De minister van culturele achteruitgang? Of vergis ik me?

Ingediend op september 12th, 2016 door bartcaron

Sven Gatz heeft het allesbehalve makkelijk. Als minister van de meest toegevoegde (en overbodige) partij in de Vlaamse regering, is zijn macht navenant. Hij lijkt meer op een marionet die de beheersingsstrategie van de andere regeringspartijen, vooral van N-VA, over het cultuurbeleid moet uitbazuinen. Hij beloofde vele keren dat de eerste twee jaar van deze regeerperiode lastig zouden zijn omwille van besparingen, maar dat daarna de zon zou doorbreken.  Zucht. Hij is niet de eerste politicus die meende het einde van de tunnel te zien. Maar nee, het blijft zwaar bewolkt, er is geen geld, zeker al niet voor cultuur.

De voorbije maanden zagen we een bonte waaier aan onmachtige beslissingen: de meerjarige subsidies in het kader van het Kunstendecreet waarbij voor het eerst in de cultuurgeschiedenis positief beoordeelde organisaties uit de subsidieboot vallen, de licht stijgende subsidies voor sociaal-culturele bewegingen die verhaald worden op de klassieke verenigingen, de forse knip in het budget voor de VRT, bij de Nederlandse Taalunie, de totale afbouw van het lokaal cultuurbeleid door de overheveling van de budgetten naar het Gemeentefonds van … Liesbeth Homans.
De minister van Cultuur en Media moet zijn blazoen poetsen met een nota over alternatieve financiering – zo verkoop je de illusie dat je van je dromen realiteit kan maken – of met de erkenning van lokale radio’s, of met nieuwe decreten (ontwerpen) voor sociaal-cultureel volwassenenwerk en cultureel erfgoed, waarvan de financiële consequenties doorgeschoven worden naar de volgende regering. Hoopgevend is dat niet.

Ik zou niet in zijn schoenen willen staan. Zijn bewegingsruimte is inhoudelijk piepklein en financieel al helemaal nihil. Het wordt een beetje droevig. In die mate zelfs dat Ik niet meer boos ben, maar mij aan zijn kant wil scharen. Ik wil hem zo graag ondersteunen in zijn zoektocht naar beleidsruimte. Maar ja, van een politicus van de oppositie wordt dat niet verwacht, en dus ook niet geloofd. In ieder geval dreigt zijn palmares er over drie jaar blanco uit te zien. De minister van culturele achteruitgang? Aub niet. Maar ja, ik vrees dat er geen aureool rond zijn palmares zal stralen. Helaas.

Tenzij… Tenzij hij er alsnog in slaagt zo hard op tafel te kloppen dat zijn collega’s in de Vlaamse regering achteruit deinzen en overstag gaan bij zijn cri de coeur: “Cultuur is belangrijk, moet een belangrijke plaats krijgen in een investeringsregering en dus moeten er financiële middelen bijkomen”. Het is maar een denkbeeld, misschien een waanbeeld, ik besef dat, maar zou durven hopen het werkelijkheid wordt. Ik ben nog bereid om ervoor op bedevaart te gaan, desnoods naar Avigon, mocht dat enigszins helpen. Want blijkbaar is er niks dat hem tot een op oprechte verontwaardiging gebouwde actie aanzet. Laat u niet doen, minister. Toon uw verontwaardiging, uw engagement, uw tanden, niet aan de culturele wereld, maar aan uw collega’s in de Vlaamse regering.

Ik kon het niet laten deze oproep neer te pennen. Er is geen beterschap in zicht. Vandaag nog voerden een aantal kunstenaars een actie aan het kabinet van de minister voor een forse verhoging van de projectsubsidies.
Die zijn de voorbije jaren teruggeschroefd, door de ministers Schauvliege en Gatz. De minister sprak met hen en beloofde dat er in 2017 1,16 miljoen euro aan middelen bijkomen. Dat is echter geen nieuws, maar was al meegedeeld in juli. Het is iets, maar oh zo weinig. De aanvragen voor projectsubsidies bedragen immers het zevenvoud van het beschikbare bedrag. Ter vergelijking: in 2013 is er 8,9 miljoen euro toegekend. Voor 2016 is een bedrag voorzien van 5,9 miljoen euro voor alle kunstdisciplines, minder dan 5% van de pot voor de kunsten. .
De Open Vld-minister benadrukt, aldus Belga, dat hij het belang van jonge kunstenaars erkent. Het staat alleszins haaks op de beleidsnota van Gatz, ook op zijn Visienota Kunsten en talrijke verklaringen. Dat oplossen door de ‘grote’ kunstinstellingen een verantwoordelijkheid toe te bedelen voor de ondersteuning naar beginnende makers, is een foute piste. De grote huizen hebben geen middelen op overschot, maar daarnaast kan je je ernstig afvragen of dat de juiste biotoop is voor beginners, laat staan dat een kerntaak van die instellingen moet zijn.