Een taalvereiste voor wonen, spelen, opvang? De doos van Pandora!

Ingediend op maart 28th, 2008 door bartcaron

Er is ophef ontstaan rond de speelpleinwerking van Liedekerke. Voortaan kan de hoofdmonitor kinderen weigeren die geen Nederlands spreken of begrijpen. Vlaams minister van Binnenlandse Aangelegenheden Marino Keulen (Open VLD) heeft het reglement voor de speelpleinwerking opgevraagd. Normaal staat minister Keulen niet te springen om zelf het initiatief te nemen om in te grijpen op de gemeentelijke autonomie. Volgende uitspraak verklaart echter veel:"Principieel kan je geen anderstalige kinderen op gemeentelijke speelpleinwerkingen weigeren", reageert Keulen. "Dat moet een duidelijk signaal naar Vlaanderen en de wereld zijn". Vooral het op het eerste zicht onschuldige toevoegsel “en de wereld” is in deze meer dan belangrijk. De minister en Vlaanderen werden immers enkele weken geleden hard aangepakt in een VN-rapport. De taalvereiste die Vlaanderen oplegt voor het huren van een sociale woning werd als discriminerend bestempeld. De minister wil vermoedelijk met het geval in Liedekerke vermijden dat het imago van Vlaanderen verder bezoedeld wordt in internationale kringen.

In de berichtgeving wordt op dit moment echter nog geen link gelegd tussen beide gebeurtenissen. Maar vooral vreemd is dat niemand minister Keulen wijst op zijn eigen verantwoordelijkheid. Hij oogst immers  wat hij zelf gezaaid heeft. Waarnemende burgemeester van Liedekerke Dorette Heymans (CD&V) beargumenteert de gemeentelijke beslissing als een element van veiligheid.“Twintig van de 120 kinderen konden daardoor simpele instructies van de begeleiders niet verstaan. Dat zorgt voor problemen en kan zelfs gevaarlijk zijn." De gelijkenis met wederkerende anekdote van minister Keulen is treffend:
“In die blokken zitten tientallen nationaliteiten samen en er worden tientallen talen gesproken, aldus de directeur van de huisvestingsmaatschappij. Niemand verstaat of spreekt er een woord Nederlands. Nochtans hebben al die mensen gekozen om in Vlaanderen een toekomst uit te bouwen. Zij komen in een isolement terecht. Bovendien zouden die mensen bij brand of een andere ramp de noodroepen niet eens begrijpen.” Ook hier staat o.a. het veiligheidsargument centraal. Waarom dan zulke verontwaardiging bij minister Keulen over het gemeentelijk reglement?

Spirit was van in het begin maar een koele minnaar van de taalclausule in de Vlaamse Wooncode. Ook recent lieten we ons opnieuw kritisch uit vanwege de administratieve overlast die volgde uit de maatregel en de beperkt groep die bereikt werd. Onze grootste vrees was en is dat de Vlaamse overheid een slecht signaal gaf naar de private huurmarkt. De discriminatie is daar al groot. De private verhuurder heeft door de overheid taalkennis gekregen als legitimering voor een verhuurweigering aan nederlandsonkundigen. Het is geen goede maatregel. Wij vinden dat het recht op wonen boven taalkennis gaat. Of liever dat een universeel recht zoals wonen, boven een particuliere verplichting zoals het leren van onze taal, gaat. Sommigen zullen het vreemd vinden voor volksvertegenwoordigers van Spirit, toch een ‘Vlaamse’ partij. Laat ons duidelijk zijn, wij zijn ook voor verplichte lessen Nederlands voor nieuw- en oudkomers, je moet immers de taal leren van de plaats waar je gaat wonen. Het probleem is de koppeling van de twee, het ene voorwaarde maken voor het andere.

Nu blijkt dat deze maatregel de doos van Pandora heeft geopend. Want wat volgt er nog?  Je kan dergelijke verbinding morgen ook maken op tal van andere domeinen zoals gezondheidszorg, kinderopvang enz., nl. als je geen Nederlands wil leren heb je geen recht op x, y of z.  We weten ook wel dat het goed is dat bewoners van sociale flatgebouwen elkaar kunnen verstaan. Maar dat geldt ook voor het oudercontact op school, de consultatie bij de dokter, de aankoop van producten …
Het probleem dreigt nu verder uit te deinen met alle negatieve gevolgen van dien. Gisteren was er het concrete voorbeeld van de speelpleinwerking van Liedekerke, wat volgt er morgen en overmorgen? Iedereen is het er over eens dat je het best een taal leert wanneer je die ook in je dagelijkse leven gebruikt. Kinderen weigeren op een speelplein zorgt voor een averechts effect. Je creëert hiermee een soort van apartheid creëert die ons veel verder brengt van een goed samenleven.

Laat ons duidelijk zijn, we zijn ook voor verplichte lessen Nederlands voor nieuw- en oudkomers, je moet immers de taal leren van de plaats waar je gaat wonen. We zijn blij dat het succes van de inburgeringstrajecten groot is. De minister verwacht dit jaar tweemaal zoveel inburgeraars. Zelfs de niet-verplichte inburgeraars vinden goed de weg naar de inburgeringstrajecten. Dat bewijst het nut en het belang ervan. Laat ons daarop inzetten. Meer zelfs, we hebben er geen probleem mee dat we mensen ‘aanklampend ‘ verplichten onze taal te leren, maar koppel dat niet aan universele rechten zoals wonen, spelen, gezondheidzorg enz… Dat diegene(n) die de taalvereiste in de wooncode zo hard wilde(n), maar eens diep nadenken over die doos van Pandora.

Bart Caron en Dirk De Cock
Vlaamse volksvertegenwoordigers (Spirit)