Subsidies pamperen

Ingediend op februari 10th, 2010 door bartcaron

Subsidies hebben het effect dat ze kunstenaars en culturele organisaties pamperen. Dat is een uitspraak van Cultuurminister Joke Schauvliege in Humo. Ze verwijst naar een obscure Hollandse prof die niet gespeend van veel kennis, uitspraken doet over het effect van Cultuursubsidies. Het is een visie die geen onderscheid maakt tussen cultuuruitingen met een commerciële potentie en moeilijker en vernieuwend artistiek werk dat die potentie niet heeft.
Wil de minister vooral populaire cultuur? En wat met het verenigingsleven? Verdient dat geen ondersteuning misschien, zowel lokaal als op het Vlaamse niveau? Afschaffen maar die handel?
Voor een ACW-minister kan dit soort uitspraken tellen. Ik ben ontgoocheld, en geen klein beetje. Waar is de liefde voor kunst en cultuur? Waarom toch zo’n beeld ophangen van verwende culturele mensen? Kijk eens rond, mevrouw, naar de werkers te velde, naar de artiesten die de theaterpodia bevolken , en vraag eens na hoe gefortuneerd deze dames en heren wel zijn. Baden ze echt in rijkdom, leven ze en dikke villa’s, omgeven met satijnen gewaden langs bubbelende sauna’s, te midden sloten champagne? Uiteraard verworven met subsidiegeld? Bedoel je hen met gepamperde kunstenaars? Oh ja, natuurlijk bestaan ze, al zijn ze zeker niet talrijk. Ze hebben hun welvaart niet verworven met ons aller zuur verdiende belastingsgeld dat in goed gevulde en eeuwige subsidie-enveloppes worden omgezet, maar dankzij goed verkochte boeken, films of concerten. Het weze hen gegund, als ze maar hun belastingen correct betalen.

De niet zo commerciële cultuur kan je het best vergelijken met een wetenschappelijk onderzoek. Iedereen heeft de mond vol van de noodzaak om in wetenschappelijk onderzoek te investeren. Meer innovatie, dat moet om aan de top van de Europese economische ranglijst te staan. Nu investeren in vernieuwing en onderzoek, met subsidiegeld, om overmorgen (economisch) te oogsten. Kijk, als je kunst en cultuur levend wil houden, als je aan de top wil blijven staan, dan moet je ook op dat terrein in innovatie investeren. Vergelijk de actuele beeldende kunst, de nieuwe media, het hedendaags toneel of de nieuwe muziek met een artistiek laboratorium. Ook dat brengt pas op termijn (artistiek) op,

Zijn er geen misbruiken? Zeker niet veel. Subsidiegeld moet aangewend worden waar het voor wordt toegekend. Wie subsidie krijgt, moet tot voor de laatste cent bewijzen dat die correct gebezigd wordt. Bewijzen leveren, afrekeningen indienen, controles ter plekke … het moet. En terecht! Overheidsgeld moet correct besteed worden. En wil iemand iets zeggen of subsidies aan topsporters pamperen? En de vele subsidies aan Opel of Ford? Goed besteed?

Wat zei Joke Schauvliege nog meer? Ze zei “Subsidies zijn belangrijk, maar we mogen kunstenaars niet pamperen. We moeten ze ook eigen verantwoordelijkheid geven, ze doen beseffen dat het geld niet uit de hemel komt vallen. In de werkgroep Duurzaam Kunstenbeleid heb ik de sector gevraagd om zelf ook naar een evenwicht te zoeken tussen subsidies en economische motieven. Er zijn alternatieven, mecenaat of sponsoring bijvoorbeeld. In andere landen leeft dat veel meer. Ik geloof dat we meer die kant uit moeten.”

Ik wil verder graag geloven in alternatieven. Bij de verschillende organisaties waar ik betrokken ben, gaan we al jaren en met veel inzet opzoek naar mecenaat en sponsoring, en met redelijk succes zelfs. Het subsidiebedrag is slechts een gedeelte van de omzet, er komt veel van elders. Maar al lang weten we dat ook dit geen manna is dat oneindig neerdwarrelt. Zeker niet in tijden van economische crisis, nietwaar …

Samengevat: ik besef met vele andere culturele werkers en kunstenaars dat het geld van de overheid niet uit de hemel komt vallen. Hard werken, voor weinig geld, maar voor een mooi artistiek resultaat. Daar gaat het om. Ik zou het fijn vinden dat de Cultuurminister dat soort inspanningen een beetje waardeert, dat ze kunstenaars een beetje liever ziet. Dan zal ze dergelijke uitspraken niet zo snel meer doen.
Het doet pijn.