde orde in vraag durft stellen, nee die mogen inbinden, of in het beste geval onder de vleugels van de grote huizen werken.

Een goed kunstenbeleid creëert vrije ruimte voor kunstenaars, die de gevestigde artistieke orde bekampen, die kritische vragen stellen over het reilen en zeilen in de samenleving.