Vraag om uitleg over steun aan de media

Ingediend op februari 19th, 2009 door bartcaron

Vraag om uitleg van de heer Bart Carontot de heer Kris Peeters, minister-president van de Vlaamse Regering, Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media, Toerisme, Havens, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid, over de financiële steun aan de media

De voorzitter: De heer Caron heeft het woord.

De heer Bart Caron: Ik stel mijn vragen naar aanleiding van de crisis in de mediawereld. Mijn aandacht gaat in eerste instantie, maar niet uitsluitend uit naar de schrijvende pers.

Mijnheer de minister-president, welke financiële middelen worden aan de pers verstrekt? Worden daar al dan niet kwalitatieve criteria aan verbonden?

In de discussie over de problemen met de pers wordt meestal niet gepleit voor extra financiële middelen voor de pers, maar wel voor al dan niet geoormerkte of zelfs helemaal geen middelen of andere voorwaarden en omkaderende maatregelen of wat dan ook.

Welke financiële overheidssteun krijgen de media? Op welke manier krijgen zij die steun? Zijn er kwalitatieve voorwaarden verbonden aan die financiële steun?

De voorzitter: Minister-president Peeters heeft het woord.

Minister-president Kris Peeters: Mijnheer Caron, ik heb dat allemaal voor u opgelijst. Ik kan het voor u voorlezen met zachte stem. Maar misschien is dat niet nodig en kan ik het u meegeven – waarvoor dank. Ik zal het uitgebreide antwoord aan het commissiesecretariaat overmaken, zodat het als bijlage bij dit antwoord kan worden gevoegd.

Wij zijn nu volop de Staten-Generaal voor de media aan het voorbereiden. Wij hebben dit twee weken uitgesteld omdat er op hetzelfde ogenblik dat wij een en ander wilden organiseren, 5 maart 2009, een aantal belangrijke discussies en seminaries plaatsvinden. De datum ligt nu vast op 19 maart 2009. Een van de vragen die daar zeker aan bod kunnen komen, is of wij bijkomende voorwaarden kunnen koppelen aan het verlenen van steun. U hebt gelijk: de geschreven pers vraagt geen extra subsidies, in tegenstelling tot bijvoorbeeld in Wallonië. In de contacten die ik had, werd gesuggereerd dat er bijvoorbeeld bij het verlenen van steun zou worden gewerkt met standaardcontracten voor de persfotografen.

Dat debat kan zeker aan bod komen in die Staten-Generaal. De decreten van de Franse Gemeenschap maken duidelijk dat men daar voorwaarden koppelt aan steun. Misschien kunnen wij daar ook eens over spreken. In Wallonië zit men nog in het stadium dat wij al achter ons hebben gelaten. Zij verlenen nog massaal steun aan de geschreven pers, ik denk iets meer dan 7 miljoen euro. De vraag bestaat om dat nog te verhogen. Bij ons vraagt de geschreven pers niet uitdrukkelijk om meer geld.

Niet alleen hier, maar ook in Frankrijk en Nederland en in andere landen wordt zeer pertinent gesteld dat een mediaproduct geen product is als een ander. Het gaat hier niet om de productie van bijvoorbeeld schoenen. Een mediaproduct is een belangrijk element in onze democratische rechtsstaat. Er moet in de media pluriformiteit aanwezig zijn. De media moeten voldoende onafhankelijk en kwaliteitsvol kunnen werken.

De vraag is dus in welke mate de overheid in deze tijden kan of moet interveniëren om dat veilig te stellen. Dat is een heel delicate discussie. Wat is kwaliteit? Wat is onafhankelijkheid? Als wij als overheid zouden tussenkomen om de onafhankelijkheid te garanderen, is de onafhankelijkheid in gevaar. Democratisch gehalte en pluriformiteit zijn misschien iets gemakkelijker te definiëren, maar ook dat is moeilijk. De titel Het Volk is verdwenen, niemand heeft daar echt om gekraaid. Mocht de titel De Morgen verdwijnen, dan zouden wij een andere situatie hebben. Ik geef hier maar enkele gedachtegangen mee.

Een laatste element is dat ook in het medialandschap de efficiëntie en de rentabiliteit heel nadrukkelijk aanwezig zijn. In Vlaanderen werden al heel wat zaken gerealiseerd door inefficiënties weg te snijden. De vraag is hoever je kunt gaan in de efficiëntie zonder de kwaliteit en de onafhankelijkheid aan te tasten. Ook dat is een heel gevoelig debat. Ik ga ervan uit dat iedereen op die Staten-Generaal aanwezig zal zijn en daar een inbreng kan doen in de verschillende werkgroepen die wij daar zullen organiseren.

U bent hartelijk welkom. Mijnheer de voorzitter, ik zal de hele commissie uitnodigen.

De voorzitter: Het incident is gesloten.

Minister-president van de Vlaamse regering en Vlaams minister van Institutionele Hervormingen, Bestuurszaken, Buitenlands Beleid, Media, Toerisme, Havens, Landbouw, Zeevisserij en Plattelandsbeleid

Vraag om uitleg nr. 552 van de heer Bart Caron betreffende de financiële steun aan de media.

Hoeveel financiële overheidssteun krijgen de verschillende media?
Op welke manier krijgen zij deze financiële steun?
Zijn er ook kwalitatieve voorwaarden waaraan de media moeten voldoen om financiële steun te krijgen?

Antwoord vraag 1:

Met de geschreven perssector werd een nieuw protocol afgesloten voor de duur van 3 jaar dat in werking trad op 1 januari 2008. De looptijd van het protocol is ten hoogste twee keer stilzwijgend verlengbaar met één jaar. Vanaf 2008 wordt per koepelvereniging een subsidie toegekend voor het opzetten van gemeenschappelijke opleidingsprojecten die alle aangesloten uitgevers ten goede komen.
De Vlaamse Regering stelt hiervoor jaarlijks een bedrag van minimaal 1.000.000 euro ter beschikking dat onder de (4) verschillende koepelverenigingen wordt verdeeld a rato van het aantal journalisten dat binnen hun (deel)sector in vast dienstverband tewerkgesteld is. Aan elke koepelvereniging wordt hierbij een basisbedrag van 35.000 euro gegarandeerd.

De rest van het beschikbare bedrag wordt voor 2008 als volgt verdeeld:

Vlaamse Dagbladpers: 63%
Federatie van Belgische Magazines: 30%
Unie van Uitgevers van de Periodieke Pers: 3,5%
Vereniging van Uitgevers van de Katholieke Periodieke Pers: 3,5%

Voor 2009 is eveneens een bedrag van 1.000.000 euro opgenomen in de begroting Media.

Aandachtspunt van het nieuwe protocol met de geschreven perssector is dat een of meerdere gemeenschappelijke opleidingsprojecten zullen worden uitgewerkt in samenspraak met de vertegenwoordigers van de geschrevenperssector waarbij alle thema’s van berichtgeving aan bod kunnen komen. De buitenlandberichtgeving zal daarenboven een belangrijk onderdeel vormen van de aangeboden opleidingsprojecten.

Volgende verbintenissen vanwege de Vlaamse geschrevenperssector werden opgenomen in het protocol:

De Vlaamse geschrevenperssector verbindt zich ertoe om haar leden op de hoogte te houden van de maatregelen die de Vlaamse Regering neemt in het kader van het protocol.
De Vlaamse geschrevenperssector rapporteert jaarlijks over de stand van zaken en de bereikte effecten van de gemeenschappelijke opleidingsprojecten.
De Vlaamse geschrevenperssector ondersteunt de werking van de “Raad voor Journalistiek” en draagt actief bij tot de initiatieven ter bevordering van de zelfregulering omtrent de journalistieke beroepspraktijk en de journalistieke beroepsethiek.

Het project Kranten in de Klas wordt ook dit schooljaar verdergezet, en is sinds het ontstaan al erg uitgebreid. Oorspronkelijk was de actie gericht op scholieren uit het secundair onderwijs. Hen laten kennismaken met de Vlaamse dagbladen als informatiebron was dé hoofddoelstelling bij de opstart van dit project. Niet alleen wou men het lezen van kranten bevorderen, men wou ook bijdragen tot de vorming van kritisch geïnformeerde burgers. Intussen werd de doelgroep uitgebreid naar leerlingen uit het lager onderwijs en studenten uit volwassenenonderwijs en inburgeringstrajecten. Nieuw dit schooljaar is het gebruik van een digitale krantenmaker als onderdeel van het educatief pakket.
Voor 2009 is een bedrag van 1.259.000 euro opgenomen in de begroting Media.

De steun aan kwaliteitsvolle journalistiek blijft eveneens een belangrijk aandachtpunt en dit door middel van structurele subsidies aan onder meer het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek (250.000 euro), de Vlaamse Vereniging voor Beroepsjournalisten (VVJ) (248.000 euro) en daarbij horend de Raad voor de Journalistiek. Het Fonds Pascal Decroos is erg gedreven in zijn werkzaamheden wat betreft het toekennen van beurzen ter bevordering van bijzonder journalistiek werk en zet zich met veel enthousiasme in voor het WOB-project. Deze site biedt een overzicht van alle Vlaamse regelgeving inzake openbaarheid van bestuur. De informatie zal ook worden uitgebreid met federale en Europese regelgeving, wat van deze site een unieke bron van informatie maakt, voor journalisten in het bijzonder, maar ook de gewone burger kan op deze site terecht voor gegevens in verband met openbaarheid van bestuur. De totale subsidie voor de VVJ voor 2008 bedroeg 248.000 euro en werd als volgt ingedeeld:
– Raad voor Journalistiek: 90.000 euro

– Pensioenen: 54.540 euro

– werking: 103.460 euro

Ook andere initiatieven uit het veld worden ondersteund door toekenning van projectsubsidies. Voor 2009 is er nog geen zicht op welke projecten in aanmerking zullen komen voor projectsubsidie. In de begroting Media is hier voor 2009 een bedrag van 362.000 euro opgenomen.

Antwoord vraag 2

De financiële steun wordt gegeven in de vorm van subsidies. Deze worden elk jaar in de begroting ingeschreven. Voor de details van de bedragen verwijs ik naar het antwoord op vraag één.

Antwoord vraag 3

De subsidies die de Vlaamse Regering vandaag ter beschikking stelt van de geschreven pers, zijn aan een aantal voorwaarden gekoppeld.

Subsidies in uitvoering van het protocol met de geschreven perssector kunnen enkel dienen ter ondersteuning van de in het protocol opgelijste engagementen van de Vlaamse Regering: ondersteuning van gemeenschappelijke opleidingsprojecten waarbij alle thema’s van berichtgeving aan bod kunnen komen, en waarvan buitenlandberichtgeving een belangrijk onderdeel vormt. Subsidies worden enkel uitgekeerd op basis van goed onderbouwde projectvoorstellen die tegemoet komen aan de doelstellingen van dit nieuwe protocol.
Subsidies voor Kranten in de Klas worden enkel uitgekeerd op basis van een overeenkomst tussen de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Dagbladpers waarin de wederzijdse engagementen precies omschreven zijn. Deze overeenkomst wordt elk jaar opnieuw gesloten.
Subsidies voor Fonds Pascal Decroos en de VVJ zijn structureel.
Eventuele projectsubsidies worden enkel uitgekeerd op basis van een grondig onderbouwd dossier en correcte afrekeningen.