Schriftelijke vraag over het glastuinbouwproject in Oudenburg

Ingediend op maart 31st, 2009 door bartcaron

Schriftelijke vraag van Vlaams volksvertegenwoordiger Bart Caron aan de heer Dirk Van Mechelen, Vlaams minister van Ruimtelijke Ordening:

In de afbakening van het regionaal stedelijk gebied Oostende ligt het deelgebied agrarische bedrijven-zone Oudenburg. Het gebied maakt deel uit van het poldergebied, maar wordt begrensd door de A10 en het Kanaal Gent-Oostende en wordt doorsneden door de spoorlijn Oostende-Brugge.

Hier zou men een glastuinbouwproject willen realiseren. Het zou gaan om 40 tot 50 ha plus de nodige voorzieningen, wat zou neerkomen op een 100 ha. Deze kassen zouden deels verwarmd worden met restwarmte van de nabijgelegen centrale van Electrawinds in Plassendale.

Er is reeds een openbaar onderzoek geweest (van 5 september tot en met 3 november 2008) en de Vla-coro (Vlaamse Commissie voor Ruimtelijke Ordening) heeft op basis van de bezwaarschriften reeds een advies uitgebracht.

1. Wordt er nog voor de Vlaamse verkiezingen een definitieve goedkeuring van het RUP (ruimtelijk uitvoeringsplan) verwacht?

2. Is de inplanting van de serres wel in overeenstemming met het toetsingskader voor glastuinbouw?

3. Op welke manier zijn de omwonenden op de hoogte gebracht van de bestemmingswijziging en het openbaar onderzoek?

4. Vlacoro heeft op meerdere punten geadviseerd aan de ontwerper van de RUP om bepaalde zaken beter te motiveren (waarom de glastuinbouwzone niet in oppervlakte is beperkt, waarom de zone zo dicht bij het historisch centrum van Oudenburg ligt,..). Is dit reeds gebeurd? Zo ja, kan de mi-nister deze motivering bezorgen?

5. Kan men in dit gebied assimilatieverlichting toepassen?

6. Wordt deze open ruimte op een of andere manier vervangen?

7. Zijn er plannen om te onteigenen in dit gebied?

Antwoord: 

1. De Vlaamse Regering heeft op vrijdag 3 april 2009 het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘afbakening regionaalstedelijk gebied Oostende’ (waarin de glastuinbouwzone als één deelplan is opgenomen) principieel goedgekeurd. Momenteel wordt, conform de decretaal voorziene proce-dure, advies gevraagd aan de Raad van State. Hierna kan de Vlaamse Regering overgaan tot de definitieve goedkeuring van dit gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan; dit wordt voorzien voor de Vlaamse verkiezingen.

2. Het toetsingskader ‘vestiging glastuinbouwbedrijven’, dat dateert van maart 2004, is in de eerste plaats bedoeld als leidraad bij de advisering en beoordeling van aanvragen voor stedenbouw-kundige vergunningen. Dit toetsingskader geeft onder meer aan in welke gebieden (bestem-mingen, sectorwetgeving) en in welke gevallen de vestiging van een glastuinbouwbedrijf is uitge-sloten en hoe de aanvraag ruimtelijk kan worden afgewogen. In het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan wordt met de bestemming ‘agrarische bedrijvenzone’ zekerheid gegeven over de kansen om een nieuw glastuinbouwbedrijf op te richten. Ook worden in het toetsingkader alge-meen een aantal criteria voor het screenen van potentiële glastuinbouwbedrijven meegegeven. Deze criteria gaan in op onder meer het ruimtelijk functioneren van het agrarisch gebied, de ontsluiting en de directe omgeving. In het kader van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan werd een planMER en passende beoordeling opgemaakt en goedgekeurd door de bevoegde diensten. Zowel in het planMER als in de passende beoordeling werd op gelijkaardige criteria, als diegene opgesomd in het toetsingskader, ingegaan. De inplanting van serres is niet strijdig met het toetsingskader voor glastuinbouw.

3. Conform de decretale bepalingen werd het openbaar onderzoek aangekondigd. Het openbaar onderzoek wordt aangekondigd door:
 aanplakking in de betrokken gemeenten
 een bericht in het Belgisch Staatsblad en in ten minste drie dagbladen die in het Vlaams Gewest worden verspreid
 een bericht dat driemaal door de openbare radio wordt uitgezonden.
Het decreet voorziet niet dat de omwonenden individueel op de hoogte worden gebracht.

4. Naar aanleiding van het openbaar onderzoek en het advies van Vlacoro is geopteerd om een aanvulling op de passende beoordeling te laten uitvoeren zodat kan worden uitgeklaard op welke manier de agrarische bedrijvenzone moet worden aangepast (ingeperkt) om in overeenstemming te zijn met de conclusie van de passende beoordeling (en zodat geen significant negatieve effecten te verwachten zijn). Uit deze aanvulling op de passende beoordeling, goedgekeurd door ANB, blijkt de noodzaak om het plangebied te beperken tot het gebied tussen de spoorweg en de autosnelweg A10/E40. In deze zone is de inplanting van grootschalige glastuinbouwbedrijven toegelaten. In een beperkte zone ten noorden van de spoorweg is eveneens ontwikkeling mogelijk maar enkel voor waterbekkens in functie van agrarische bedrijvenzones. Hier zijn geen grootschalig glastuin-bouwbedrijven toegelaten.
Op basis van de passende beoordeling is beslist om enkel het zuidelijk gebied, gelegen tussen de spoorweg en de autosnelweg, in het voorliggende gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan te bestemmen als agrarische bedrijvenzone. Het gebied tussen de spoorweg en het kanaal Brugge-Oostende wordt momenteel niet bestemd in functie van een agrarische bedrijvenzone maar blijft wel binnen de afbakeningslijn van het regionaalstedelijk gebied liggen. Bijkomend onderzoek naar de mogelijkheden voor de realisatie van een serreproject met recuperatie van warmte en CO2 in het gebied tussen het Kanaal Brugge-Oostende, de spoorlijn Brugge-Oostende en de Stations-straat in Oudenburg is noodzakelijk. Het onderzoek omvat een verfijning en aanvulling op de passende beoordelingen en het planMER en is gericht op het optimaliseren van het serreproject voor het bereiken van de milieudoelstelling inzake CO2-reductie en de vermindering van energiegebruik. In het onderzoek wordt rekening gehouden met de aspecten van (economische) haalbaarheid van het project, natuur, milieu en zuinig en kwaliteitsvol ruimtegebruik. Op basis van dit onderzoek zal de Vlaamse Regering beslissen over de opmaak van een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor de herbestemming van (delen van) het onderzochte gebied en maatregelen op vlak van milieu en natuur.

Vlacoro vraagt naar aanleiding van de bezwaarschriften om de potenties voor een watergebonden karakter van de agrarische bedrijvenzone verder te onderzoeken. Voor het aanvoeren van grondstoffen en het afzetten van de tuinbouwproducten biedt de ligging van deze agrarische bedrijvenzone mogelijkheden om de mobiliteit op een duurzame manier te optimaliseren. Naast de nabijgelegen op- en afritten van de A10 in Oudenbrug bieden de aanwezigheid van spoor- en waterwegen ongekende duurzame mogelijkheden naar zowel personen als vrachtvervoer. De stedenbouwkundige voorschriften maken een watergebonden transport mogelijk. Indien uit het lopende onderzoek blijkt dat het watergebonden transport een optie is, kan de concrete uitwerking gebeuren via sectorwetgeving.

Vlacoro vraagt naar aanleiding van de bezwaarschriften om de opname van de huidige wegenis grenzend aan het kanaal in functie van de aanleg van een gemeenschappelijke kaaimuur verder te onderzoeken. De opname van de huidige wegenis grenzend aan het kanaal is niet in het plan opgenomen onder meer omdat uit het planMER blijkt dat het behoud van de bomenrij langs het kanaal Brugge-Oostende belangrijk is (mogelijke vliegroute voor vleermuizen) en om de toeristisch-recreatieve functie van het fietspad langs het kanaal te kunnen garanderen. De aanleg van een gemeenschappelijke kaaimuur zou moeten gebeuren grenzend aan het kanaal. Dit zou een sterk negatieve impact hebben op de bestaande natuur- en landschapswaarden. Bovendien vergt dit een uitbreiding van de perimeter van het plangebied wat overeenkomstig artikel 42§6 derde lid DRO bij de definitieve vaststelling van het plan niet kan in de lopende procedure.

Vlacoro vraagt naar aanleiding van de bezwaarschriften om de mogelijke locatiealternatieven voor glastuinbouw te onderzoeken. Naast de in het plan aangeduide locatie voor een agrarische bedrij-venzone zijn in het kader van het locatieonderzoek 2 andere gebieden onderzocht. Het betreft één locatie ten noorden van de huidige locatie (ten noorden van het kanaal Brugge-Oostende) en een andere ten zuiden van de installatie van Electrawinds en de A10. Omwille van de kritische afstand noodzakelijk om het project rendabel te houden (rekening houdend met het transport van de restwarmte en restCO2) zijn andere verder gelegen zones niet gedetailleerder onderzocht. Het gebied ten noorden van het kanaal is een vogelrichtlijngebied (aanwezigheid van broedplaatsen) en komt niet in aanmerking als agrarische bedrijvenzone. Het gebied ten zuiden van Electrawinds en de A10 is eveneens ingekleurd als vogelrichtlijngebied. Bovendien bestaan hier plannen om het stadsrandbos te realiseren.

Vlacoro vraagt naar aanleiding van de bezwaarschriften om de alternatieven om de restwarmte van de centrale aan te wenden te onderzoeken. Met het oog op het aanwenden van energetische reststromen door Electrawinds is onderzoek gevoerd naar de mogelijkheden om de energie aan te wenden binnen de zeehaven van Oostende. Er moet een onderscheid gemaakt worden tussen de hoogwaardige restwarmte en laagwaardige restwarmte. Enkele naastgelegen bedrijven kunnen de hoogwaardige warmte gebruiken. Laagwaardige restwarmte is de warmte die normaal in de atmo-sfeer vernietigd wordt omdat weinig processen zijn waar die nuttig kan worden aangewend. Het zijn deze stromen, water van 30°- 80°C waarvoor een oplossing is gezocht door een connectie te maken met glastuinbouw. Electrawinds heeft jaarlijks ongeveer 500.000 MWh warmteoverschot. De voorziene glastuinbouwzone heeft ongeveer 170.000 MWh thermische warmte nodig per jaar en is daarmee een grote warmtevrager die bovendien de laagwaardige warmte rationeel kan inzet-ten. In de onmiddellijke omgeving zijn geen warmtevragers van die omvang aanwezig. De moge-lijkheid bestaat om nog andere projecten van laagwaardige warmte te voorzien.”

5. Vanuit de passende beoordeling en de planMER werd het gebruik van assimilatieverlichting als sterk negatief ervaren. Een verbod op assimilatieverlichting kan echter niet worden opgelegd via de stedenbouwkundige voorschriften die de ruimtelijke aspecten van deze bestemmingszone vastleggen. In de toelichting bij deze voorschriften is echter wel opgenomen dat, rekening houdend met het resultaat van de passende beoordeling, het gebruik van assimilatieverlichting niet is toegelaten.

6. In het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘afbakening regionaalstedelijk gebied Oostende’ is niet in de vervanging van deze open ruimte voorzien.

7. Het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voorziet niet in een onteigeningsplan voor deze zone.