Budgettekort dramatisch: slechts kwart krijgt subsidies voor projecten in tweede ronde Kunstendecreet

Ingediend op mei 18th, 2016 door bartcaron

Tussen al het orale en geschreven wapengekletter over de ‘grote’ subsidies in het kader van het Kunstendecreet – straks worden de vijfjarige subsidies beslist door Sven Gatz – krijgen de kleine subsidies zeer minnetjes aandacht. Het gaat om de zogenoemde beurzen voor kunstenaars en om projectsubsidies voor kunstenaars en voor organisaties. Daar is een dik probleem. Dat bleek al in de eerste ronde. Zoals ik eerder schreef: de projectsubsidies zijn ruim onvoldoende om de nodige vernieuwing in de kunstensector te realiseren. Jonge makers blijven in de kou staan.

Er zit 5,9 miljoen euro in de pot, die in drie rondes wordt verdeeld. Voor de tweede ronde is er 1,8 miljoen beschikbaar. Maar er werden aanvragen ingediend voor een bedrag dat zes keer hoger is, nl. 10,6 miljoen euro. Zijn er dan plots zoveel meer aanvragen dan vorige jaren? Blijkbaar wel. Het zou best interessant kunnen zijn te onderzoeken hoe dat komt. Een explosief bloeiend artistiek landschap? Veel nieuwe jonge kunstenaars die aankloppen?

In totaal werden er 320 aanvragen ingediend. Een enorm aantal. Laat de resultaten even overlopen.
Er waren 107 aanvragen voor kortlopende beurzen waarvan er 36 een beurs zullen krijgen. Enkel de aanvragen die een ‘goed’ artistiek advies kregen, vallen in de prijzen. Één derde wordt dus bediend. Wie een ‘voldoende’ kreeg, kijgt geen subsidie.
Er waren 17 aanvragen voor meerjarige beurzen waarvan er 7 een ‘goed’ kregen. Wie ‘voldoende kreeg, krijgt geen subsidie.
Er waren 48 aanvragen voor projecten van kunstenaars waarvan er 17 een subsidie zullen krijgen. Enkel de aanvragen die een ‘zeer goed’ artistiek advies kregen én minstens een ‘goed’ zakelijk advies kregen, vallen in de prijzen. Wie ‘goed’ (17 dossiers) of ‘voldoende’ kreeg, krijgt niks. De lat ligt dus zeer hoog.
Er waren niet minder dan 148 aanvragen voor projecten van organisaties, waarvan er 29 een subsidie zullen krijgen. Ook hier werd de lat zeer hoog gelegd: enkel de aanvragen die een ‘zeer goed’ artistiek advies kregen én minstens een ‘goed’ zakelijk advies kregen, vallen in de prijzen. Wie ‘goed’ (29 dossiers) of ‘voldoende’ kreeg, krijgt niks.
Het is overduidelijk dat wie ergens ‘voldoende’, ‘nipt onvoldoende’ en ‘volstrekt onvoldoende’ krijgt, niet moet gaan dromen.

De minister heeft de adviezen gevolgd, wat de rangorde betreft, inclusief de geadviseerde bedragen. Hij heeft geen dossiers opgevist of hoger in de ranking geduwd. Maar hij het systeem van de ranking (cf. Draaiboek Kwaliteitsbeoordeling voor het Kunstendecreet) ‘stevig’ gehanteerd. Door de lat zeer hoog te leggen, Je moet bij de projecten al minstens ‘zeer goed’ halen, en bij beurzen minstens ‘goed’. Dat verklaart waarom slechts een kwart van de aanvragers gelukkig zullen zijn als zij de brief met de beslissing krijgen. Dat systeem van de ranking bewijst haar nut, durf ik met enig cynisme stellen.

Er zullen dus 89 beurzen en/of projecten ondersteund worden voor een bedrag van 2.022.900 euro. Ze worden als volgt onderverdeeld: 36 kortlopende beurzen (365.600 euro), 7 meerjarige beurzen (170.000 euro), 17 projecten van kunstenaars (501.800 euro) en 29 projecten van organisaties (985.500 euro).
Dit bedrag is wat hoger dan wat oorspronkelijk was vooropgesteld voor deze ronde (1.776.000 euro). Er wordt al een beperkt deel van de middelen uit de derde ronde (nl. 151.000 euro) vooraf genomen. Vooral om te vermijden dat al te veel aanvragen opnieuw zouden ingediend worden in de derde ronde. Dat fenomeen dook al eerder op: bij de beoordeling van de tweede ronde is immers vastgesteld dat heel wat aanvragen projecten betreffen die reeds positief werden beoordeeld in de eerste ronde maar toen omwille van de budgettaire beperking niet konden gehonoreerd worden.
Voor de derde ronde is nog 1.625.000 euro beschikbaar, aldus het persbericht van de minister.

Het was in de eerste ronde niet veel beter. Dan werden er 348 aanvragen ingediend. Deze vroegen samen voor 15,4 miljoen euro aan ondersteuning, bijna het zevenvoudige van de toegekende 2,27 miljoen. Zucht. De lat lag toen op ‘zeer goed’. Superstreng. Alleen de absolute toplaag komt nog in aanmerking. Voor jonge kunstenaars, nieuw talent, experiment en vernieuwing is dat een moeilijk te halen niveau.

De kern van het probleem is duidelijk: de projectenpot is veel te klein.